Αστροφυσικοί, με τη χρήση του Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), ανακάλυψαν ίχνη του μορίου χλωρομεθάνιο, ένα χημικό στοιχείο που παράγεται συνήθως μέσω βιομηχανικών και βιολογικών διαδικασιών στη Γη, γύρω από ένα νεαρό αστρικό σύστημα με την ονομασία IRAS 16293-2422. Ίχνη αυτής της οργανικής ένωσης είχαν ανιχνευτεί και στην λεπτή ατμόσφαιρα του κομήτη 67P/Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο (67P/C-G) από το διαστημικό εξερευνητή Ροζέττα. Το χλωρομεθάνιο (CH3Cl), γνωστό και ως Φρέον-40, ανήκει στην κατηγορία μορίων γνωστά ως αλογονούχες οργανικές ενώσεις. Αυτές οι νέες παρατηρήσεις με το ALMA αποτελούν την πρώτη ανίχνευση οργανοαλογονούχου στο μεσοαστρικό χώρο (στο χώρο μεταξύ των άστρων). Τα αποτελέσματα αυτά δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Astronomy την προηγούμενη εβδομάδα.
Παρόλα αυτά, η κοσμική αυτή ανακάλυψη της συγκεκριμένης οργανικής ένωσης είναι απογοητευτική για τους αστροβιολόγους. Σύμφωνα με τη θεωρία τους, η ανίχνευση χλωρομεθάνιου στις ατμόσφαιρες εξωγήινων κόσμων θα ήταν ένδειξη για την ύπαρξη ζωής. Τα πρόσφατα δεδομένα όμως από τα ALMA και Ροσέττα μας κάνουν να αμφισβητούμε αυτή την πιθανότητα. Σύμφωνα με αυτά, το χλωρομεθάνιο παράγεται φυσικά στα μεσοαστρικά νέφη και παίρνει το χρόνο του μέχρι να γίνει μέρος του αστρικού συστήματος που δημιουργείται. Το αστρικό σύστημα IRAS 16293-2422 είναι ένα διπλό σύστημα νέων αστέρων, ή πρωτοαστέρων, που θα εξελιχθούν σε αστέρες με μάζες περίπου ίσες με αυτή του Ήλιου μας. Βρίσκεται περίπου 400 έτη φωτός από τη Γη και περιβάλλεται ακόμα από το κουκούλι σκόνης και αερίου το οποίο το δημιούργησε.
«Η ανακάλυψη οργανοαλογονούχων κοντά σε αυτά τα Ηλιακού τύπου νέα αστέρια ήταν μια έκπληξη», είπε η βασική ερευνήτρια Edith Fayolle του Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA) στο Cambridge τη στιγμή της ανακάλυψης. «Δεν είχαμε προβλέψει αυτή τη δημιουργία και ξαφνιαστήκαμε όταν τα βρήκαμε σε τόσο υψηλή συγκέντρωση. Είναι ξεκάθαρο τώρα ότι αυτά τα μόρια δημιουργούνται με ευκολία μέσα σε αστρικά “βρεφοκομεία”, παρέχοντας γνώση της χημικής εξέλιξης των αστρικών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας».
«Η ανακάλυψη από το ALMA οργανοαλογονούχων στο μεσοαστρικό χώρο μας λέει και κάτι για τις αρχικές συνθήκες της οργανικής χημείας στους πλανήτες. Η ανακάλυψη τέτοιας χημείας είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη προέλευση της ζωής», είπε ο Karin Öberg, ένας αστροχημικός στο CfA και μέλος της ομάδας. «Βάση της ανακάλυψής μας, το πιο πιθανό είναι ότι τα οργανοαλογονούχα αποτελούν βασικό συστατικό της λεγόμενης ‘αρχέγονης σούπας’, τόσο στην νεαρή Γη όσο και στους γήινου τύπου νέους εξοπλανήτες.»
Ανεξάρτητα από την έρευνα με το ALMA, η ρομποτική διαστημοσυσκευή Ροζέττα μπόρεσε επίσης να ανιχνεύσει τα μόρια χλωρομεθανίου στον κομήτη 67P/C-G, που βρίσκεται στο ηλιακό μας σύστημα, χάρη στα ευαίσθητα όργανα μέτρησης που κουβαλούσε. «Αυτό το εξαιρετικής ακρίβειας όργανο μας βοήθησε να ανιχνεύσουμε ένα πλήθος χημικών στοιχείων γύρω από τον κομήτη, συμπεριλαμβανομένου και αυτού που ανακαλύφθηκε από το ALMA εκτός του ηλιακού μας συστήματος», ανέφερε η Kathrin Altwegg από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία.
Οι ίδιοι ερευνητές τονίζουν επίσης ότι η πληθώρα οργανοαλογονούχων γύρω από Ηλιακού τύπου νέα αστέρια αποδεικνύει ότι η οργανική χημεία που υπάρχει στο μεσοαστρικό χώρο συμπεριλαμβάνει και τα αλογόνα, κάτι το οποίο δεν ήταν γνωστό μέχρι σήμερα.
Επιπροσθέτως, αμφότερα τα ALMA και Ροζέττα ανίχνευσαν αυτό το μόριο σε παρόμοιες ποσότητες. Δεδομένου ότι οι κομήτες είναι ένα απομεινάρι του σχηματισμού του ηλιακού μας συστήματος και διατηρούν ένα χημικό δακτυλικό αποτύπωμα εκείνης της εποχής, οι νέες παρατηρήσεις υποστηρίζουν την ιδέα ότι ένα νέο ηλιακό σύστημα μπορεί να κληρονομήσει τη χημική σύνθεση του νέφους που το γέννησε.
«Τίθεται λοιπόν το ερώτημα: Τι ποσοστό από το οργανικό περιεχόμενο του κομήτη κληρονομείται άμεσα από τα αρχικά στάδια της δημιουργίας αστέρων;» λέει η Fayolle. «Επιπλέον έρευνες για οργανοαλογονούχα γύρω από άλλα πρωτοαστέρια και κομήτες είναι απαραίτητες για να μας βοηθήσουν στην εύρεση της απάντησης».
Πηγή: NRAO
