6,5 μήνες για να φτάσει…η στιγμή της κρίσης πλησιάζει…
3 ώρες πριν την είσοδο στην ατμόσφαιρα…ο χρόνος κυλά αργά, βασανιστικά…πάνε όλα καλά; Έξι χρόνια μελέτης και κατασκευής…και αυτές οι 3 ώρες μοιάζουν σα μια αιωνότητα…
2 ώρες πριν την είσοδο…ετοιμαζόμαστε…έλεγχοι, η ζωντανή μετάδοση…αγωνία μεγάλη…ανάσες βαθιές….
1 ώρα πριν την είσοδο…ελάτε αρχίζει το λάιβ! Ενθουσιασμός. Όλοι στις θέσεις τους! Λοιπόν, ξέρετε τι πρέπει να κάνετε. Όλα θα πάνε καλά! Θα προσεδαφίσουμε αυτό το καταπληκτικό ρομποτικό όχημα με επιτυχία στον Άρη!
Η αίθουσα ελέγχου γεμάτη επιστήμονες. Η ζωντανή μετάδοση έχει αρχίσει. Αναφέρουν λεπτομέρεις για την αποστολή. Πόσο δύσκολη ήταν…ε δεν το λες και εύκολο να στείλεις ένα όχημα-εργαστήριο σε άλλο πλανήτη!
Εκατοντάδες άτομα,10 χώρες (ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Αυστριά, Βέλγιο, Καναδάς, Πολωνία, Ισπανία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο), 3 διαστημικές υπηρεσίες (NASA, ESA, DLR)…πολλή γνώση εφαρμοσμένη και μεγάλη αναμονή…6 χρόνια…εδώ θα κριθούν όλα…6 χρόνια…
Αρχίζουμε…αδρεναλίνη στο φουλ…
Το Insight είναι ήδη έτοιμο για τη μεγάλη βουτιά. Εισέρχεται στην ατμόσφαιρα. 125 χιλιόμετρα από την επιφάνεια. Ηρεμία στο στούντιο. Ακούγεται μόνο η αναφορά για την πορεία του προς το έδαφος. Η ταχύτητά του; Αν είχαν διαστημικούς τροχονόμους στον Άρη σίγουρα θα έπαιρνε κλήση με τα 5,5 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο που κινείται! Καθώς μπαίνει στην ατμόσφαιρα καίγεται ολόκληρο. Μπορεί να μην έχει πυκνή ατμόσφαιρα ο Άρης, όπως η Γη, αλλά είναι αρκετή να προβάλει αντίσταση. Από την τριβή δημιουργείται θερμότητα…3.5 βασανιστικά λεπτά. Δεν ανησυχεί κανείς. Είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να αντέχει τις υψηλές θερμοκρασίες!
3 λεπτά και 38 λευτερόλεπτα πριν την προσεδάφιση…11 χιλιόμετρα από το έδαφος! Ευτυχώς όλη αυτή η τριβή με την ατμόσφαιρα το επιβράδυνε λίγο. 0.4 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο η ταχύτητά του. Ακόμα τρέχει…πρέπει κάτι να το φρενάρει! Αλλιώς θα συγκρουστεί με το έδαφος και θα γίνει κομματάκια. Ανοίγει το αλεξίπτωτο! Ουφ…38 δευτερόλεπτα…
2.5 λεπτά πριν την προσεδάφιση…πλησιάζει…μπαίνει σε λειτουργία το ραντάρ, ώστε να δει που είναι αυτό το κόκκινο γεμάτο σκόνη, αφιλόξενο για τον άνθρωπο έδαφος…
1000 μέτρα από το έδαφος…σε 41 δευτερόλεπτα θα κριθούν όλα! Όλη η σκληρή δουλειά. Οι ατελείωτες ώρες προετοιμασίας. Τα χρήματα που ξόδεψαν για την αποστολή. Οι θησίες τα 6 τελευταία χρόνια…ευτυχώς η ταχύτητά του μειώθηκε αρκετά! 0.06 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο….
