Το να ανησυχεί ο Τιμ Μπέρνερς Λι για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα στο Διαδίκτυο και μάλιστα τόσο πολύ, που να ξεκινά διεθνή καμπάνια προστασίας των online δικαιωμάτων, είναι τόσο ανησυχητικό, όσο αν, τηρουμένων των αναλογιών, παραδεχόταν ο ίδιος ο Τραμπ ότι ο πλανήτης βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής λόγω της υπερθέρμανσης.
Διότι ο σερ Τίμοθι Τζον Μπέρνερς Λι, είναι ο ιδρυτής του παγκόσμιου ιστού, ο «γκουρού» του, ο άνθρωπος που δόμησε ένα μέχρι τότε άχαρο, ενδοεπιστημονικό δίκτυο ανταλλαγής χρηστικών πληροφοριών, σε αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως World Wide Web ή www. Εκείνος που δημιούργησε το Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου (hypertext transfer protocol, http), δηλαδή τη «γλώσσα» επικοινωνίας των υπολογιστών στο Διαδίκτυο. Είναι ο επιστήμονας που επινόησε τον τρόπο αναγνώρισης κάθε αρχείου, αποδίδοντάς του ένα μοναδικό παγκόσμιο αναγνωριστικό (Universal Resource Identifier), μαζί με ένα αναγνωριστικό διεύθυνσης. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά συνδυάστηκαν και σήμερα αποτελούν το URL Ενιαίο Χαρακτηριστικό Εντοπισμού (Uniform Resource Locator). Το 1990 ολοκλήρωσε τη δημιουργία του πρώτου προγράμματος περιήγησης (browser), έπρεπε όμως να δημιουργήσει και ένα πρόγραμμα εξυπηρέτησης (server) και μια γλώσσα για την περιγραφή του εγγράφου. Έτσι, επινόησε τη γλώσσα HTML (HyperText Markup Language).
Ευλόγως λοιπόν, όσα είπε σε ένα στρογγυλό τραπέζι κατά την έναρξη της Συνόδου για το Διαδίκτυο στη Λισαβόνα στις αρχές Νοεμβρίου απαιτούν δικαίως την προσοχή.
Μια «Magna Carta» για το Διαδίκτυο
Ο Λι πρότεινε την σύνταξη και την κοινή αποδοχή μιας «Magna Carta» για το Διαδίκτυο, η οποία, στα «χνάρια» της ουσίας της αρχικής του 13ου αιώνα, θα προστατεύει τα δικαιώματα του ανθρώπου στον παγκόσμιο ιστό από απειλές όπως τα fake news, η προκατάληψη και το μίσος. Ο εφευρέτης του Διαδικτύου κάλεσε κυβερνήσεις, τις εταιρείες και τους πολίτες να υποστηρίξουν μια νέα «Σύμβαση για τον Ιστό» που θα στοχεύει στην προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των ανθρώπων στο Διαδίκτυο.
Ήδη η σύμβαση βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και η τελική μορφή της προγραμματίζεται να ανακοινωθεί τον Μάιο του 2019, όταν υπολογίζεται ότι το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχει διαδικτυακή σύνδεση. Σύμφωνα με τον Guardian, περισσότεροι από 50 οργανισμοί έχουν ήδη υπογράψει τη σύμβαση, η οποία δημοσιεύεται από το Ίδρυμα Παγκόσμιου Ιστού Μπέρνερς Λι μαζί με μια έκθεση που καλεί σε επείγουσα δράση.
«Για πολλά χρόνια υπήρχε η αίσθηση ότι τα όμορφα πράγματα στο Διαδίκτυο θα κυριαρχούσαν και θα είχαμε έναν κόσμο με λιγότερες συγκρούσεις, περισσότερη κατανόηση, περισσότερη και καλύτερη επιστήμη και καλή δημοκρατία», λέει ο δήλωσε ο Μπέρνερς Λι στον Guardian. «Αλλά οι άνθρωποι έχουν απογοητευθεί εξαιτίας όλων αυτών που συμβαίνουν και που βλέπουν στα πρωτοσέλιδα. Το κομμάτι της ανθρωπότητας που συνδέεται στο διαδίκτυο λειτουργεί με τρόπο δυστοπικό. Έχουμε διαδικτυακή κακοποίηση, προκατάληψη, πόλωση, fake news. Πρόκειται για ένα “συμβόλαιο” που θα καταστήσει τον ιστό ένα μέσο στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, της επιστήμης, της γνώσης και της δημοκρατίας».
