Το Πανεπιστήμιο Λεμεσού μεταξύ των φορέων που τιμήθηκαν για την προσφορά τους στον εθελοντισμό – Συμβολικό δώρο ως αναγνώριση της συμβολής του

25/11/2025

Με ιδιαίτερη τιμή το Πανεπιστήμιο Λεμεσού (UoL) ανακοινώνει ότι ήταν ένας από τους φορείς που έλαβαν επίσημες ευχαριστίες και συμβολικό δώρο από το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ), ως αναγνώριση της συνεισφοράς του στην ενίσχυση του εθελοντισμού και της κοινωνικής προσφοράς στην Κύπρο.

Κατά τη Δημοσιογραφική Διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2025 στην Αίθουσα ΟΠΑΠ «Ευ Αγωνίζεσθαι» στο Ολυμπιακό Μέγαρο, ο Πρόεδρος του ΠΣΣΕ, κ. Ηλίας Δημητρίου, ανακοίνωσε την έναρξη της Εβδομάδας Εθελοντισμού 2025 (1–8 Δεκεμβρίου) και παρουσίασε το εθνικό μήνυμα για τη Διεθνή Ημέρα Εθελοντών (5 Δεκεμβρίου).

Φέτος, η Εβδομάδα Εθελοντισμού καταγράφει εντυπωσιακά αποτελέσματα:

Περισσότερες από 407 εθελοντικές δράσεις,
21,021 εθελοντές,
4,168 ώρες εθελοντικής εργασίας,
14,274 άνθρωποι που αναμένεται να ωφεληθούν πριν και μετά την Εβδομάδα Εθελοντισμού.

Στο μήνυμά του, ο κ. Δημητρίου υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας και της συνένωσης δυνάμεων μεταξύ κρατικών φορέων, οργανισμών και πολιτών, σημειώνοντας πως «η κάθε πράξη μετρά» και ότι η ενίσχυση του εθελοντισμού αποτελεί βασικό παράγοντα για μια πιο ισχυρή κοινωνία.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, το ΠΣΣΕ τίμησε φορείς που στήριξαν ενεργά το έργο του. Το Πανεπιστήμιο Λεμεσού έλαβε συμβολικό δώρο σπόρους θυμαριού, σύμβολο ζωτικότητας, δύναμης και προστασίας, συνοδευόμενο από το μήνυμα: «Κάθε σπόρος είναι μια πράξη ελπίδας και δύναμης για προστασία». Η προσφορά αυτή αποτελεί ένδειξη εκτίμησης για τη σταθερή συμβολή του Πανεπιστημίου στις κοινότητες της Κύπρου μέσα από δράσεις κοινωνικής ευθύνης και εθελοντισμού. Το Πανεπιστήμιο εκπροσώπησε η δρ. Άντρη Χατζηανδρέου, Διευθύντρια του Κέντρου Ισότητας, Διαφορετικότητας και Συμπερίληψης – UoL Center for DEI.

Ο Πρόεδρος του ΠΣΣΕ αναφέρθηκε επίσης στο σημαντικό ψήφισμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την ανακήρυξη του 2026 ως Διεθνές Έτος Εθελοντών, σημειώνοντας ότι το ΠΣΣΕ έχει οριστεί ως Εθνικό Σημείο Επαφής, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και τον Επίτροπο του Πολίτη.

Στη Διάσκεψη συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Επίτροπος του Πολίτη κ. Παναγιώτης Παλατέ, εκπροσωπώντας την Πρώτη Κυρία και Επίτιμη Πρόεδρο του ΠΣΣΕ, κ. Φιλίππα Καρσερά Χριστοδουλίδη, καθώς και εκπρόσωποι κρατικών φορέων, επιχειρήσεων, πανεπιστημίων και οργανώσεων.

Το Πανεπιστήμιο Λεμεσού εκφράζει την ευγνωμοσύνη του προς το ΠΣΣΕ για την τιμητική αυτή αναγνώριση και επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του να συνεχίσει να υποστηρίζει έμπρακτα τον εθελοντισμό, καλλιεργώντας κουλτούρα προσφοράς, αλληλεγγύης και κοινωνικής ευθύνης.

