Σε ένα Σύμπαν γεμάτο μυστήρια και ανεξερεύνητες περιοχές, κάθε νέα ανακάλυψη που φέρνει την επιστήμη πιο κοντά στον εντοπισμό ζωής πέρα από τη Γη προκαλεί ενθουσιασμό. Αυτό συμβαίνει και με τον εξωπλανήτη TRAPPIST-1 e, που εντοπίστηκε το 2016 από Βέλγους αστρονόμους και βρίσκεται περίπου 40 έτη φωτός μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Σήμερα, τα βλέμματα της επιστημονικής κοινότητας στρέφονται ξανά πάνω του, καθώς τα πρώτα στοιχεία που συγκέντρωσε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb δείχνουν πως ενδέχεται να διαθέτει ατμόσφαιρα παρόμοια με της Γης και άρα να είναι δυνητικά κατοικήσιμος.
Το πλανητικό σύστημα TRAPPIST-1 περιλαμβάνει τουλάχιστον επτά βραχώδεις πλανήτες που περιστρέφονται γύρω από έναν μικρό ερυθρό νάνο. Τρεις από αυτούς βρίσκονται στη λεγόμενη «κατοικήσιμη ζώνη», δηλαδή σε απόσταση τέτοια ώστε, εφόσον έχουν ατμόσφαιρα, να μπορούν να διατηρήσουν υγρό νερό στην επιφάνειά τους, το στοιχείο-κλειδί για την ανάπτυξη ζωής. Ο TRAPPIST-1 e είναι ο τέταρτος σε απόσταση από το άστρο του, έχει μάζα περίπου 0,69 φορές της Γης και ολοκληρώνει μία τροχιά γύρω από το άστρο του κάθε έξι ημέρες, γεγονός που οφείλεται στο ότι το μητρικό του άστρο είναι πολύ μικρότερο από τον Ήλιο.
Οι πρώτες τέσσερις παρατηρήσεις του James Webb δεν αποκλείουν την ύπαρξη ατμόσφαιρας, ενώ έχουν ήδη αποκλείσει την παρουσία μιας «πρωτογενούς» ατμόσφαιρας πλούσιας σε υδρογόνο, η οποία πιθανόν διαλύθηκε από την έντονη ακτινοβολία του άστρου. Παρόμοια εξέλιξη είχε και η ίδια η Γη, που μετά την απώλεια της αρχικής της ατμόσφαιρας ανέπτυξε μια «δευτερογενή», πιο σταθερή και κατάλληλη για τη ζωή. Οι επιστήμονες θεωρούν πλέον πιθανό ότι ο TRAPPIST-1 e έχει σχηματίσει κι αυτός μια δευτερογενή ατμόσφαιρα, πιθανόν πλούσια σε άζωτο, όπως η Γη και ο Τιτάνας (δορυφόρος του Κρόνου), και όχι σε διοξείδιο του άνθρακα όπως η Αφροδίτη και ο Άρης.
«Αν διαθέτει ατμόσφαιρα παρόμοια με της Γης, το James Webb θα μπορέσει να την ανιχνεύσει», εξηγεί ο Νέστορ Εσπινόζα από το Ινστιτούτο Επιστημών του Διαστημικού Τηλεσκοπίου στη Βαλτιμόρη. Η μέθοδος βασίζεται στην παρατήρηση του πλανήτη τη στιγμή που διέρχεται μπροστά από το άστρο του: τότε μέρος του φωτός διαπερνά την ατμόσφαιρά του, αφήνοντας ένα «φασματικό αποτύπωμα» που αποκαλύπτει τη χημική της σύσταση. Ήδη, τα νέα δεδομένα απορρίπτουν σενάρια που περιλαμβάνουν πυκνή ατμόσφαιρα διοξειδίου του άνθρακα όπως στον Άρη και την Αφροδίτη, κάτι που ενισχύει την αισιοδοξία των ειδικών.
Η καθηγήτρια πλανητικών επιστημών στο MIT, Σάρα Σίγκερ, τονίζει ότι «ο TRAPPIST-1 e παραμένει ένας από τους πιο ελπιδοφόρους πλανήτες στη ζώνη κατοικησιμότητας που γνωρίζουμε και τα νέα αυτά αποτελέσματα μας φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στο να καταλάβουμε τι είδους κόσμος είναι». Η ανακάλυψη, αν επιβεβαιωθεί, θα αποτελέσει σταθμό στην αναζήτηση ζωής έξω από το ηλιακό μας σύστημα, καθώς θα δείξει ότι πλανήτες με συνθήκες παρόμοιες με της Γης ίσως είναι πιο κοινοί απ’ όσο νομίζουμε.
Καθώς οι παρατηρήσεις του James Webb συνεχίζονται, η επιστήμη πλησιάζει όλο και περισσότερο στο να απαντήσει ένα από τα πιο βαθιά ανθρώπινα ερωτήματα: είμαστε άραγε μόνοι στο Σύμπαν;
tanea.gr
