Ανδρέας Δημητρίου: «Το μέλλον του AI είναι ήδη εδώ!»

31/10/2025

«Όταν η φυσική νοημοσύνη συναντά την τεχνητή»

Ο Ανδρέας Δημητρίου, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών, είναι ένας από τους σημαντικότερους Κύπριους επιστήμονες στον χώρο της ανθρώπινης νόησης και της ανάπτυξης της νοημοσύνης.

Στη συνέντευξή του στον Γιώργο Παυλίδη και στο OLOI Media Group, αναλύει με απλό αλλά και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο:

– τι είναι η φυσική νοημοσύνη και πώς αναπτύσσεται στον άνθρωπο,

– τι πραγματικά είναι η τεχνητή νοημοσύνη πίσω από τον θόρυβο και τη μόδα,

– πού συναντιούνται οι δύο και πού διαφέρουν,

– και γιατί η εποχή που ζούμε απαιτεί νέο αλφαβητισμό στην εκπαίδευση.

Ο Ανδρέας Δημητρίου εξηγεί πώς η ΑΙ μπορεί να γίνει εργαλείο μάθησης, διδασκαλίας και δημιουργίας, αλλά και πώς μπορεί να επηρεάσει ευρύτερα την κοινωνία – από το σχολείο και το πανεπιστήμιο, μέχρι τη δημόσια διοίκηση και την πολιτική διαδικασία. Θίγει, επίσης, τα ζητήματα κριτικής σκέψης, γνωστικού ελέγχου και αυτορρύθμισης σε έναν κόσμο όπου οι μηχανές «μαθαίνουν» γρηγορότερα από εμάς, αλλά δεν σκέφτονται όπως εμείς.

Ο Δημητρίου υπογραμμίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο, αλλά μετασχηματίζει τα περιβάλλοντα μέσα στα οποία ο άνθρωπος σκέφτεται, μαθαίνει και αποφασίζει – και αυτό έχει άμεσες συνέπειες για την παιδεία, την εργασία και, τελικά, για τη δημοκρατία.

Ολόκληρη η συζήτηση στο νέο podcast του OLOI Media Group.

Η αλήθεια για το Τρίγωνο των Βερμούδων: «Τα κύματα που βυθίζουν πλοία σε λεπτά»

26/10/2025

Από εξαφανισμένα αεροπλάνα μέχρι τρομακτικά φανταστικά πλοία, το Τρίγωνο των Βερμούδων είναι το μέρος όπου συμβαίνουν μερικά από τα πιο παράξενα φαινόμενα του πλανήτη. Τώρα, ένας επιστήμονας ισχυρίζεται πως επιτέλους λύθηκε το μυστήριο.

Βρίσκεται ανάμεσα στη Φλόριντα, το Πουέρτο Ρίκο και τις Βερμούδες, το Τρίγωνο των Βερμούδων έχει μακρά ιστορία θανατηφόρων ναυαγίων που έχει προκαλέσει ατέλειωτες υπερφυσικές εικασίες. Ωστόσο, ο Δρ Σάιμον Μπόξαλ, ωκεανογράφος από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, λέει ότι η πραγματική εξήγηση δεν έχει να κάνει με UFO ή διαστασιακές πύλες. Αντίθετα, ο Δρ Μπόξαλ λέει ότι το ρεκόρ εξαφανίσεων στο Τρίγωνο οφείλεται στα «ατίθασα κύματα».

Γνωστά και ως «ακραία κύματα βροχοπτώσεων» – απρόβλεπτα«τοίχοι νερού» που μπορούν να φτάσουν σε ύψος διπλάσιο από το κανονικό. Φτάνοντας μέχρι και τα 30 μέτρα στον αέρα, τα ατίθασα κύματα είναι ασυνήθιστα απότομα και μπορούν να χτυπήσουν ξαφνικά από κατευθύνσεις διαφορετικές από τον κυρίαρχο άνεμο και τα κύματα. Σύμφωνα με τον Δρ Μπόξαλ, ένα μεγάλο πλοίο που θα εγκλωβιστεί από ένα τέτοιο φονικό κύμα μπορεί να «βυθιστεί μέσα σε δύο ή τρία λεπτά».

Οι θεωρίες γύρω από τον θανατηφόρο ρόλο του Τριγώνου των Βερμούδων έχουν εξαπλωθεί ευρέως από τότε που βυθίστηκε το USS Cyclops το 1918. Το USS Cyclops ήταν ένα αμερικανικό πλοίο μεταφοράς άνθρακα που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά καυσίμων σε πολεμικά πλοία κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Μάρτιο του 1918, το πλοίο διέσχιζε το Τρίγωνο των Βερμούδων από το Μπαχία στη Βραζιλία προς το Μπόλτιμορ, όταν εξαφανίστηκε χωρίς να στείλει κανένα σήμα κινδύνου.

Παρά τις εκτεταμένες έρευνες, δεν βρέθηκε κανένα ίχνος του πλοίου μήκους 165 μέτρων ή των 306 μελών του πληρώματος. Λόγω της ξαφνικής φύσης της εξαφάνισης, οι συνωμοσιολόγοι και οι λάτρεις των UFO έχουν προτείνει δεκάδες παράξενες θεωρίες για να εξηγήσουν την απώλεια. Ωστόσο, ο Δρ Μπόξαλ λέει ότι το USS Cyclops πιθανότατα βυθίστηκε από ένα ατίθασο κύμα.

Μιλώντας στη σειρά ντοκιμαντέρ του Channel 5, The Bermuda Triangle Enigma, ο Δρ Μπόξαλ αναφέρει ότι το Τρίγωνο των Βερμούδων είναι μια ιδιαίτερη περιοχή όπου σχηματίζονται ατίθασα κύματα. Λέει: «Υπάρχουν καταιγίδες από νότο και βορρά, που συγκρούονται. Και αν υπάρξουν επιπλέον από τη Φλόριντα, μπορεί να σχηματιστεί μια θανατηφόρα σύνθεση από ατίθασα κύματα».

Μαζί με τους συναδέλφους του από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, ο Δρ Μπόξαλ κατασκεύασε ένα κλίμακα μοντέλο του USS Cyclops για να δουν πώς θα αντιδρούσε σε ένα ατίθασο κύμα. Αυτό αποκάλυψε πως, λόγω της επίπεδης βάσης και του τεράστιου μεγέθους του πλοίου, δεν θα χρειαζόταν πολύς χρόνος για να πλημμυρίσουν τα κύματα το πλοίο. Ο Δρ Μπόξαλ εξηγεί πως ένα ατίθασο κύμα μπορεί να είναι τόσο απότομο που μπορεί να κρατήσει ένα πλοίο αιωρούμενο ανάμεσα στις κορυφές του, αφήνοντας το μέσο του πλοίου να κρέμεται πάνω από τον βυθό.