Κριτική-καταπέλτης για την εμπλοκή της Εκκλησίας στο παράρτημα του ΕΚΠΑ

24/11/2025

Ανδρέας Δημητρίου: «Πλήττεται το κύρος της κυπριακής ακαδημαϊκής κοινότητας»

Αντιδράσεις για τη δημιουργία παραρτήματος του ΕΚΠΑ στην Κύπρο – Ανοικτή επιστολή Ανδρέα Δημητρίου προς τον Αρχιεπίσκοπο

Έντονη συζήτηση προκαλεί ανοικτή επιστολή που απέστειλε ο Ομότιμος Καθηγητής των Πανεπιστημίων Κύπρου και Λευκωσίας και μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας, Ανδρέας Δημητρίου, προς τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες για τη συμμετοχή του στην ίδρυση παραρτήματος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) στην Κύπρο.

Ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι η εμπλοκή του Αρχιεπισκόπου τόσο στο Συμβούλιο του παραρτήματος, όσο και στην παραχώρηση εκκλησιαστικών κτηρίων για τη στέγαση του νέου ιδρύματος, συνιστά –κατά την άποψή του– σύγκρουση συμφερόντων, δεδομένου ότι ο Αρχιεπίσκοπος οφείλει να εκπροσωπεί το σύνολο των κυπριακών θεσμών και όχι τα συμφέροντα ενός ιδιωτικού πανεπιστημιακού παραρτήματος.

Ανησυχίες για υποτίμηση κυπριακών θεσμών

Ο καθηγητής Δημητρίου επισημαίνει ότι η προώθηση του παραρτήματος του ΕΚΠΑ δημιουργεί την εντύπωση ότι δημόσια κυπριακά ακαδημαϊκά ιδρύματα –όπως η Κυπριακή Ακαδημία Επιστημών, η Κυπριακή Βιβλιοθήκη και το Πανεπιστήμιο Κύπρου– υποτιμώνται από την Εκκλησία.

Ιδιαίτερη ενόχληση προκαλεί, όπως αναφέρει, η πληροφορία ότι δημόσιοι οργανισμοί ενδέχεται να εκδιωχθούν από κτήρια όπου στεγάζονται για να παραχωρηθούν στο παράρτημα του ΕΚΠΑ.

«Ατελής κατανόηση του ακαδημαϊκού τοπίου»

Ο καθηγητής Δημητρίου τονίζει ότι η παρουσία ενός ιδιωτικού παραρτήματος του ΕΚΠΑ στην Κύπρο δεν αποτελεί εθνική προτεραιότητα, υπογραμμίζοντας ότι:

οι Κύπριοι και Έλληνες αριστούχοι προτιμούν πρωτίστως δημόσια πανεπιστήμια,
το παράρτημα θα διαθέτει δίδακτρα, γεγονός που το καθιστά λιγότερο ανταγωνιστικό,
και δεν θα αποτελέσει πρώτη επιλογή ούτε για Κύπριους ούτε για Έλληνες φοιτητές.

Παράλληλα, κατηγορεί τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ για παραβίαση ακαδημαϊκής δεοντολογίας και δημιουργία ενός ψευδούς αφηγήματος εθνικής αναγκαιότητας, με τρόπο που –όπως αναφέρει– βλάπτει τις σχέσεις των κυπριακών θεσμών με τους ελληνικούς.

«Καμία αντίθεση προς την Ελλάδα – Αντίθεση προς τη διαδικασία»

Ο καθηγητής ξεκαθαρίζει ότι δεν αντιτίθεται στην παρουσία ελληνικών πανεπιστημίων στην Κύπρο. Αντίθετα, τονίζει τους δεσμούς του με την ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς διετέλεσε καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης επί 20 χρόνια.

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, αισθάνεται «χρέος να προστατεύσει την αξιοπρέπεια και το κύρος της κυπριακής ακαδημαϊκής κοινότητας», το οποίο –κατά την άποψή του– πλήττεται από τις ενέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Η επιστολή κοινοποιήθηκε σε θεσμικούς φορείς

Η ανοικτή επιστολή έχει κοινοποιηθεί:

στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας,
στο Υπουργείο Παιδείας,
στην Πρεσβεία της Ελλάδας,
στους πρυτάνεις των κυπριακών δημόσιων πανεπιστημίων,
στον Πρύτανη του ΕΚΠΑ,
και στην Κυπριακή Ακαδημία Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών.

