Ένα μικροσκοπικό, σχεδόν 2,5 εκ., ανοιχτόχρωμο βράχο με «κοραλλιογενές» σχήμα φωτογράφισε το Curiosity στον κρατήρα Γκέιλ, προκαλώντας αίσθηση — όχι επειδή υπονοεί θαλάσσια ζωή στον Άρη, αλλά επειδή αποτυπώνει με εντυπωσιακή καθαρότητα πώς το νερό και ο άνεμος «γράφουν» την ιστορία του πλανήτη μέσα στους αιώνες. Η εικόνα ελήφθη με το Remote Micro Imager (RMI), το τηλεσκοπικό μάτι του οργάνου ChemCam, και δείχνει λεπτές, διακλαδούμενες δομές που μοιάζουν με κλαδιά κοραλλιού. Η NASA διευκρινίζει ότι πρόκειται για προϊόντα ανόργανων διεργασιών: αρχαίο, πλούσιο σε διαλυμένα άλατα νερό διείσδυσε σε μικρορωγμές των πετρωμάτων, απόθεσε ορυκτά «φλέβες» στο εσωτερικό τους και, έπειτα από δισεκατομμύρια χρόνια αμμοβολής από τον άνεμο, οι πιο ανθεκτικές αυτές φλέβες αποκαλύφθηκαν στην επιφάνεια, δίνοντας το «κοραλλιοειδές» περίγραμμα.
Λίγο αργότερα, η ομάδα έδωσε στη δημοσιότητα και κοντινή λήψη με την κάμερα χεριού MAHLI —εκεί το ίδιο εύρημα εμφανίζεται με το παρατσούκλι «Paposo», ενισχύοντας την εικόνα ότι βλέπουμε ένα σύνολο ορυκτών φλεβών που αναδύθηκαν από το μητρικό πέτρωμα λόγω διαφορικής διάβρωσης. Τα δύο καρέ (RMI και MAHLI) λειτουργούν συμπληρωματικά: το RMI «πιάνει» τη γεωμετρία και την υφή από απόσταση, το MAHLI την επιδερμίδα του βράχου από μερικά εκατοστά. Και στις δύο περιπτώσεις, οι επιστήμονες τονίζουν ρητά ότι δεν πρόκειται για απολίθωμα ή βιογενές υλικό, αλλά για τυπικό δείγμα υδροθερμικής/διαγενετικής πλήρωσης ρωγμών που ύστερα σμιλεύτηκε από τον άνεμο.
Το εύρημα εντάσσεται σε μια μακρά «σειρά» παράξενων σχημάτων που έχει καταγράψει ο Curiosity στον Γκέιλ: από «λουλουδένιες» μικροσυστάδες ορυκτών μέχρι αραχνοειδείς ραβδώσεις, όλα προϊόντα νερού και διάβρωσης, όχι ιχνών ζωής. Η επαναλαμβανόμενη εμφάνιση τέτοιων δομών έχει, ωστόσο, βαρύ σημασιολογικό φορτίο: για να σχηματιστούν απαιτείται κυκλοφορία νερών πλούσιων σε διαλυμένα άλατα και αρκετός γεωλογικός χρόνος ώστε οι φλέβες να στερεοποιηθούν και να εκτεθούν. Δηλαδή, ένα παλαιό περιβάλλον με ενεργό υδρολογία — βασικό κριτήριο «δυνητικής κατοικησιμότητας».
Στο επιχειρησιακό σκέλος, το Curiosity συνεχίζει τον αργό, μεθοδικό ανήφορο στο Όρος Σαρπ, έχοντας διανύσει περίπου 35 χλμ. μέσα στον κρατήρα από το 2012, με συχνές στάσεις για δειγματοληψίες και γεωχημικές αναλύσεις. Η αποστολή έχει ήδη τεκμηριώσει πολλαπλές ενδείξεις ότι ο Άρης διέθετε παλαιότερα υγρό νερό και χημικά περιβάλλοντα ικανά να υποστηρίξουν στοιχειώδεις βιοχημικές διεργασίες — μεταξύ άλλων την παρουσία οργανικών μορίων σε αρχαία ιζηματογενή πετρώματα και κύκλους άνθρακα σε γεωλογική κλίμακα. Το «κοραλλιοειδές» δείγμα προσθέτει ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ: δεν είναι βιολογία, είναι γεωλογία που προϋποθέτει νερό.
Επιστημονικά, η αξία της εικόνας είναι διπλή. Πρώτον, λειτουργεί ως «φωτογραφική απόδειξη» διαγενετικών φλεβών με υψηλή ανθεκτικότητα, επιβεβαιώνοντας ξανά ότι τα ρευστά έπαιξαν ρόλο στον Γκέιλ επί μακρόν. Δεύτερον, το μοτίβο των κλαδιών και η ομοιομορφία τους υποδεικνύουν τυποποιημένες συνθήκες καταβύθισης/απόθεσης ορυκτών (π.χ. σταθερές χημικές συνθέσεις και θερμοκρασίες), κάτι που μελλοντικά μπορεί να «δεθεί» με δεδομένα γεωχημείας δειγμάτων από γεωτρήσεις κοντινών στρωμάτων. Όσο για τον «πειρασμό» της παρερμηνείας: η NASA, μέσω των υπομνημάτων στα επίσημα δελτία εικόνας, φρόντισε να προλάβει τη φαντασία, τονίζοντας ότι τέτοια σχήματα είναι συνηθισμένα στον Άρη και απολύτως συμβατά με ανόργανους μηχανισμούς σχηματισμού.
Συνολικά, η «κοραλλιοειδής» πέτρα του Γκέιλ δεν αλλάζει το αφήγημα, το οξύνει: ο Άρης υπήρξε κάποτε υδάτινος και χημικά ενεργός. Η αποστολή, που κλείνει 13 χρόνια στην επιφάνεια, συνεχίζει να συλλέγει τέτοιους μικρούς αλλά κρίσιμους δείκτες του παρελθόντος — κάθε ένας τους ένα στιγμιότυπο από ένα πλανήτη που κάποτε έμοιαζε πολύ περισσότερο με τον δικό μας.
ΠΗΓΗ: tanea.gr