Αν ένα μεγάλο πλοίο, που χρειάζεται νερό για να υποστηριχτεί, βρεθεί σε αυτή τη θέση, ο Δρ Μπόξαλ λέει ότι θα «σπάσει στα δύο». «Είναι απότομα, είναι ψηλά – έχουμε μετρήσει κύματα πάνω από 30 μέτρα,» λέει ο Δρ Μπόξαλ. «Αν συμβεί αυτό, μπορεί να βυθιστεί μέσα σε δύο ή τρία λεπτά.» Αν το USS Cyclops – ή οποιοδήποτε άλλο εξαφανισμένο πλοίο – είχε χτυπηθεί από ατίθασα κύματα, αυτό θα εξηγούσε γιατί βυθίστηκαν πριν καταφέρουν να στείλουν σήμα κινδύνου. Ο Δρ Μπόξαλ προσθέτει: «Όσο μεγαλύτερο το πλοίο, τόσο μεγαλύτερη η ζημιά».

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες ότι υπάρχει κανένα μυστήριο προς εξήγηση. Πολλοί ερευνητές επισημαίνουν ότι οι ρυθμοί ναυαγίων και αεροπορικών ατυχημάτων μέσα στο Τρίγωνο των Βερμούδων είναι απόλυτα φυσιολογικοί. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανογραφίας και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA): «Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι μυστηριώδεις εξαφανίσεις συμβαίνουν πιο συχνά στο Τρίγωνο των Βερμούδων απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη και πολυσύχναστη θαλάσσια περιοχή.» Ομοίως, τα στοιχεία της εταιρείας ασφάλισης Lloyd’s of London δείχνουν πως δεν υπάρχουν περισσότερες απώλειες στο Τρίγωνο των Βερμούδων απ’ ό,τι σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Οι απώλειες που συμβαίνουν μπορούν εύκολα να εξηγηθούν από φυσικά φαινόμενα, όπως τα ατίθασα κύματα ή από το γεγονός ότι η Καραϊβική είναι μια σχετικά δύσκολη περιοχή για πλοήγηση. Η NOAA γράφει: «Οι περιβαλλοντικές συνθήκες θα μπορούσαν να εξηγήσουν πολλές, αν όχι τις περισσότερες, από τις εξαφανίσεις. Ο μεγάλος αριθμός νησιών στη θάλασσα της Καραϊβικής δημιουργεί πολλές περιοχές ρηχών υδάτων που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη ναυσιπλοΐα.»

ΠΗΓΗ: tanea.gr

Στα πρόθυρα της εξαφάνισης το πιο… viral λουλούδι στον κόσμο

16/10/2025

Μοιάζουν με μικροσκοπικές μαϊμούδες που κοιτάζουν μέσα από την ομίχλη. Γνωστά στους επιστήμονες ως Dracula, οι αποκαλούμενες «ορχιδέες με πρόσωπο πιθήκου» έχουν γίνει διαδικτυακές διασημότητες. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μοιραστεί φωτογραφίες τους, θαυμάζοντας λουλούδια που φαίνεται να χαμογελούν, κατσουφιάζουν ή είναι θλιμμένα. Πίσω όμως από αυτή τη viral γοητεία κρύβεται μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα: οι περισσότερες από αυτές τις ορχιδέες βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης.

Μια νέα παγκόσμια έρευνα αποκάλυψε την κατάσταση διατήρησης όλων των γνωστών ειδών Dracula. Τα ευρήματα είναι δυσοίωνα: σχεδόν επτά στα δέκα είδη από τα 133 που μελετήθηκαν απειλούνται με εξαφάνιση. Πολλά υπάρχουν μόνο σε μικροσκοπικά τμήματα δασών, κάποια σε μία ή δύο γνωστές τοποθεσίες, ενώ ορισμένα γνωρίζουμε μόνο από φυτά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια και οι άγριοι πληθυσμοί τους ίσως έχουν ήδη χαθεί.

Αυτές οι ορχιδέες αναπτύσσονται κυρίως στα νεφοδάση των Άνδεων σε Κολομβία και Ισημερινό, οικοσυστήματα με τεράστιο πλούτο βιοποικιλότητας, αλλά και από τα πιο απειλούμενα στον πλανήτη. Η επιβίωσή τους εξαρτάται από δροσερές, υγρές συνθήκες σε μεσαία και υψηλά υψόμετρα, όπου η ομίχλη περιβάλλει συνεχώς τα δέντρα.

Παράνομη συλλογή και «ορχιδέο-μανία»

Δυστυχώς, οι ίδιες αυτές πλαγιές αποψιλώνονται ταχύτατα για κτηνοτροφία, καλλιέργειες (όπως αβοκάντο), οδοποιία και εξορύξεις — δραστηριότητες που απειλούν άμεσα πολλά είδη Dracula, όπως το Dracula terborchii. Καθώς τα δάση συρρικνώνονται και κατακερματίζονται, οι ορχιδέες χάνουν τα μικροκλίματα (τις ιδιαίτερες συνθήκες θερμοκρασίας, φωτός και υγρασίας) που χρειάζονται για να επιβιώσουν.

Ένας άλλος κίνδυνος προέρχεται από τη γοητεία που ασκούν στους ανθρώπους. Οι ορχιδέες είναι πολύτιμες εδώ και αιώνες. Το ευρωπαϊκό εμπόριο άρχισε τον 19ο αιώνα, όταν η «ορχιδεομανία» κατέκλυσε τους πλούσιους συλλέκτες, προκαλώντας μαζική συλλογή άγριων φυτών στις τροπικές περιοχές.

Σήμερα το ενδιαφέρον αυτό αναζωπυρώνεται μέσω του Διαδικτύου. Αν και πολλοί καλλιεργητές εμπορεύονται φυτά από υπεύθυνες καλλιέργειες, άλλοι εξακολουθούν να αναζητούν άγρια δείγματα, και τα είδη Dracula δεν αποτελούν εξαίρεση. Για ένα φυτό που μπορεί να έχει μόνο μερικές δεκάδες άτομα στη φύση, μια μόνο αποστολή συλλογής μπορεί να είναι καταστροφική.

Από τη δημοτικότητα στην προστασία

Σε βορειοδυτικές περιοχές του Ισημερινού η Reserva Drácula προστατεύει μία από τις πλουσιότερες συγκεντρώσεις αυτών των ορχιδέων στον κόσμο, τουλάχιστον δέκα είδη Dracula πέντε από τα οποία δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη Γη. Όμως οι απειλές πλησιάζουν: αποψίλωση, παράνομη εξόρυξη και η παρουσία ένοπλων ομάδων απειλούν το προσωπικό του καταφυγίου και τις τοπικές κοινότητες.

