Λίγο περισσότερο φως στους ήχους που έβγαζαν οι δεινόσαυροι ρίχνει πρόσφατη έρευνα.
Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία για τους ήχους των εξαφανισμένων πλασμάτων από αυτό που θεωρείται ο πρώτος απολιθωμένος λάρυγγας ενός αγκυλόσαυρου (Pinacosaurus grangeri) – ενός «θωρακισμένου» φυτοφάγου δεινόσαυρου που έζησε την ύστερη Κρητιδική περίοδο και ανακαλύφθηκε το 2005 στη Μογγολία.
Όπως σημειώνει ο Τζούνκι Γιοσίντα, παλαιοντολόγος στο μουσείο της Φουκουσίμα, το εύρημα προκάλεσε έκπληξη στους επιστήμονες, καθώς τα μέρη του σώματος που εμπλέκονται στην έκφραση των ζώων -μεταξύ αυτών κι ο λάρυγγας- που συχνά αποτελούνται από χόνδρο ή σε κάποια ζώα είναι από οστό, δε διατηρούνται σωστά ως απολιθώματα στο πέρασμα των χιλιετιών.
Στο πλαίσιο κατανόησης του ήχου που θα μπορούσε να βγάζει ένας δεινόσαυρος, ο δρ. Γιοσίντα και η ομάδα του έλεγξαν εξελικτικά συγγενή είδη με τους αγκυλόσαυρους, μεταξύ αυτών πτηνά, αλλά και τον κοντινότερο «ξάδερφό» τους, τον κροκόδειλο.
«Αποτελούν ένα είδος παρένθεσης στο φάσμα των ήχων που αναμέναμε» εξηγεί η Βικτόρια Άρμπουρ, παλαιοντολόγος στο Βασιλικό Μουσείο της Βικτώρια του Καναδά – που δε συμμετείχε στη συγκεκριμένη έρευνα.
Το φωνητικό ρεπερτόριο των κροκοδείλων περιλαμβάνει μουγκρητά και συριγμούς. «Η υπόθεση πως οι δεινόσαυροι βγάζουν ήχους ανάλογους των κροκοδείλων, είναι κάπως ασφαλής. Αυτή είναι η βασική ανατομία με την οποία θα δουλεύουν. Κι έπειτα τα πτηνά εξέλιξαν αυτούς τους πρόσθετους τρόπους παραγωγής ήχων όπου μπορούν να τροποποιήσουν με μικροδιαφορές τους ήχους που βγαίνουν από το λαιμό τους» λέει η ίδια.
Από την άλλη, τα πουλιά και τα ερπετά έχουν πολύ πιο διαφορετικούς τρόπους παραγωγής ήχων, καθώς χρησιμοποιούν όργανα που περιβάλλουν την τραχεία και τα πνευμόνια τους. Στους εξαφανισμένους, αλλά και ζώντες συγγενείς των κροκοδείλων, ο λάρυγγας είναι εκείνος που παράγει τον ήχο.
H ανατομία του απολιθωμένου λάρυγγα
Οι ερευνητές μέτρησαν δύο μέρη του λάρυγγα – που, όπως εκτιμούν, δρούσαν υποστηρικτικά στους μυς που συμμετέχουν στο άνοιγμα του αεραγωγού και την αλλαγή του σχήματός του. Στον αγκυλόσαυρο και τα δύο αυτά μέρη ήταν οστέινα. Η ομάδα συνέκρινε τις αναλογίες τους με τους λάρυγγες δεκάδων πoυλιών και ερπετών – συμπεριλαμβανομένων κροκοδείλων, χελωνών και γκέκο.
Το ένα μέρος που σχημάτιζε τη βάση του λάρυγγα του αγκυλόσαυρου, ήταν πολύ μεγάλο σε σύγκριση με των άλλων ζώων, υποδηλώνοντας πως ο δεινόσαυρος μπορούσε να ανοίγει πολύ τον αερογωγό του και να βγάζει δυνατούς ήχους που ακούγονταν έως πολύ μακριά, σημειώνει ο δρ. Γιοσίντα. Το άλλο μέρος του λάρυγγα ήταν αυτό που άλλαζε σχήμα, επιτρέποντάς του να τροποποιεί τους ήχους. Αυτό, εξηγούν οι επιστήμονες στην έρευνα που δημοσιοποιήθηκε προ ημερών στην επιθεώρηση Communications Biology, ίσως έδινε τη δυνατότητα στον αγκυλόσαυρο να φωνάζει με τρόπο παρόμοιο με τα πουλιά.
Ο κόσμος μπορεί να υποθέσει πως ένας ήχος παρόμοιος με πουλιού, σήμαινε πως οι δεινόσαυροι τιτίβιζαν σαν λιβαδοκορυδαλλοί. Αυτό πιθανότατα δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, αλλά «ίσως διέθεταν ένα ευρύτερο φάσμα ήχων από αυτό που θα περιμέναμε από τους αγκυλόσαυρους» διευκρινίζει η δρ. Αρμπουρ.
«Υπάρχει πιθανότητα να τιτίβιζαν και να κουκούριζαν» συνεχίζει ο δρ. Γιοσίντα. Όμως, είναι πολύ νωρίς να κατανοήσουμε τους συγκεκριμένους ήχους που ίσως έβγαζαν οι δεινόσαυροι.
«Υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα για την εξέλιξη των ήχων των δεινοσαύρων» λέει η Τζούλια Κλαρκ, παλαιοντολόγος στο πανεπιστήμιο του Τέξας. Και καταλήγει. «Οι αγκυλόσαυροι είναι αλλόκοτοι. Αυτό είναι το κύριο μήνυμα της έρευνας».
Πηγή: New York Times