Προσεδάφιση!!! Τέλεια! Προσγειώθηκε ομαλά. Περιμένουμε το σήμα. Και παίρνουμε την πρώτη φωτογραφία! Ακόμα με το κάλυμα του φακού, αλλά τι μας νοιάζει! Όλοι ζητωκραυγάζουν! Χειραψίες, αγκαλιές, φωνές, γέλια! Επιτυχία!
Γιατί όμως όλος αυτός ο χαμός για τον πλανήτη Άρη; Σαν μια εμμονή της ανθρωπότητας! Μέχρι και ο Έλον Μασκ έστειλε το κόκκινο Τέσλα στο διάστημα ώστε να περάσει κοντά από τον πλανήτη Άρη!
Άρης, ο τέταρτος πλανήτης του Ηλιακού μας συστήματος σε σειρά από τον Ήλιο. Ένας πλανήτης που γεννήθηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια.
Από τη δεκαετία του 1960 έχουν υπάρξει 55 αποστολές στον Άρη με 53% επιτυχία. Γιατί να στείλουν ακόμα ένα ρομποτικό εργαστήριο στην επιφάνεια με το μεγάλο ρίσκο να αποτύχει; Γιατί μας ενδιαφέρει τόσο πολύ αυτός ο πλανήτης που θυμίζει μια κόκκινη έρημο, σαν να βγήκε από πίνακα του Dali;
Είναι απλό: είναι ένας κοντινός σε εμάς πλανήτης που μπορούμε να μελετήσουμε με λεπτομέρεια, να κατανοήσουμε την εξέλιξη των γήινων πλανητών (που έχουν επιφάνεια όπως η Γη, σε αντίθεση με τους αέριους όπως ο Δίας) και θεωρητικά να τον μετατρέψουμε σε μια δεύτερη Γη. Και αυτό γιατί πιστεύουν οι επιστήμονες πως κάποτε ήταν όντως μια δεύτερη Γη.
Πριν περίπου 3,8-3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης και η Γη έμοιαζαν περισσότερο απ’ότι σήμερα. Αυτό που άλλαξε, σύμφωνα με μελέτες, είναι ότι ο Άρης σε κάποιο σημείο έχασε το μαγνητικό του πεδίο. Αυτό είχε το δραματικό αποτέλεσμα να χάσει την πυκνή του ατμόσφαιρα λόγω του ηλιακού ανέμου και το νερό να διαφύγει. Ταυτόχρονα, πρόσφατα ανακάλυψαν οι επιστήμονες ότι υπάρχει νερό κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια του Άρη. Και ο λόγος είναι ο τύπος του φλοιού του Άρη που είναι πιο απορροφυτικός, σα σφουγγάρι που δεν αφήνει σταγόνα στην επιφάνεια.
Σίγουρα λοιπόν υπήρχε νερό, πιθανότατα σε μεγάλες ποσότητες, στην επιφάνεια του Άρη. Αυτό που δε γνωρίζουμε είναι αν υπήρξαν ποτέ οι κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες για την ευημερία ζωής. Σήμερα ο Άρης έχει μια ατμόσφαιρα που αποτελείται κατά 95% από διοξείδιο του άνθρακα! Και με θερμοκρασίες στην επιφάνεια που κυμαίνονται από -150 μέχρι 35 βαθμούς Κελσίου περίπου, αναλόγως την τοποθεσία και ώρα της ημέρας! Δε τον λες και τον πιο φιλόξενο κόσμο.
Εδώ έρχονται να προσφέρουν απαντήσεις οι εξειδικευμένες αποστολές στον Άρη!
Σκοπός των αποστολών στον Άρη είναι να καθορίσουν: 1) αν υπήρξε ποτέ ζωή, 2) να χαρακτηρίσουν το κλίμα, 3) να χαρακτηρίσουν την “γεωλογία” του, 4) να προετοιμάσουν την εξερεύνηση του Άρη από το ανθρώπινο είδος.