Η συζήτηση για το παράρτημα του ΕΚΠΑ φαίνεται πως λαμβάνει πλέον έντονη πολιτική και θεσμική διάσταση, με την επιστολή Δημητρίου να αναμένεται να προκαλέσει νέα αντίδραση από Εκκλησία, Υπουργείο και εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Αυτούσια η επιστολή:

«ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

24 Νοεμβρίου 2025

Μακαριώτατε:

Παρακολουθούμε με ανησυχία και ενόχληση την εμπλοκή σας στη δημιουργία παραρτήματος στην Κύπρο από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η ενόχληση προκύπτει από τους πιο κάτω λόγους: Μετέχετε στο Συμβούλιο του παραρτήματος αυτού, ως μη οφείλατε, εμπλεκόμενος σε οικονομικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες ενός Πανεπιστημίου, έστω του ΕΚΠΑ, ιδιότητα που δεν συνάδει με την ιδιότητα και τον ρόλο του Αρχιεπισκόπου.

Ενώ μετέχετε στο συμβούλιο αυτό, παραχωρείτε στο ΕΚΠΑ κτήρια που ανήκουν στην εκκλησία, γεγονός που αποτελεί κλασικό παράδειγμα σύγκρουσης συμφερόντων. Αφενός, είστε εκπρόσωπος ευρύτερων συμφερόντων, που περιλαμβάνουν την Κυπριακή Δημοκρατία, την Ελληνοκυπριακή κοινότητα, τα δημόσια ιδρύματα της Κύπρου και φυσικά την Κυπριακή Εκκλησία.

Αφετέρου, μετέχοντας στο συμβούλιο αυτό, γίνεστε εκπρόσωπος των συμφερόντων ενός πανεπιστημιακού παραρτήματος. Δεν είναι απαραίτητο τα συμφέροντα και οι προτεραιότητες όλων αυτών των θεσμών στην Κύπρο να ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντα του παραρτήματος ενός πανεπιστημίου, έστω του ΕΚΠΑ, που θα λειτουργεί ως ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Η προτίμηση σας προς το παράρτημα αυτό εις βάρος δημόσιων ακαδημαϊκών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Κύπρου, όπως είναι η Κυπριακή Ακαδημία Επιστημών, Γραμμάτων, και Τεχνών, η Κυπριακή Βιβλιοθήκη και, όπως φαίνεται, το Πανεπιστήμιο Κύπρου, προκαλεί ιδιαίτερη ενόχληση γιατί δείχνει ότι η Εκκλησία της Κύπρου υποτιμά την προσφορά και τον ρόλο αυτών των ιδρυμάτων στην ανάπτυξη του τόπου και την διατήρηση του εθνικού και του διεθνούς ρόλου τους, που είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην σημερινή συγκυρία.

Είναι απλώς αδιανόητο ότι η Εκκλησία της Κύπρου θα προβεί στην έξωση Δημόσιων Κυπριακών Ιδρυμάτων απο τα κτήρια στα οποιά στεγάζονται για να στεγαστεί το ΕΚΠΑ. Είναι επίσης αδιανότητο ότι το ΕΚΠΑ εγείρει τέτοιες αξιώσεις. Αντιλαμβάνομαι ότι έχετε πεισθεί ότι η έλευση του ΕΚΠΑ στην Κύπρο αποτελεί σημαντική εθνική και ακαδημαϊκή εξέλιξη για την Κύπρο. Είναι φανερό ότι η ερμηνεία αυτή προκύπτει από ατελή κατανόηση του τι σημαίνει η ίδρυση αυτού του ιδιωτικού δικαίου παραρτήματος.

Το παράρτημα αυτό δεν θα αποτελέσει ποτέ πρώτη προτεραιότητα για τους Ελλαδίτες ή τους Ελληνοκύπριους μαθητές για πολλούς λόγους. Οι δύο κυριότεροι είναι, πρώτον, το γεγονός ότι οι καλοί μαθητές πάντα θα έχουν ως προτεραιότητα τα μητρικά δημόσια ιδρύματα, το ΕΚΠΑ στην Αθήνα και όλα τα άλλα Ελληνικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και τα δύο δημόσια Πανεπιστήμια στην Κύπρο, το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Δεύτερον, το παράρτημα αυτό θα έχει δίδακτρα, γεγονός που το θέτει σε μη ανταγωνιστική θέση ως προς όλα τα δημόσια ιδρύματα. Ενοχλεί ιδιαίτερα ότι ως Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ακολουθείτε τον λαϊκισμό του Πρύτανη του ΕΚΠΑ, ο οποίος, προκειμένου να ικανοποιήσει τους δικούς του σχεδιασμούς, δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι η ίδρυση του παραρτήμαστος αυτού εξυπηρετεί έναν μεγάλο εθνικό στόχο. Δεν ισχύει.