Σύμφωνα με τις αρχές που περιγράφονται στη σύμβαση, την οποία ο Μπέρνερς Λι ονομάζει «Magna Carta για το web», οι κυβερνήσεις πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πολίτες τους έχουν πρόσβαση σε όλο το Διαδίκτυο, κάθε στιγμή και ότι το απόρρητό τους γίνεται σεβαστό, ώστε να μπορούν να είναι online «ελεύθερα, με ασφάλεια και χωρίς φόβο». Επίσης ορίζεται πως οι εταιρείες δεσμεύονται να κάνουν το Διαδίκτυο προσιτό και προσβάσιμο σε όλους. Να σέβονται την ιδιωτική ζωή των αθρώπων και τα προσωπικά δεδομένα τους και να αναπτύσσουν τεχνολογίες οι οποίες να εξασφαλίζουν ότι ο ιστός είναι «ένα δημόσιο αγαθό που βάζει πρώτα τους ανθρώπους».
Η σύμβαση αναγνωρίζει ότι οι χρήστες του Διαδικτύου έχουν το δικό τους ρόλο να παίξουν και καλεί τους ανθρώπους να κάνουν το περιεχόμενο του διαδικτύου «πλούσιο και δεοντολογικό». Να δημιουργηθούν κοινότητες που σέβονται το δικαίωμα λόγου και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και να αγωνιστούμε για έναν ανοιχτό ιστό, ο οποίος να είναι «μία παγκόσμια δημόσια πηγή, για όλους τους ανθρώπους, παντού».
Ενοχικές υπογραφές…
Ο Μπέρνερς Λι μπορεί να είναι ουτοπιστής, αλλά δεν πετάει στα σύννεφα. Καταλαβαίνει απόλυτα ότι θα είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί ή ακόμη και να αποτιμηθεί η επιτυχία της σύμβασης, η οποία θα προωθηθεί μέσω μιας εκστρατείας που ονομάζεται #ForTheWeb. Αλλά πιστεύει ότι θα βοηθήσει στο να προσανατολίσει προς τα εκεί τις συζητήσεις στις κυβερνήσεις και στα κέντρα αποφάσεων, να ενεργοποιήσει συστρατεύσεις στον δημόσιο διάλογο, αλλά και να δώσει ένα εργαλείο στον κόσμο ώστε να αναλάβει τον έλεγχο της πλοήγησής του.
Προς το παρόν, η δύναμη αυτού του ελέγχου ανήκει στου εταιρικούς κολοσσούς του χώρου. Μία από τις πρώτες εταιρείες που υπέγραψαν την προτεινόμενη σύμβαση είναι και το Facebook, το οποίο, όμως:
- ‘Εχει τιμωρηθεί με πρόστιμο για την εμπλοκή του στο σκάνδαλο της Cambridge Analytica
- Αντιμετωπίζει τις αυστηρές προειδοποιήεις της ΕΕ λόγω της σκανδαλώδους αργοπορίας του στην αφαίρεση εξτρεμιστικού περιεχομένου
- ‘Εχει κατηγορηθεί ότι επιτρέπει τις διαφημίσεις για την πώληση ακινήτων, κυρίως σπιτιών… μόνο σε λευκούς.
Ένας ακόμη μεγάλος διαδικτυακός «παίκτης» – και επίσης εκ των αρχικών – υπογράφων, η Google, σύμφωνα με πληροφορίες, αναπτύσσει μια εκδοχή της μηχανής αναζήτησης, ειδικά προσαρμοσμένη στις λογοκριτικές ανάγκες των κινεζικών αρχών. «Αν υπογράψετε τις αρχές της σύμβασης, δεν μπορείτε να κάνετε λογοκρισία», δήλωσε ο Μπέρνερς Λι. «Αυτό θα είναι αρκετό για να αναγκάσει τις μηχανές αναζήτησης να οπισθοχωρήσουν; Θα είναι αρκετά πειστικό για την κινεζική κυβέρνηση να είναι πιο ανοιχτή; Δεν μπορώ να προβλέψω αν αυτό θα συμβεί», πρόσθεσε.
Το εμπορικό – επιχειρηματικό κομμάτι του Διαδικτύου είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια δυνητική υποχώρηση στα διαφημιστικά έσοδα, τα οποία δυστυχώς εκτοξεύονται από τα clickbait*και τα fake news. Ο Μπέρνερς Λι απαντά με το «γάντι», αλλά με σαφείς υπαινιγμούς και σαρκασμό:«τα στελέχη των μεγάλων επιχειρήσεων ανησυχούν για την αλήθεια και τη δημοκρατία. Δεν θα θέλουν να δουν τον κόσμο να λέει ότι οι δικές τους πλατφόρμες λειτούργησαν παραπλανητικά, τραβώντας τους ανθρώπους να στραφούν ενάντια στα πραγματικά τους συμφέροντα»…
* Clickbait είναι υποτιμητικός όρος που περιγράφει το περιεχόμενο ιστοσελίδων που έχει ως στόχο την αποκόμιση κερδών από την διαδικτυακή διαφήμιση, σε βάρος της ποιότητας ή της ακρίβειας του άρθρου, στηριζόμενο σε τίτλους εντυπωσιασμού ώστε να προσελκύσει κλικ
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο TVXS.gr
