Ο Ήλιος, το μοναδικό αστέρι του ηλιακού μας συστήματος, απασχολεί ακόμα τους επιστήμονες ως προς αυτή τη «μοναδικότητα» του.
Ο λόγος είναι μια νέα θεωρητική μελέτη από επιστήμονες στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ, η οποία δείχνει ότι πιθανότατα όλα τα αστέρια γεννιούνται ως δυάδες μέσα σε ένα πυκνό μοριακό νέφος, ένα νεφέλωμα. Βασιζόμενοι σε αυτή τη μελέτη, πιστεύουν ότι και ο ήλιος μας έχει μια δίδυμη, ανόμοια αδερφή, η οποία βρίσκεται πλέον πολύ μακριά.
«Πραγματοποιήσαμε μια σειρά στατιστικών μοντέλων, για να μελετήσουμε τις σχετικές αποστάσεις μεταξύ νέων μονών κ διπλών αστέρων στο μοριακό νέφος του Περσέα. Βρήκαμε ότι το μοναδικό μοντέλο που αναπαράγει τα δεδομένα είναι αυτό με όλα τα αστέρια να γεννιούνται σε δυάδες, σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους. Κατόπιν, σε διάρκεια ενός εκατομμυρίου ετών, αυτά τα συστήματα συρρικνώνονται ή διασπώνται», αναφέρουν οι ερευνητές στο Μπέρκλεϋ.
Σύμφωνα με τα τελευταία θεωρητικά μοντέλα λοιπόν, σε ένα πυκνό μοριακό νέφος το οποίο έχει ωοειδές σχήμα, σαν αυγό δηλαδή, δημιουργούνται δύο βαρυτικά κέντρα, δύο σημεία στο χώρο μέσα στο νέφος όπου θα γεννηθούν τα αστέρια. Η αρχική απόσταση μεταξύ τους είναι 500 αστρονομικές μονάδες (1 αστρονομική μονάδα είναι η μέση απόσταση Ηλίου-Γης, ή αλλιώς περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Κάποια θα καταλήξουν ως διπλά συστήματα με δύο αστέρες αφού έρθουν πιο κοντά με την πάροδο του χρόνου και κάποια θα απομακρυνθούν δημιουργώντας συστήματα σαν το δικό μας με ένα αστέρι. “Στην εικόνα που περιγράφουμε, αστέρια σαν τον ήλιο με μικρή μάζα χωρίς ζευγάρι δεν είναι αρχέγονα. Είναι αποτέλεσμα διάσπασης ενός διπλού συστήματος αστέρων” προσθέτουν οι ερευνητές.
Το πρωτοποριακό σε αυτή τη μελέτη είναι η χρήση δεδομένων αστέρων και διπλών συστημάτων αστέρων στο νέφος του Περσέα στα ραδιοκύματα από το Very Large Array. Όπως ήδη αναφέραμε, τα αστέρια γεννιούνται μέσα σε ένα πυκνό πυρήνα σκόνης, ένα αυγό σκόνης. Η σκόνη που περιβάλει αυτή τη “μήτρα” που γεννάει αστέρια μπλοκάρει το φως που εκπέμπουν τα αστέρια που βρίσκονται μέσα και από πίσω της. Τα ραδιοκύματα όμως διαπερνούν τη σκόνη του μοριακού νέφους και δίνουν τη δυνατότητα να παρατηρηθεί το εσωτερικό του νεφελώματος και έτσι τα αστέρια που δημιουργούνται. Κατά τη δημιουργία των αστέρων το υλικό αυτό εξαντλείται και στη θέση του έχουμε ένα αστρικό σύστημα.
Παρόλα τα θεωρητικά μοντέλα, η δίδυμη αδερφή του Ήλιου μας, η Νέμεσις, δεν έχει βρεθεί. Σύμφωνα με τη μυθολογία η Νέμεσις είναι η θεία δίκη και από τους επιστήμονες θεωρείται ως η εκδικητική δίδυμη αδερφή. Δεδομένα από παρατηρήσεις δεν έχουν επιβεβαιώσει την ύπαρξή της. Τα μοντέλα υποστηρίζουν ότι η Νέμεσις θα πρέπει να δημιουργήθηκε σε απόσταση 17 αστρονομικών μονάδων πιο μακριά από τον πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος Ποσειδώνα, πέρα από το νέφος Όορτ, τα οποία πρέπει να επιβεβαιωθούν. Παλαιότερες θεωρίες αναφέρουν ότι κατά καιρούς αλληλεπιδρά με το νέφος Όορτ με αποτέλεσμα να είναι υπεύθυνη για την συχνότητα εμφάνισης αστεροειδών κοντά στη Γη και κυρίως για τον αστεροειδή που έπεσε στη Γη και πιθανώς ευθύνεται για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων. Μελέτες όμως δεν επαληθεύουν κάτι τέτοιο, οπότε η ύπαρξη της Νεμέσεως παραμένει ένα ερωτηματικό.
“Ο ήλιος μας δεν ανήκει σε διπλό αστρικό σύστημα. Δεν έχουν υπάρξει ποτέ (παρατηρησιακά) δεδομένα που να υποδηλώνουν την ύπαρξη συντρόφου. Η ιδέα έχει διαψευσθεί από πολλές μελέτες του ουρανού στο υπέρυθρο, οι πιο πρόσφατες με την αποστολή WISE. Αν υπήρχε ένας σύντροφος μελανός νάνος, αυτά τα ευαίσθητα υπέρυθρα τηλεσκόπια θα τον είχαν εντοπίσει.” είπε το 2012 χαρακτηριστικά ο David Morrison, Astrobiology Senior Scientist.
“Λέμε ναι. Πιθανότατα υπήρχε η Νέμεσις, πριν πολύ καιρό”, αναφέρει το 2017 ο Steven Stahler ερευνητής στο Μπερκλεϋ.
Το πιο πιθανό είναι λοιπόν ότι ο Ήλιος, το μοναδικό αστέρι του ηλιακού μας συστήματος, να είχε μια δίδυμη αδερφή πριν πάρα πολλά χρόνια, που έχει πλέον απομακρυνθεί.
Και ίσως είναι καλύτερα έτσι.
Εξάλλου οι αζευγάρωτοι περνούν καλύτερα.
Πηγές: Popular Science – Berkeley News