Όλα τα ιδρύματα εξυπηρετούν τους στόχους αυτούς. Επιπλέον, επιτρέπετε στον Πρύτανη του ΕΚΠΑ να παραβιάζει κάθε ακαδημαϊκή δεοντολογία. Η στάση του Πρύτανη είναι και εθνικά ακροβατική γιατί υπονομεύει τις καλές σχέσεις των Κυπριακών ιδρυμάτων και θεσμών με τους Ελληνικούς θεσμούς. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων επιθυμώ να ορίσω το πλαίσιο στο οποίο γράφεται η επιστολή αυτή. Δεν έχω καμία αρνητική στάση ως προς την κάθοδο του ΕΚΠΑ ή άλλων Ελληνικών Πανεπιστημίων στην Κύπρο. Υπήρξα Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο επί εικοσαετία και μετέχω ενεργά ακόμη και σήμερα σε πολλές ακαδημαϊκές και ερευνητικές δραστηριότητες στην Ελλάδα—ων και Έλλην υπήκοος.

Ως Ομότιμος όμως Καθηγητής δύο Κυπριακών Πανεπιστημίων και ιδρυτικό μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας αισθάνομαι ότι έχω χρέος να προστατεύσω το κύρος, την αξιοπρέπεια και τις λειτουργίες της Κυπριακής Ακαδημαϊκής κοινότητας που τραυματίζονται από την εκτός δεοντολογίας στάση του Πρύτανη του ΕΚΠΑ και τη δική σας ενίσχυση αυτής της στάσης—θέλω να πιστεύω από ατελή κατανόηση του ακαδημαϊκού τοπίου στην Κύπρο, την Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Ελπίζω ότι η επιστολή αυτή θα συμβάλει στην άρση των λαθών που ακόμη γίνονται ως προς το θέμα, τραυματίζοντας την εμπιστοσύνη σε πολλά επίπεδα, που περιλαμβάνουν και την Εκκλησία της Κύπρου.

Μετά τιμής,

Ανδρέας Δημητρίου,

Ομότιμος Καθηγητής των Πανεπιστημίων Κύπρου και Λευκωσίας, Μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας.

Κοινοποίηση: Πρόεδρο Κυπριακής Δημοκρατίας. ΥΠΠΑΝ. Πρέσβυ της Ελλάδας στην Κύπρο. Πρόεδρο της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών. Πρύτανη ΠΚ. Πρύτανη ΤΕΠΑΚ. Πρύτανη ΕΚΠΑ.»

Η Τεχνητή Νοημοσύνη γίνεται “σύμμαχος” στον Σκιώδη Κόσμο του Εγκλήματος

15/11/2025

1. Η Νέα Πραγματικότητα της Ψηφιακής Απειλής

Η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας — αλλά όχι πάντα προς όφελός μας. Όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά, κάθε τεχνολογική καινοτομία αργά ή γρήγορα γίνεται όπλο στα χέρια όσων κινούνται στο περιθώριο του νόμου.
Ήδη, εμφανίζονται οι πρώτες ανησυχητικές ενδείξεις: phishing και απάτες deepfake με γελοία χαμηλό κόστος, επιθέσεις ransomware που δημιουργούνται από ΑΙ, χάκινγκ κρίσιμων υποδομών και μαζικές παραβιάσεις ταυτότητας. Το «εγχειρίδιο» του εγκλήματος ξαναγράφεται από την αρχή — ίσως μάλιστα να μην έχουμε δει τίποτα ακόμη.

Παράλληλα, όπως υπογραμμίζει το Axios, η κρατική ασφάλεια, η νομοθεσία και τα εργαλεία των αρχών δεν εξελίσσονται με την ίδια ταχύτητα με την οποία επεκτείνονται οι δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης, αφήνοντας σοβαρά κενά άμυνας.

2. Όταν οι Εγκληματίες Αποκτούν Πρόσβαση σε Φθηνά και Ισχυρά Μέσα

Ένας από τους βασικότερους λόγους που η ΑΙ γίνεται ελκυστική σε παράνομους κύκλους είναι το σχεδόν μηδενικό κόστος χρήσης της. Πλατφόρμες διαθέσιμες σε όλους επιτρέπουν σε άτομα με ελάχιστες δεξιότητες να πραγματοποιούν επιθέσεις που παλαιότερα απαιτούσαν ολόκληρες ομάδες και μεγάλο προϋπολογισμό.

