Η Αλβανία έγινε η πρώτη χώρα στον κόσμο που διαθέτει υπουργό AI, όχι υπουργό για την AI, αλλά μία ψηφιακή υπουργό φτιαγμένη από pixels και κώδικα, τροφοδοτούμενη από τεχνητή νοημοσύνη. Το όνομά της είναι Ντιέλα, που σημαίνει «ηλιαχτίδα» στα αλβανικά, θα είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των δημοσίων συμβάσεων και στόχος είναι η Αλβανία να γίνει «μια χώρα όπου οι δημόσιοι διαγωνισμοί θα είναι 100% απαλλαγμένοι από διαφθορά».
Μέσα στο καλοκαίρι ο αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα, είχε αναφέρει ότι μια μέρα η χώρα θα μπορούσε να έχει έναν ψηφιακό υπουργό αλλά λίγοι πίστευαν πως αυτό θα γινόταν τόσο γρήγορα. Η Ντιέλα έχει ήδη συστηθεί στους πολίτες της Αλβανίας, καθώς τροφοδοτεί την πλατφόρμα e-Albania, που δίνει στους πολίτες ψηφιακή πρόσβαση σχεδόν σε όλες τις κρατικές υπηρεσίες. Εχει μάλιστα και avatar, ως νεαρή γυναίκα ντυμένη με παραδοσιακή αλβανική φορεσιά.
Η Ντιέλα, το όνομα της οποίας σημαίνει «ήλιος» στα αλβανικά, είναι απίθανο να αποτελέσει πηγή διαρροών σχετικά με την κυβέρνηση. Η μόνη της δίψα για εξουσία θα αφορά την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει. Και ένα σκάνδαλο που να την εμπλέκει, φαίνεται να είναι εκτός συζήτησης.
Η διαφθορά ήταν το κύριο μέλημα του Ράμα όταν ενέταξε τη Ντιέλα στην ομάδα του ως υπουργό δημόσιων συμβάσεων. Ο ρόλος της θα είναι να διασφαλίσει ότι η Αλβανία θα γίνει «μια χώρα όπου οι δημόσιες προσφορές είναι 100% απαλλαγμένες από διαφθορά». «Συνεργαζόμαστε με μια εξαιρετική ομάδα, η οποία δεν είναι μόνο αλβανική αλλά και διεθνής, για να παρουσιάσουμε το πρώτο πλήρες μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης στις δημόσιες συμβάσεις», δήλωσε ο πρωθυπουργός στο BBC. «Όχι μόνο θα εξαλείψουμε κάθε πιθανή επιρροή στις δημόσιες προσφορές, αλλά θα κάνουμε τη διαδικασία πολύ πιο γρήγορη, πολύ πιο αποτελεσματική και απόλυτα υπεύθυνη».
Η Ντιέλα εργαζόταν ήδη στην Αλβανία πριν από το «διορισμό» της από την κυβέρνηση. Η πρώτη της ενσάρκωση ήταν ως εικονική βοηθός με τεχνητή νοημοσύνη, που καθοδηγούσε τους αιτούντες στη διαδικασία απόκτησης επίσημων εγγράφων.
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, κέρδισε την τέταρτη θητεία του τον Μάιο και παρουσίασε το υπουργικό του συμβούλιο την Πέμπτη Ο Ράμα καυχιέται ότι η Diella έχει «βοηθήσει σε περισσότερες από ένα εκατομμύριο αιτήσεις» στην πλατφόρμα e-Albania. Ωστόσο, το όραμά του για τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στην κυβέρνηση είναι πολύ πιο μεγαλεπήβολο από ένα απλό chatbot. Μιλάει για «υπέρβαση» μεγαλύτερων, πιο προηγμένων χωρών, οι οποίες εξακολουθούν να είναι εγκλωβισμένες σε «παραδοσιακούς τρόπους εργασίας».
Οι αντιδράσεις για τον νέο ρόλο του Ντιέλα είναι, όπως είναι φυσικό, ανάμεικτες. Το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα χαρακτήρισε την πρωτοβουλία «γελοία» και «αντισυνταγματική». Η ιδρύτρια της εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Balkans Capital, Aneida Bajraktari Bicja, σημειώνει ότι ο Edi Rama «συχνά αναμιγνύει τις μεταρρυθμίσεις με θεατρινισμούς, οπότε είναι φυσικό οι άνθρωποι να αναρωτιούνται αν πρόκειται για συμβολισμό». Ωστόσο, προσθέτει ότι «ο «υπουργός τεχνητής νοημοσύνης» θα μπορούσε να είναι εποικοδομητικός αν εξελιχθεί σε πραγματικά συστήματα που βελτιώνουν τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη στις δημόσιες συμβάσεις».
Ειδικοί στην καταπολέμηση της διαφθοράς έχουν επίσης επισημάνει το δυναμικό της τεχνητής νοημοσύνης να χρησιμοποιηθεί για την ελαχιστοποίηση της διαφθοράς.
«Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ακόμα ένα νέο εργαλείο, αλλά αν προγραμματιστεί σωστά, όταν υποβάλλετε μια προσφορά στο διαδίκτυο, μπορείτε να δείτε με μεγαλύτερη σαφήνεια και ακρίβεια αν μια εταιρεία πληροί τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια», λέει ο Δρ Andi Hoxhaj του King’s College London, ειδικός στα Δυτικά Βαλκάνια, τη διαφθορά και το κράτος δικαίου.
Πιστεύει ότι η ταχεία πρόοδος της Αλβανίας στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ και η ενθάρρυνση από τις Βρυξέλλες να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις έως το 2027 σημαίνουν ότι η χώρα έχει ένα ισχυρό κίνητρο για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
«Πολλά διακυβεύονται», λέει. «Η κύρια προϋπόθεση από την ΕΕ ήταν η αντιμετώπιση της διαφθοράς. Αν το [Diella] είναι ένα μέσο ή ένας μηχανισμός που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη αυτού του στόχου, αξίζει να εξερευνηθεί».
tanea.gr