Οι περιβαλλοντολόγοι του οργανισμού Fundación EcoMinga, που διαχειρίζεται την περιοχή, περιγράφουν την κατάσταση ως «επείγουσα». Προτείνουν ενίσχυση της τοπικής παρακολούθησης στήριξη βιώσιμης γεωργίας και ανάπτυξη οικοτουρισμού ώστε να προκύπτει εισόδημα από την προστασία και όχι από την καταστροφή του δάσους.

Ένα λουλούδι γεμάτο μυστήριο

Από κοντά, οι ορχιδέες αυτές κόβουν την ανάσα. Το όνομα Dracula δεν προέρχεται από τους βρικόλακες, αλλά από τη λατινική λέξη για τον «μικρό δράκο» αναφορά στα μακριά, κυνόμορφα σέπαλά τους, τα πέταλα που προστατεύουν το αναπτυσσόμενο άνθος.

Οι παράξενες μορφές τους κατέπληξαν τους βοτανολόγους του 19ου αιώνα, που αρχικά νόμιζαν ότι πρόκειται για φάρσα. Καθώς όμως ανακαλύπτονταν περισσότερα είδη, πολλοί παρατήρησαν ότι μοιάζουν με μικροσκοπικούς πιθήκους εξ ου και το προσωνύμιο «ορχιδέες με πρόσωπο πιθήκου». Τις αποκαλούν τα πάντα του κόσμου των ορχιδεών: χαρισματικές, αναγνωρίσιμες, αλλά και βαθιά απειλούμενες όπως οι σπάνιες ασιατικές αρκούδες.

Η νέα αξιολόγηση

Μέχρι πρόσφατα, μόνο λίγα είδη Dracula είχαν επίσημα αξιολογηθεί για την κατάσταση διατήρησής τους. Τώρα, μια διεθνής ομάδα βοτανολόγων από Κολομβία και Ισημερινό, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) , κάλυψε αυτό το κενό. Χρησιμοποιώντας δείγματα από φυτολόγια, δεδομένα πεδίου και τοπική γνώση, χαρτογράφησαν πού απαντάται κάθε είδος και πόσο δάσος απομένει. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τους φόβους: τα είδη Dracula βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο.

Παρά το δυσοίωνο τοπίο, υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας. Η Reserva Drácula και άλλες προστατευόμενες περιοχές λειτουργούν ως καταφύγια όχι μόνο για τις ορχιδέες, αλλά και για βατράχους, πιθήκους και αμέτρητα άλλα είδη. Τοπικοί οργανισμοί συνεργάζονται με τις κοινότητες για να προωθήσουν βιώσιμη γεωργία, να αναπτύξουν οικοτουρισμό και να ανταμείψουν την προστασία της φύσης μέσω προγραμμάτων πληρωμών για υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Από τα social media στη δράση

Υπάρχει επίσης η ευκαιρία να μετατραπεί η δημοτικότητα σε προστασία. Η ίδια διαδικτυακή φήμη που αυξάνει τη ζήτηση μπορεί να χρηματοδοτήσει τη διατήρησή τους. Αν οι viral αναρτήσεις με τα «χαμογελαστά λουλούδια» συνοδεύονταν από πληροφορίες για την προέλευσή τους και τον κίνδυνο που διατρέχουν, θα μπορούσαν να αλλάξουν τη στάση του κοινού απέναντι στη συλλογή άγριων φυτών.

Όπως το πάντα έγινε σύμβολο της προστασίας της άγριας ζωής, έτσι και οι ορχιδέες με πρόσωπο μαϊμούς θα μπορούσαν να γίνουν σύμβολα προστασίας της φυτικής ζωής — μια υπενθύμιση ότι η βιοποικιλότητα δεν αφορά μόνο τα ζώα. Το αν οι μελλοντικές γενιές θα βλέπουν αυτά τα πρόσωπα στα δάση ή μόνο στις οθόνες τους, θα εξαρτηθεί από το πώς θα δράσουμε τώρα.

Naftemporiki.gr με πληροφορίες από Independent

ChatGPT και AI Chatbots: Η επόμενη επανάσταση στο ηλεκτρονικό εμπόριο

24/09/2025

Η πορεία του διαδικτύου δείχνει ξεκάθαρα πώς αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες. Το 1991, οι χρήστες ίντερνετ στις ΗΠΑ δεν ξεπερνούσαν τα τρία εκατομμύρια. Μέχρι το 2024 ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε στα 322 εκατομμύρια, ενώ η μετάβαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο μετέτρεψε τις online αγορές από μόλις 0,5% του λιανεμπορίου το 1999 σε καθημερινότητα για το 85% των Αμερικανών.

Σήμερα, η νέα μεγάλη αλλαγή έρχεται από τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, με πρώτο το ChatGPT. Λανσαρίστηκε στα τέλη του 2022 και μέσα σε πέντε ημέρες απέκτησε ένα εκατομμύριο χρήστες. Στα μέσα του 2025, 87 εκατομμύρια Αμερικανοί το είχαν ήδη χρησιμοποιήσει, με τις αναζητήσεις να αυξάνονται κατά 70% μόνο στο πρώτο εξάμηνο. Οι τακτικοί χρήστες στις ΗΠΑ υπολογίζονται σε περίπου 70 εκατομμύρια.

Αν και σήμερα μόλις το 2% έως 9% των αναζητήσεων αφορά το shopping, η δυναμική είναι τεράστια. Η χρήση του ChatGPT έχει αλλάξει: το 2024 σχεδόν οι μισές ερωτήσεις ήταν επαγγελματικές, αλλά μέχρι τον Ιούνιο του 2025 το 73% αφορούσε μη εργασιακά θέματα, όπως συγγραφή, καθοδήγηση, τεχνική βοήθεια και δημιουργία εικόνων. Οι νεότεροι χρήστες (18-25 ετών) δείχνουν τον δρόμο, χρησιμοποιώντας το εργαλείο περισσότερο για προσωπικές ανάγκες και έρευνα προϊόντων.

Αυτό σημαίνει ότι, όπως άλλοτε οι μηχανές αναζήτησης και τα social media άλλαξαν το εμπόριο, τώρα τα chatbots θα το επαναπροσδιορίσουν. Οι καταναλωτές θα ψάχνουν προϊόντα με φυσικό τρόπο μέσα σε διαλόγους με την AI, κι αυτό θα ανατρέψει τις ισορροπίες. Οι επιχειρήσεις που θα πειραματιστούν εγκαίρως και θα βρουν τρόπους να κάνουν τα προϊόντα τους «ορατά» μέσα σε αυτά τα νέα κανάλια θα αποκτήσουν τεράστιο πλεονέκτημα.