Συγκεκριμένα, το Insight έχει ως αποστολή να μελετήσει πως δημιουργήθηκε ο πλανήτης Άρης, ψάχνοντας για στοιχεία κάτω από την επιφάνειά του. Θα αποκαλύψει πόσο θερμό είναι το υπέδαφος και πόσο ενεργό, καθώς και θα βοηθήσει να καταλάβουμε πως εξελίχθηκε αυτός και οι άλλοι γήινοι πλανήτες. Γι’αυτό το σκοπό κουβαλάει μαζί του 3 μοναδικά επιστημονικά όργανα:
- Τον σεισμογράφο SEIS (Institute of Earth Physics of Paris) που αποστολή του είναι να μετρήσει τη δραστηριότητα στο εσωτερικό του Άρη ώστε να μελετήσει τον φλοιό, τον μανδύα και τον πυρήνα του. Παρόλο που γνωρίζουμε ότι ο Άρης έχει κάποια γεωδυναμική δραστηριότητα, σεισμούς, αυτός ο υπερευαίσθητος σεισμογράφος θα αποκαλύψει πόσο ενεργός είναι ο πλανήτης. Είναι η πρώτη φορά που θα μελετηθεί η σεισμική δραστηριότητα ενός πλανήτη εκτός της Γης!
- Το μετρητή θερμότητας HP3 (German Aerospace Center, DLR), ένα θερμόμετρο φτιαγμένο ειδικά για πλανήτες. Αυτό θα μετρήσει τη θερμοκρασία του εσωτερικού του με σκοπό να μάθουμε πόση θερμότητα διαφεύγει από το εσωτερικό του προς την επιφάνεια και ατμόσφαιρα.
- Το RISE (William Folkner, Principal Investigator, NASA’s Jet Propulsion Laboratory JPL), ένα επιστημονικό πείραμα στα ραδιοκύματα. Σκοπός είναι να μετρήσει πόσο μετατοπίζεται ο Βόρειος Πόλος του Άρη, εκεί που προσγειώθηκε το Insight δηλαδή, εξαιτίας την έλξης και απώθησης του από τον Ήλιο καθώς περιφέρεται γύρω του. Αυτές οι μετρήσεις θα αποκαλύψουν το μέγεθος και σύσταση του μεταλλικού πυρήνα του Άρη.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι το Insight είχε δύο “λαθρεπιβάτες” στον πύραυλο που τον έστειλε στο διάστημα. Παρέα με το Insight έφτασαν στον Άρη και δύο δορυφόροι CubeSat, τα Mars Cube one, τα οποία ακολουθούσαν το Insight στην πορεία του προς τον Άρη. Το μέγεθός τους όσο ένας χαρτοφύλακας. Το πείραμα που θα κάνουν είναι να δοκιμάσουν τηλεπικοινωνίες στο διάστημα με χρήση μικροσκοπικού εξοπλισμού. Σκοπός είναι αυτή η τεχνολογία να χρησιμοποιηθεί για τηλεπικοινωνίες στη Γη χωρίς να χρειάζονται οι τεράστιοι δορυφόροι που έχουμε σήμερα.
Η επιτυχία του Insight είναι ανεξάρτητη από τους δυο δορυφόρους. Το κοινό ταξίδι τους τελειώσε τη στιγμή που το Insight άρχισε την πορεία του για την επιφάνεια του Άρη. Πλέον το Insight βρίσκεται ασφαλές στην επιφάνεια του Άρη, σε ένα ωραίο σημείο και είναι έτοιμο για την αποστολή του. Έχει ανοίξει τους συλλέκτες ηλιακής ενέργειας και ετοιμάζεται για τις μοναδικές επιστημονικές του ανακαλύψεις! Όσων αφορά την εποίκηση του πληνήτη…αυτό είναι μια ιστορία για κάποια άλλη φορά.
Πηγές:
Insight (https://mars.nasa.gov/insight/)
NASA missions Mars (https://www.nasa.gov/mission_pages/mars/main/index.html)
Exploration of Mars (https://en.wikipedia.org/wiki/Exploration_of_Mars)
Mars exploration family portrait (http://www.planetary.org/blogs/jason-davis/updated-mars-exploration-family-portrait.html)
Mars atmosphere (https://en.wikipedia.org/wiki/Atmosphere_of_Mars)