Η δυνατότητα μαζικής στόχευσης — από κλωνοποίηση φωνής έως παραβίαση λογαριασμών — επιτρέπει σε μικρές ομάδες χακερ να πλήττουν χιλιάδες, ακόμη και εκατομμύρια ανθρώπους ταυτόχρονα. Αντίθετα, οι αστυνομικές υπηρεσίες έχουν μάθει να χειρίζονται μία υπόθεση κάθε φορά.

Ο φουτουριστής Ίαν Χαν εξηγεί ότι η ΑΙ μπορεί να εκτελεί αυτοματοποιημένες ενέργειες «εκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο», κάτι αδύνατο για τον άνθρωπο. Έτσι, όταν ένας χάκερ διεισδύσει σε ένα σύστημα, η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει τον πραγματικό όγκο εργασίας: κλοπή ταυτοτήτων, αποστράγγιση λογαριασμών, διατάραξη υποδομών όπως ύδρευση, έξυπνα σπίτια ή νοσοκομεία.

Και όλα αυτά μπορούν να γίνουν από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου — από ένα δωμάτιο στην απέναντι γειτονιά ή από την άλλη άκρη της Γης.

3. Απάτες και Ψεύτικες Ταυτότητες: Η Σκοτεινή Λειτουργία της ΑΙ

Η τεχνητή νοημοσύνη κάνει τις απάτες πιο πειστικές και πιο εύκολες. Ψεύτικες φωνές μπορούν να παραπλανήσουν θύματα ώστε να παραδώσουν χρήματα, ενώ οι κλεμμένες ή «συνθετικές» ταυτότητες ανοίγουν τον δρόμο για πολιτική χειραγώγηση, διακίνηση παράνομου υλικού ή ακόμη και σκηνοθετημένες συλλήψεις.

Η εταιρεία Anthropic ανέφερε ότι τον Σεπτέμβριο Κινέζοι χάκερ χρησιμοποίησαν εργαλεία ΑΙ για να αυτοματοποιήσουν επιθέσεις σε μεγάλες εταιρείες και κυβερνήσεις. Σύμφωνα με την ίδια, πρόκειται για την πρώτη τεκμηριωμένη περίπτωση κυβερνοεπίθεσης μεγάλης κλίμακας χωρίς ουσιαστική ανθρώπινη συμμετοχή.

4. Η Έκρηξη των Deepfakes και η Οικονομική Ζημιά

Η DeepStrike υπολογίζει ότι οι απόπειρες απάτης μέσω deepfake αυξήθηκαν κατά 3.000% το 2023, ενώ η Deloitte προβλέπει ότι οι οικονομικές απώλειες στις ΗΠΑ από απάτες ΑΙ θα αγγίξουν τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2027.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Βοστόνης επισημαίνει πως η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη έχει εκτοξεύσει τις περιπτώσεις «συνθετικών ταυτοτήτων», ειδικά σε συστήματα πληρωμών σε πραγματικό χρόνο.

Το 2024 σημειωνόταν μία επίθεση deepfake περίπου κάθε πέντε λεπτά παγκοσμίως, ενώ οι πλαστογραφήσεις ψηφιακών εγγράφων αυξήθηκαν κατά 244%, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Entrust.

5. Η Άνοδος της «Μικροεγκληματικότητας» με Βοήθεια ΑΙ

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ΑΙ δεν περιορίζεται σε κυβερνοεπιθέσεις υψηλής κλίμακας. Θα μπορούσε να διευκολύνει και καθημερινές εγκληματικές ενέργειες: διαρρήξεις, κλοπές οχημάτων, ακόμη και απόκρυψη πτωμάτων.

Φουτουριστικές — αλλά όχι αδιανόητες — δυνατότητες περιλαμβάνουν:

drones με ΑΙ που εντοπίζουν απομονωμένα σημεία,
ρομποτικά σκυλιά που ανοίγουν πόρτες ή εισβάλλουν σε σπίτια,
«αυτόνομα» κλεμμένα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται σε ληστείες,
συστήματα ΑΙ που υποδεικνύουν τον πιο αποτελεσματικό τρόπο διάρρηξης.

Παρά τα παραπάνω, σχεδόν καμία αστυνομική υπηρεσία δεν εκπαιδεύει το προσωπικό της για τέτοιες περιπτώσεις. Όλο και περισσότεροι ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας απέναντι σε απειλές αυτού του μεγέθους.