Το κρίσιμο είναι ότι κανείς δεν είναι πραγματικά έτοιμος. Οι μάρκες ακόμα σκέφτονται πώς να χρησιμοποιήσουν την AI στις λειτουργίες τους, όχι πώς να την αξιοποιήσουν για να φτάσουν απευθείας στον καταναλωτή. Όμως η αλλαγή έρχεται γρήγορα. Όσοι επιμείνουν σε παραδοσιακές στρατηγικές Google, Facebook ή Instagram κινδυνεύουν να μείνουν πίσω.

Η στιγμή είναι γεμάτη ρίσκο αλλά και ευκαιρίες. Οι συνήθειες των καταναλωτών τρέχουν ταχύτερα από τις στρατηγικές των εμπόρων· κι αυτή η φορά το τραπέζι του λιανεμπορίου ξαναστρώνεται πιο γρήγορα από ποτέ.

tanea.gr

Τα βραδύπορα, «αρκουδάκια του νερού», αποδεικνύουν ότι η φύση κρύβει ακόμη μυστικά που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία

19/09/2025

Ακόμη και εάν τα ψήσετε, τα παγώσετε, τα εκτοξεύσετε με όπλο ή τα στείλετε στο Διάστημα, τα περίφημα βραδύπορα – γνωστά και ως «αρκουδάκια του νερού» – θα συνεχίσουν να ζουν.

Αυτά τα οκτάποδα μικροσκοπικά ζώα, μήκους μόλις ενός χιλιοστού, θεωρούνται από πολλούς επιστήμονες οι πιο ανθεκτικοί οργανισμοί στον πλανήτη και πιθανοί «τελευταίοι επιζώντες» όταν ο Ήλιος μας σβήσει, όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ του το BBC.

Σχεδόν αθάνατοι

Για τον άνθρωπο, ένα ταξίδι στο Διάστημα χωρίς προστασία θα ήταν μοιραίο. Τα βραδύπορα, όμως, έχουν αντέξει κάτι τέτοιο – και μάλιστα το 2007 κάποια επιβίωσαν και γέννησαν υγιείς απογόνους μετά την επιστροφή τους στη Γη.

Το 2019 βρέθηκαν και στο ισραηλινό σκάφος Beresheet που συνετρίβη στη Σελήνη, με τους επιστήμονες να αναρωτιούνται αν κατάφεραν να ζήσουν ακόμη κι εκεί.

Η έρευνα δείχνει πως μπορούν να επιβιώσουν σε θερμοκρασίες έως 150 βαθμούς Κελσίου ή σχεδόν στο απόλυτο μηδέν, σε ακτινοβολία 1.000 φορές πιο θανατηφόρα για τον άνθρωπο, αλλά και σε ταχύτητες μεγαλύτερες από μια σφαίρα.

Το μυστικό της «παύσης ζωής»

Το μεγάλο τους όπλο είναι η ικανότητα να μπαίνουν σε κατάσταση αναστολής λειτουργιών. Όταν το σώμα τους αφυδατώνεται, μαζεύουν τα πόδια και το κεφάλι και ο μεταβολισμός τους πέφτει σχεδόν στο μηδέν. Σε αυτή τη μορφή μπορούν να παραμείνουν δεκαετίες, για να «αναστηθούν» μόλις βρουν ξανά νερό, όπως εξηγεί το BBC.

Αυτό το φαινόμενο είχε παρατηρηθεί ήδη από τη δεκαετία του 1920, όταν Γερμανοί επιστήμονες ξαναζωντάνεψαν δείγματα που έμοιαζαν νεκρά. Ακόμη πιο εντυπωσιακό: το 1948, ένα μουσειακό δείγμα που είχε ξεμείνει σε σκόνη για πάνω από 120 χρόνια έδειξε σημάδια ζωής μόλις προστέθηκε νερό.

Οι πρωτεΐνες – ασπίδες

Η επιβίωση δεν εξηγείται μόνο από την ικανότητα αναστολής λειτουργιών. Το 2017, ερευνητές εντόπισαν μια ομάδα πρωτεϊνών που παράγονται μόνο από βραδύπορα, τις λεγόμενες TDPs (tardigrade-specific intrinsically disordered proteins). Αυτές σχηματίζουν ένα «δίχτυ» μέσα στο κύτταρο, κρατώντας τα ευαίσθητα μόρια στη θέση τους ακόμη και χωρίς νερό.

Μάλιστα, όταν οι επιστήμονες μετέφεραν αυτά τα γονίδια σε μαγιά και βακτήρια, η αντοχή τους στην αφυδάτωση αυξήθηκε εκατό φορές. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι συγκεκριμένες πρωτεΐνες, όπως η Dsup, λειτουργούν σαν ασπίδα γύρω από το DNA, προστατεύοντάς το από την καταστροφική ακτινοβολία.

Από τα εργαστήρια στη Γη και το Διάστημα

Αυτές οι ιδιότητες δεν είναι απλώς επιστημονική περιέργεια. Ερευνητές σε ΗΠΑ και Ιαπωνία εξετάζουν το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν για την προστασία καρκινοπαθών που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία, ώστε οι υγιείς ιστοί να μην καταστρέφονται μαζί με τους όγκους.

Άλλες εφαρμογές αφορούν τη διατήρηση εμβολίων και φαρμάκων σε θερμοκρασία δωματίου – κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα σε χώρες χωρίς ψυκτικές αλυσίδες.

Η NASA μελετά τους μικροσκοπικούς επιζώντες για να δει αν μπορούν να βοηθήσουν στην αποθήκευση τροφίμων και φαρμάκων σε μελλοντικά ταξίδια στον Άρη ή ακόμη πιο μακριά.

Πώς ανέπτυξαν «υπερδυνάμεις»;

Παραμένει μυστήριο γιατί τα μυστήρια ανέπτυξαν τέτοια «υπερδυνάμεις». Μια θεωρία είναι ότι, λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους, συχνά μεταφέρονται με τον άνεμο σε περιβάλλοντα ακραία – είτε καυτά, είτε παγωμένα, είτε με έλλειψη νερού.

Για να επιβιώσουν σε αυτά τα τυχαία ταξίδια, έπρεπε να αναπτύξουν μηχανισμούς αντοχής που φτάνουν στα όρια του αδιανόητου.

