Ηανισότητα και μάλιστα στην ακραία της μορφή δεν περιορίζεται στα εισοδήματα και στον πλούτο, αλλά επεκτείνεται στη ρυπογόνο δραστηριότητα και στην καταστροφή του πλανήτη, με τους πλουσιότερους του κόσμου να εκπέμπουν τους περισσότερους ρύπους, προκαλώντας δυστυχία και θανάτους σε πολύ φτωχότερους. Οπως προκύπτει από σχετική έρευνα που διεξήγαγε η οργάνωση κατά της ανισότητας Oxfam σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης και με τη βρετανική εφημερίδα The Guardian, το πλουσιότερο 1% της ανθρωπότητας ευθύνεται για πολύ μεγαλύτερο τμήμα των εκπομπών καυσαερίων από εκείνο για το οποίο ευθύνεται το φτωχότερο 66% του παγκόσμιου πληθυσμού. Και βέβαια, οι επιπτώσεις αυτών των ρύπων πλήττουν τις ευάλωτες κοινότητες και υπονομεύουν την παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Πρόκειται για την πλέον ολοκληρωμένη μελέτη γύρω από την ανισότητα σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή που με τίτλο «Το μεγάλο χάσμα του άνθρακα» κατατείνει στο συμπέρασμα ότι η παγκόσμια ελίτ, περίπου 77 εκατ. άτομα μεταξύ των οποίων δισεκατομμυριούχοι, εκατομμυριούχοι και όσοι αμείβονται με περισσότερα από 140.000 δολ. ετησίως, ευθύνεται για το 16% του συνόλου των ρύπων που εκπέμπονται παγκοσμίως. Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα, αυτή η συνδρομή των πλουσίων στη μόλυνση του περιβάλλοντος αρκεί για να προκαλέσει περισσότερους από ένα εκατ. θανάτους οφειλόμενους στη ζέστη. Η εν λόγω μελέτη αναλύει τα αίτια και τις επιπτώσεις της ανισότητας σε ό,τι αφορά τις εκπομπές καυσαερίων και τη δυσανάλογα μεγάλη συνεισφορά των βαθύπλουτων τους οποίους χαρακτηρίζει «ρυπαίνουσα ελίτ». Η έκθεση δίνεται στη δημοσιότητα ενόψει της συνόδου των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα που θα διεξαχθεί στις αρχές Δεκεμβρίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στο πλαίσιο της οποίας αναμένεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της κλιματικής ανισότητας.
Σχετική έκθεση της Oxfam διαπιστώνει πως το πλουσιότερο 1% της ανθρωπότητας ζει σε κλιματιζόμενους χώρους και γενικότερα σε συνθήκες που το προστατεύουν από τα προβλήματα του κλίματος και της κλιματικής αλλαγής. Εκπέμπει, ωστόσο, 5,9 δισ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα με στοιχεία του 2019 και ευθύνεται για πολλά δεινά που προκαλούν αυτές οι εκπομπές καυσαερίων. Η έρευνα των τριών φορέων διαπιστώνει, άλλωστε, πως στο διάστημα από το 1990 έως το 2019, το άθροισμα των εκπομπών καυσαερίων για τις οποίες ευθύνεται το πλουσιότερο 1% της ανθρωπότητας ισοδυναμεί με την καταστροφή του συνόλου της περυσινής σοδειάς που συγκέντρωσαν η Ε.Ε. σε καλαμπόκι, οι ΗΠΑ σε σιτηρά, το Μπανγκλαντές σε ρύζι και η Κίνα σε σόγια. Οι επιπτώσεις αυτών των εκπομπών καυσαερίων πλήττουν δυσανάλογα τους λαούς που ζουν σε φτώχεια, τις περιθωριοποιημένες εθνικές μειονότητες, τους μετανάστες αλλά και τις γυναίκες και τα κορίτσια που ζουν και εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους ή σε κατοικίες εκτεθειμένες στις ακραίες καιρικές συνθήκες.
Οπως διαπιστώνουν οι ερευνητές, αυτές οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού συνήθως δεν έχουν αποταμιεύσεις, ούτε ασφάλιση ή κοινωνική προστασία, γι’ αυτό και τόσο η υγεία τους όσο και η οικονομική τους κατάσταση κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από τις πλημμύρες, την ξηρασία, τα κύματα καύσωνα και τις πυρκαγιές στα δάση. Τα στοιχεία τείνει να επιβεβαιώσει σχετική μελέτη των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με την οποία το 91% όσων θανάτων οφείλονται στα ακραία καιρικά φαινόμενα εντοπίζονται στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Εντυπωσιακή λεπτομέρεια ανάμεσα στα ευρήματα της έρευνας ότι θα χρειαζόταν 1.500 χρόνια για να μπορέσει ένας άνθρωπος από το φτωχότερο 99% της ανθρωπότητας να προκαλέσει με τις δραστηριότητές του τον όγκο καυσαερίων που εκπέμπουν οι πλουσιότεροι δισεκατομμυριούχοι σε διάστημα ενός έτους. «Οι βαθύπλουτοι μολύνουν τον πλανήτη και τον καταστρέφουν και το υψηλότερο τίμημα για αυτήν την καταστροφή το καταβάλλουν εκείνοι που έχουν τις λιγότερες δυνατότητες», τονίζει χαρακτηριστικά η Κιάρα Λιγκουόρι, σύμβουλος της Oxfam για θέματα περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Η ίδια προσθέτει πως οι δύο δίδυμες κρίσεις, του κλίματος και της ανισότητας, «τροφοδοτούν η μία την άλλη».
Η βαθύτατη αυτή ανισότητα ως προς τις ευθύνες και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης μόνον έως ένα βαθμό μπορεί να αποδοθεί στο χάσμα πλούτου ανάμεσα στις χώρες. Οπως προκύπτει από την έκθεση, οι χώρες υψηλού εισοδήματος, κυρίως στον λεγόμενο παγκόσμιο Βορρά, ευθύνονται για το 40% των εκπομπών καυσαερίων, ενώ η συνεισφορά των χωρών χαμηλού εισοδήματος δεν υπερβαίνει ένα αμελητέο ποσοστό της τάξης του 0,4%. Η Αφρική ειδικότερα, όπου ζει περίπου το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού, ευθύνεται μόλις για το 4% των εκπομπών ρύπων.
Μια άλλη διάσταση του προβλήματος, που δεν εξετάζεται εξίσου συχνά, είναι η ανισότητα στο εσωτερικό των χωρών. Οι δισεκατομμυριούχοι είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα λευκοί, άνδρες και ζουν στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Υπάρχουν, ωστόσο, μέλη αυτής της πανίσχυρης τάξης των βαθύπλουτων και σε άλλα μέρη του πλανήτη. Οι εκατομμυριούχοι υπάρχουν παντού. Από την έρευνα προκύπτει πως οι εκπομπές καυσαερίων από θαλαμηγούς και ιδιωτικά αεροπλάνα, από τις επαύλεις με τους ειδικούς φωτισμούς μέχρι τα υπερπολυτελή καταφύγια για την περίπτωση κάποιου είδους συντέλειας είναι 77 φορές υψηλότερες από το επίπεδο που απαιτείται για να αυξηθεί η θερμοκρασία του πλανήτη κατά 1,5 βαθμό Κελσίου.
Πηγή: kathimerini.gr