Παρά την εκπληκτική ανθεκτικότητά τους, δεν είναι εντελώς άτρωτα. Ορισμένα είδη φαίνεται να μην αντέχουν θερμοκρασίες άνω των 37 βαθμών Κελσίου, αν δεν προλάβουν να μπουν σε αναστολή λειτουργίας. Κάτι που σημαίνει ότι ακόμη κι αυτά μπορεί να κινδυνεύουν από την κλιματική αλλαγή.

Όμως η μελέτη τους μπορεί να αποκαλύψει λύσεις που σώζουν ζωές – από την υγεία έως την εξερεύνηση του Διαστήματος. Τα αρκουδάκια του νερού αποδεικνύουν ότι η φύση κρύβει ακόμη μυστικά που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία.

naftemporiki.gr

Τα μαγνητικά πεδία «χορεύουν» στην πρώτη μαύρη τρύπα που κατάφερε η ανθρωπότητα να φωτογραφήσει απευθείας

18/09/2025

Τον Απρίλιο του 2019 δόθηκε στην δημοσιότητα η πρώτη φωτογραφία μιας κολοσσιαίας μαύρης τρύπας η οποία ήταν προϊόν απευθείας παρατήρησης και λήψης εικόνων. Το επίτευγμα χαιρετίστηκε από τους πάντες και όσοι συμμετείχαν σε αυτή την προσπάθεια κέρδισαν φήμη, πολλά βραβεία και φυσικά τον σεβασμό όλων. Οι επόμενες εικόνες που ελήφθησαν από αυτή τη μαύρη τρύπα δείχνουν αντιστροφή των μαγνητικών πεδίων της ανακάλυψη που ανοίγει νέους δρόμους στη κατανόηση της φύσης των μαύρων τρυπών.

Σε απόσταση 55 εκατ. ετών φωτός βρίσκεται ο γαλαξίας M87 στο κέντρο του οποίου βρίσκεται μια μαύρη τρύπα που υπολογίζεται ότι έχει μάζα 6,5 δισ. φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Η μαύρη τρύπα έλαβε την ονομασία Μ87* και ερευνητική ομάδα με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Astronomy & Astrophysics» παρουσιάζει τα ευρήματα της μελέτης που έκανε σε απευθείας εικόνες που ελήφθησαν από τη μαύρη τρύπα σε διάστημα 4 ετών από την λήψη της πρώτης φωτογραφίας.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι εικόνες δείχνουν πώς η πόλωση των μαγνητικών πεδίων δηλαδή η διεύθυνση ή προσανατολισμός των μαγνητικών πεδίων γύρω από τη μαύρη τρύπα αντιστράφηκε σε διάστημα τεσσάρων ετών από την λήψη της πρώτης εικόνας. Οι παρατηρήσεις δείχνουν επίσης τα χαρακτηριστικά σημάδια ενός πίδακα ύλης που εκτοξεύεται από την περιοχή γύρω από τη μαύρη τρύπα με τη βάση του συνδεδεμένη με το φωτεινό δαχτυλίδι γύρω από το εξωτερικό όριό της τον αποκαλούμενο «ορίζοντα γεγονότων».

Οι εικόνες αυτές θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να αναπτύξουν περαιτέρω θεωρίες για το πώς συμπεριφέρεται η ύλη στα ακραία περιβάλλοντα γύρω από υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες, αντικείμενα με μάζες εκατομμυρίων ή ακόμη και δισεκατομμυρίων ηλιακών μαζών που βρίσκονται στους πυρήνες όλων των μεγάλων γαλαξιών.

Η μελέτη των εικόνων της μαύρης τρύπας Μ87* στη διάρκεια τεσσάρων ετών αποκαλύπτουν την κοσμική της δραστηριότητα. πηγή φωτό. ((Image credit: EHT Collaboration))

«Το γεγονός ότι το μοτίβο πόλωσης αντιστράφηκε από το 2017 έως το 2021 ήταν εντελώς απρόσμενο. Αμφισβητεί τα μοντέλα μας και δείχνει ότι εξακολουθούμε να έχουμε πολλά που δεν κατανοούμε κοντά στον ορίζοντα γεγονότων» αναφέρει ο Τζόνγκο Παρκ ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Kyunghee στη Νότια Κορέα, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ως «ορίζοντας γεγονότων» αναφέρεται η περιοχή, το όριο, πέρα από το οποίο τίποτα ούτε καν το φως δεν μπορεί να ξεφύγει από τη βαρύτητά μιας μαύρης τρύπας.

Naftemporiki.gr

Γιατί οι γυναίκες στρέφονται κατά του αντισυλληπτικού χαπιού και προς τους ανιχνευτές γονιμότητας

16/09/2025

Οι αρνητικές παρενέργειες και η παραπληροφόρηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνουν τις νεαρές γυναίκες να μην εμπιστεύονται το αντισυλληπτικό χάπι. Είναι όμως οι φυσικές μέθοδοι στις οποίες στρέφονται ασφαλέστερες;

Όταν πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1960, το χάπι ήταν επαναστατικό για την αναπαραγωγική αυτονομία και την ενδυνάμωση των γυναικών. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχει γίνει πηγή δυσπιστίας, καθώς οι γυναίκες αναφέρουν ότι αισθάνονται περισσότερο επιβαρυμένες παρά απελευθερωμένες από τους πιθανούς κινδύνους.

«Λόγοι για να κόψετε το χάπι» γράφει ο τίτλος ενός βίντεο στο TikTok, το οποίο έχει 18.000 προβολές και απαριθμεί τις αρνητικές εμπειρίες μιας γυναίκας, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας της σεξουαλικής ορμής.

Τέτοια βίντεο αναδεικνύουν μια ευρύτερη πολιτισμική αλλαγή που είναι τόσο κατανοητή όσο και ανησυχητική. Καθώς η απογοήτευση για την ανεπαρκή γυναικεία υγειονομική περίθαλψη οδηγεί τις γυναίκες στην αναζήτηση λύσεων στο διαδίκτυο, τις καθιστά επίσης πιο ευάλωτες στην παραπληροφόρηση.

«Οι νεότερες γυναίκες είναι πιο επιφυλακτικές απέναντι στη φαρμακευτική αγωγή γενικά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενισχύουν ιστορίες για παρενέργειες όπως η αύξηση του βάρους, οι αλλαγές στη διάθεση ή σπάνιοι αλλά σοβαροί κίνδυνοι όπως οι θρόμβοι αίματος», δήλωσε στο Euronews Health η Ying Cheong, καθηγήτρια αναπαραγωγικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ποια είναι λοιπόν τα γεγονότα; Είναι πράγματι επικίνδυνο το χάπι; Και ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη χρήση φυσικών εναλλακτικών λύσεων για αντισύλληψη; Το Euronews Health μίλησε με ορισμένους ειδικούς για να μάθει.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι αντισυλληπτικών χαπιών;

Περίπου μία στις πέντε γυναίκες χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά από το στόμα στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Statistica, με δύο κύριους τύπους διαθέσιμους: το συνδυασμένο χάπι (που συχνά αναφέρεται ως “το χάπι”) και το χάπι που περιέχει μόνο προγεσταγόνα (επίσης γνωστό ως “μίνι χάπι”).

Το συνδυασμένο χάπι περιέχει τόσο οιστρογόνα όσο και προγεσταγόνα και λειτουργεί σταματώντας τις ωοθήκες από το να απελευθερώνουν ένα ωάριο κάθε μήνα. Οι σύγχρονες εκδόσεις του περιέχουν πολύ χαμηλότερες δόσεις οιστρογόνου από τις εκδόσεις των αρχών της δεκαετίας του 1960, δήλωσε η Cheong, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο πρόκλησης θρόμβων στο αίμα.

Το χάπι μόνο με προγεσταγόνο έχει παρόμοιο μηχανισμό, αλλά συχνά χορηγείται σε γυναίκες που δεν μπορούν να λάβουν οιστρογόνα.

Και τα δύο είναι πάνω από 99 % αποτελεσματικά, σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά μόνο αν λαμβάνονται σωστά την ίδια ώρα κάθε μέρα. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στις βαριές περιόδους και στην ενδομητρίωση, αν και το συνδυασμένο χάπι είναι πιο αποτελεσματικό στη βελτίωση της ακμής και των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS).

Ποιες παρενέργειες μπορεί να προκαλέσουν;

Και οι δύο τύποι χαπιών ενέχουν τον κίνδυνο παρενεργειών. Στο συνδυασμένο χάπι, αυτές μπορεί να είναι ναυτία, στομαχόπονοι, πονοκέφαλοι, πόνος στο στήθος και ακανόνιστη αιμορραγία – η οποία επηρεάζει περίπου μία στις πέντε χρήστριες, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Αριστείας για την Υγεία και τη Φροντίδα (NICE) του Ηνωμένου Βασιλείου.

Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η λήψη του συνδυασμένου χαπιού σας κάνει να παίρνετε βάρος ή αλλάζει τη σεξουαλική σας ορμή, αναφέρει το NHS.

Η Cheong σημείωσε επίσης ότι μπορεί να υπάρχουν κάποιοι σπάνιοι, αλλά πιο σοβαροί πιθανοί κίνδυνοι. Αυτοί περιλαμβάνουν θρόμβους αίματος, προβλήματα καρδιάς και κυκλοφορίας και ορισμένους καρκίνους.

«Υπάρχει μια μικρή αύξηση του κινδύνου καρκίνου του μαστού και του τραχήλου της μήτρας κατά τη λήψη του [συνδυασμένου] χαπιού», εξήγησε η Cheong, αναφερόμενος σε δεδομένα του NICE.

«Ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού εξαφανίζεται μέσα σε 10 χρόνια από τη διακοπή, και ο κίνδυνος καρκίνου του τραχήλου της μήτρας πέφτει επίσης στο φυσιολογικό. Από την άλλη πλευρά, το χάπι μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, της μήτρας και του εντέρου, και αυτή η προστατευτική επίδραση μπορεί να διαρκέσει για χρόνια μετά τη διακοπή».

Γιατί οι γυναίκες στρέφονται κατά του χαπιού;

Με την έλευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των influencers ευεξίας παρατηρήθηκε έξαρση του περιεχομένου που σχετίζεται με την υγεία – ειδικά σε θέματα που δεν έχουν ερευνηθεί επαρκώς, όπως η ενδομητρίωση και η εμμηνόπαυση.

«Η υγεία των γυναικών είναι χρόνια υποχρηματοδοτούμενη. Όταν οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων περικόπτονται, η γυναικολογία είναι συνήθως η πρώτη στη σειρά, αφήνοντας τις γυναίκες με απαράδεκτα μεγάλες αναμονές», δήλωσε η Cheong.

«Η έρευνα έχει επίσης μείνει πίσω- παρά τις νέες στρατηγικές και τις λευκές βίβλους, οι πραγματικές επενδύσεις και η δράση εξακολουθούν να είναι πολύ αργές».

Αυτό, μαζί με την παραπληροφόρηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης εφαρμογών παρακολούθησης της περιόδου, οι οποίες βοηθούν στον εντοπισμό των σημείων του κύκλου στα οποία οι γυναίκες είναι πιο γόνιμες.

«Έχουμε δει μια απότομη αύξηση στη χρήση των μεθόδων που βασίζονται στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη γονιμότητα, ιδίως μεταξύ της γενιάς Z, όπου η χρήση αυξήθηκε κατά 12,4% μεταξύ 2022-2024», δήλωσε στο Euronews Health η Dr. Helen O’Neill, ιδρύτρια της Hertility Health, ενός σετ ορμονικών και γονιμοποιητικών εξετάσεων για γυναίκες.

«Η απήχηση είναι σαφής, οι μέθοδοι αυτές δεν περιέχουν ορμόνες και αποφεύγουν τις παρενέργειες. Υπάρχει όμως μια σημαντική προειδοποίηση: ενώ οι ορμονικές μέθοδοι είναι 91-99% αποτελεσματικές, οι φυσικές μέθοδοι μπορεί να φέρουν έως και 24% πιθανότητα εγκυμοσύνης, ιδίως αν δεν ακολουθούνται αυστηρά», πρόσθεσε η ίδια.

Νωρίτερα φέτος, μια μελέτη διαπίστωσε ότι ένας αυξανόμενος αριθμός ασθενών με άμβλωση είχε χρησιμοποιήσει μεθόδους παρακολούθησης της περιόδου. Ενώ αποτελούν μια χρήσιμη εναλλακτική λύση για τις γυναίκες που επιθυμούν να αποφύγουν τις ορμόνες και να κατανοήσουν καλύτερα τον κύκλο τους, οι αλγόριθμοι που βασίζονται στην πρόβλεψη είναι τελικά λιγότερο αξιόπιστοι ως αντισύλληψη, εξήγησε η Cheong.

«Το χάπι έχει κινδύνους, αλλά είναι μικροί σε σύγκριση με τους κινδύνους για την υγεία και τους κοινωνικούς κινδύνους της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης», δήλωσε η Cheong.

«Παραμένει μία από τις ασφαλέστερες, πιο αποτελεσματικές και ενδυναμωτικές επιλογές που έχουμε. Αυτό που χρειάζεται δεν είναι απόρριψη, αλλά περισσότερη έρευνα, περισσότερες επενδύσεις και περισσότερες επιλογές, μεταξύ άλλων και για τους άνδρες.

Σήμερα, μπορεί να βλέπουμε τις γυναίκες να αμφισβητούν το χάπι, όχι επειδή είναι αναποτελεσματικό, αλλά επειδή, παρά τον χαμηλό κίνδυνο και την υψηλή αποτελεσματικότητά του, δεν το αισθάνονται πλέον αποδεκτό χωρίς καλύτερες εναλλακτικές λύσεις», πρόσθεσε.

Ολική έκλειψη Σελήνης την Κυριακή – Ορατό το «Ματωμένο Φεγγάρι» από την Κύπρο

06/09/2025

Την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου, ο ουρανός της Κύπρου θα χαρίσει ένα σπάνιο και εντυπωσιακό θέαμα: την ολική έκλειψη της Σελήνης, γνωστή και ως «Ματωμένο Φεγγάρι».

Το φαινόμενο θα είναι πλήρως ορατό από τη χώρα μας και αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον επιστημόνων αλλά και φίλων της αστρονομίας.

Σύμφωνα με τα αστρονομικά δεδομένα, η έκλειψη θα ξεκινήσει στις 18:28 με την είσοδο της Σελήνης στη σκιά της Γης. Η ανατολή της Σελήνης στην Κύπρο θα γίνει γύρω στις 18:59, ήδη μερικώς «φαγωμένη». Η μερική φάση θα ξεκινήσει στις 19:28, ενώ η ολικότητα θα διαρκέσει από τις 20:30 μέχρι τις 21:52, με το μέγιστο του φαινομένου να σημειώνεται στις 21:11. Η Σελήνη θα εξέλθει πλήρως από τη σκιά της Γης στις 23:55.

Κατά τη διάρκεια της ολικότητας, το φεγγάρι θα αποκτήσει χαρακτηριστική κόκκινη απόχρωση, αποτέλεσμα της διάθλασης του φωτός από την ατμόσφαιρα της Γης. Το θέαμα θα είναι ορατό με γυμνό μάτι, χωρίς να απαιτείται ειδικός εξοπλισμός, αν και τα κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο μπορούν να ενισχύσουν την εμπειρία.

Οι ειδικοί συνιστούν παρατήρηση από σημεία με καθαρό ορίζοντα προς ανατολή και περιορισμένη φωτορύπανση, ώστε το «Ματωμένο Φεγγάρι» να φανεί σε όλο του το μεγαλείο. Ήδη οργανώνονται εκδηλώσεις παρατήρησης σε διάφορα σημεία της Κύπρου, όπως το Αστεροσκοπείο Τροόδους και το Πλανητάριο Κίτιον.

Η συγκεκριμένη έκλειψη θεωρείται από τα σημαντικότερα αστρονομικά φαινόμενα του 2025 και δίνει την ευκαιρία στο κοινό να συνδεθεί με τη μαγεία του νυχτερινού ουρανού. Όπως λένε οι αστρονόμοι, πρόκειται για μια εμπειρία που «δεν πρέπει να χάσει κανείς».

Bright Minds at UoL: «Πόσα βλέπεις όταν κοιτάς;»

26/08/2025

Σε αυτό το επεισόδιο, η Δρ Κυριακή Μικελλίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Λεμεσού, μας ξεναγεί στον συναρπαστικό κόσμο της οπτικής αντίληψης και της γνωστικής νευροεπιστήμης.

Πώς ο εγκέφαλος γεμίζει τα κενά όταν κοιτάμε τον κόσμο;
Πώς οι προηγούμενες εμπειρίες μας επηρεάζουν όσα νομίζουμε ότι «βλέπουμε»;
Και πώς η αιχμή της επιστήμης συναντά την καθημερινότητά μας, από την εκπαίδευση και την τεχνολογία μέχρι την έρευνα στην Κύπρο;

Μιλάμε για εικονική πραγματικότητα, τεχνητή νοημοσύνη, αλλά και για τις προκλήσεις και ευκαιρίες για νεαρούς επιστήμονες στο κυπριακό πλαίσιο. Μια κουβέντα για το πώς «βλέπουμε» τον κόσμο και πώς μπορούμε να τον κατανοήσουμε λίγο καλύτερα.

Παρακολουθήστε ολόκληρο το επεισόδιο εδώ: https://youtu.be/YIQSSG-xpYY?si=QWuXrIYki1Ppt2Z6.

Με την Δρ. Άντρη Χατζηανδρέου, συντονίστρια του UoL Talks και διευθύντρια του UoL Center for DEI.

ΠΗΓΗ: uol.ac.cy

To ChatGPT-5 είναι εδώ! Το νέο μοντέλο ΤΝ προσφέρει χαρακτηριστικά διδακτορικού.

09/08/2025

Η Open AI, δημιουργός του ChatGPT κυκλοφόρησε και παρουσίασε την πολυαναμενόμενη τελευταία έκδοση του chatbot τεχνητής νοημοσύνης GPT-5 λέγοντας πως μπορεί να προσφέρει εξειδίκευση σε επίπεδο διδακτορικού.

O Sam Altman, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της OpenAI χαρακτήρισε τη νέα έκδοση ως την έναρξη μιας νέας εποχής για το ChatGPT. “Κάτι σαν το GPT-5 θα ήταν αδιανόητο σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή της ανθρώπινης ιστορίας”, δήλωσε λίγο πριν την κυκλοφορία του. Ο Altman είπε επίσης πως το νέο μοντέλο OpenAI θα εμφανίζει λιγότερες “παραισθήσεις” – το φαινόμενο δηλαδή κατά το οποίο μεγάλα γλωσσικά μοντέλα δημιουργούν λανθασμένες απαντήσεις -κάνοντας το λιγότερο παραπλανητικό.

Τι προσφέρει το GPT-5

Η OpenAI τόνισε την ικανότητα του GPT-5 να δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο λογισμικό στο σύνολό του και να επιδεικνύει καλύτερες ικανότητες συλλογισμού, με απαντήσεις που δείχνουν την πορεία σκέψης, τη λογική πίσω από την απαντήσεις του και τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι το μοντέλο έχει εκπαιδευτεί ώστε να είναι πιο ειλικρινές, να δίνει στους χρήστες πιο ακριβείς απαντήσεις και ότι, συνολικά, “μοιάζει περισσότερο με άνθρωπο”.

Σύμφωνα με τον Σαμ Άλτμαν, το μοντέλο είναι “σημαντικά καλύτερο” από τους προκατόχους του. Το GPT-3 μου έδινε την αίσθηση ότι μιλούσα με έναν μαθητή λυκείου… το 4 ήταν σαν να μιλάς με φοιτητή”, είπε στην προγραμματισμένη ενημέρωση. “Το GPT-5 είναι η πρώτη φορά που πραγματικά μοιάζει να μιλάς με έναν ειδικό σε οποιοδήποτε θέμα, σε επίπεδο διδακτορικού”.

Παράλληλα, η OpenAI ανακάλυψε μια άλλη προσέγγιση για πιο “έξυπνη” ΤΝ, την οποία ονόμασε “test-time compute” — μια μέθοδος που επιτρέπει στο μοντέλο να αφιερώνει περισσότερη υπολογιστική ισχύ για να “σκέφτεται” κάθε ερώτηση, ώστε να μπορεί να λύνει δύσκολες εργασίες όπως μαθηματικά προβλήματα ή πολύπλοκες λειτουργίες που απαιτούν προχωρημένη συλλογιστική και λήψη αποφάσεων, όπως αναφέρει το Reuters. Το GPT-5 λειτουργεί ως “δρομολογητής”, που σημαίνει ότι αν ένας χρήστης του θέσει ένα ιδιαίτερα δύσκολο πρόβλημα, θα αξιοποιήσει το test-time compute για να απαντήσει. Είναι η πρώτη φορά που το ευρύ κοινό θα έχει πρόσβαση στην τεχνολογία test-time compute της OpenAI, κάτι που, σύμφωνα με τον Σαμ Άλτμαν, είναι σημαντικό για την αποστολή της εταιρείας, δημιουργώντας ΤΝ προς όφελος όλης της ανθρωπότητας.

Η ανθρώπινη σκέψη (ακόμη) υπερέχει.

Ωστόσο, για την καθηγήτρια Carissa Véliz από το Ινστιτούτο Ηθικής στην Τεχνητή Νοημοσύνη, η κυκλοφορία του GPT-5 μπορεί να μην είναι τόσο σημαντική όσο υποδηλώνει το μάρκετινγκ. Όπως σημειώνει, παρά τις εντυπωσιακές του δυνατότητες, το μοντέλο – όπως και οι προκάτοχοί του – δεν έχει αποδειχθεί πραγματικά κερδοφόρο και μπορεί μόνο να μιμείται, όχι να αναπαράγει πλήρως, την ανθρώπινη σκέψη. Η διευθύντρια του Ινστιτούτου Ada Lovelace, Gaia Marcus, τόνισε πως όσο τα μοντέλα αυτά εξελίσσονται, η ανάγκη για σαφές και ολοκληρωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο γίνεται πιο επιτακτική. Η κυκλοφορία του GPT-5 έχει επίσης επιπτώσεις για τις εμπορικές επιχειρήσεις που ανησυχούν για τη χρήση του περιεχομένου τους. “Καθώς το περιεχόμενο που παράγεται από την ΤΝ γίνεται πιο πειστικό, πρέπει να αναρωτηθούμε – προστατεύουμε τους ανθρώπους και τη δημιουργικότητα πίσω από όσα βλέπουμε κάθε μέρα;” είπε ο Grant Farhall, επικεφαλής προϊόντων της Getty Images. “Η αυθεντικότητα έχει σημασία – αλλά δεν είναι δωρεάν”. Ο Farhall είπε ότι είναι σημαντικό να εξετάσουμε προσεκτικά πώς εκπαιδεύονται τα μοντέλα ΤΝ και να διασφαλίσουμε ότι οι δημιουργοί αποζημιώνονται εάν χρησιμοποιείται η δουλειά τους.

xr:d:DAFnGiFgYCQ:1027,j:5411485056421302134,t:23112312

Ο ανταποκριτής τεχνητής νοημοσύνης του BBC, Marc Cieslak, που είχε αποκλειστική πρόσβαση στο GPT-5 πριν την επίσημη κυκλοφορία, ανέφερε ότι, πέρα από κάποιες μικρές αισθητικές αλλαγές, η εμπειρία χρήσης θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τα προηγούμενα chatbots: οι χρήστες του δίνουν εντολές ή κάνουν ερωτήσεις πληκτρολογώντας κείμενο. Το νέο στοιχείο είναι το λεγόμενο “μοντέλο συλλογισμού”, το οποίο στοχεύει στην πιο εντατική σκέψη για την επίλυση προβλημάτων. Ωστόσο, αυτό μοιάζει περισσότερο με σταδιακή βελτίωση παρά με ριζική αλλαγή. Το ChatGPT προχωρά σε επιπλέον αλλαγέςΠαράλληλα, η OpenAI φέρνει αλλαγές στο ChatGPT ώστε να μην δίνει οριστικές απαντήσεις σε προσωπικά ζητήματα, αλλά να βοηθά τον χρήστη να σκεφτεί τα υπέρ και τα κατά. Σε ανάρτηση στο blog της ανέφερε: “Η ΤΝ μπορεί να φαίνεται πιο άμεση και προσωπική από προηγούμενες τεχνολογίες, ειδικά για ευάλωτα άτομα που βιώνουν ψυχική ή συναισθηματική πίεση”. Η εταιρεία σημείωσε ότι δεν θα δίνει πλέον οριστικές απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως: “Πρέπει να χωρίσω με τον σύντροφό μου;”. Αντί για γρήγορες καταφατικές απαντήσεις, θα “βοηθά τον χρήστη να το σκεφτεί – θέτοντας ερωτήσεις, ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά”, σύμφωνα με την ανάρτηση. Τον Μάιο, η OpenAI απέσυρε μια ευρέως επικριθείσα ενημέρωση που, σύμφωνα με τον Sam Altman, έκανε το ChatGPT “υπερβολικά κολακευτικό”. Σε πρόσφατο επεισόδιο του δικού της podcast, ο κ. Altman είπε ότι σκέφτεται τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τα προϊόντα της εταιρείας. “Δεν θα είναι όλα θετικά, θα συνεχίσουν να υπάρχουν προβλήματα”, ανέφερε. “Οι άνθρωποι θα αναπτύξουν αυτές τις κάπως προβληματικές – ή ίσως πολύ προβληματικές σχέσεις (με την ΤΝ). Η κοινωνία θα πρέπει να βρει νέες δικλείδες ασφαλείας. Όμως τα οφέλη θα είναι τεράστια”. Τις επόμενες ημέρες θα φανεί πολύ πιο ξεκάθαρα αν είναι πράγματι τόσο καλό όσο ισχυρίζεται ο Altman

12 3...13 Page 1 of 13