6. Πρώτες Προσπάθειες Άμυνας

Στις ΗΠΑ, η αστυνομική ακαδημία Miami Dade College εισήγαγε ειδικό εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση των δοκίμων.
Επιπλέον, το Police Executive Research Forum (PERF) καλεί τις αστυνομικές υπηρεσίες να αναπτύξουν πολιτικές και προγράμματα εκπαίδευσης ώστε οι αρχές να προετοιμαστούν για μια εποχή όπου η ΑΙ θα αποτελεί βασικό παράγοντα και της εγκληματικής δραστηριότητας — και της καταπολέμησής της.

Πηγές:

Axios

Anthropic

DeepStrike

Deloitte

Ομοσπονδιακή Τράπεζα Βοστόνης (Federal Reserve Bank of Boston)

Entrust – Institute for Cybersecurity

Η Ισπανία προχωρά στον πλήρη περιορισμό των πουλερικών ελευθέρας βοσκής λόγω της γρίπης των πτηνών

14/11/2025

Το μέτρο αφορά τις βιολογικές φάρμες, τις φάρμες ελευθέρας βοσκής και τις εμπορικές εκμεταλλεύσεις λόγω της αύξησης του αριθμού των κρουσμάτων στην Ευρώπη.

Το Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA) διέταξε τον περιορισμό όλων των πτηνοτροφικών μονάδων που εκτρέφονται σε εξωτερικούς χώρους στην Ισπανία. Η απόφαση αυτή, η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα Πέμπτη στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυβέρνησης(BOE) και ισχύει από σήμερα, επεκτείνει το μέτρο που από την περασμένη Δευτέρα αφορούσε μόνο 1.200 δήμους που θεωρούνταν ιδιαίτερα επικίνδυνοι.

Η απόφαση καθιερώνει τον υποχρεωτικό εγκλεισμό σε οποιαδήποτε από τις υφιστάμενες μεθόδους εκτροφής, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών εκμεταλλεύσεων, εκείνων που προορίζονται για αυτοκατανάλωση και εκείνων που παράγουν αυγά ή κρέας για απευθείας πώληση στον τελικό καταναλωτή. Έτσι, η εκτροφή και η διατήρηση πουλερικών και άλλων πτηνών σε αιχμαλωσία σε ελεύθερη βοσκή απαγορεύεται σε όλη την εθνική επικράτεια.

Όταν ο εγκλεισμός δεν είναι εφικτός, η αρμόδια αρχή μπορεί να εγκρίνει εναλλακτικές λύσεις, όπως πλέγματα σε πτηνοτροφείο ή συσκευές που εμποδίζουν την είσοδο άγριων πτηνών, υπό την προϋπόθεση ότι τα πτηνά τρέφονται σε εσωτερικούς χώρους ή σε καταφύγια που εμποδίζουν την επαφή με άγρια πτηνά.

Πρόσθετοι περιορισμοί και απαγορεύσεις

Η νομοθεσία προβλέπει ειδικές απαγορεύσεις για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου μετάδοσης. Σε αυτές περιλαμβάνεται η απαγόρευση της εκτροφής παπιών και χηνών μαζί με άλλα είδη πουλερικών και η χορήγηση νερού από προσβάσιμες δεξαμενές σε άγρια πτηνά, εκτός εάν έχει υποστεί επεξεργασία.

Απαγορεύεται επίσης η παρουσία πουλερικών σε κέντρα συγκέντρωσης, όπως ζωοτεχνικές εκθέσεις, εκθέσεις και πολιτιστικές γιορτές. Ωστόσο, οι Αυτόνομες Κοινότητες μπορούν να επιτρέψουν τέτοιες συγκεντρώσεις, εάν τα πτηνά προέρχονται από τη δική τους περιοχή και έχει πραγματοποιηθεί ευνοϊκή αξιολόγηση κινδύνου.

Ανησυχητική επιδημιολογική κατάσταση

Σύμφωνα με το Υπουργείο, μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί 14 κρούσματα γρίπης των πτηνών σε πουλερικά, 5 σε πτηνά σε αιχμαλωσία και 68 σε άγρια πτηνά, τα οποία ανήκουν στον υπότυπο Η5Ν1. Η απόφαση δικαιολογείται από την “αξιοσημείωτη” αύξηση των κρουσμάτων στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων, εδάφη από τα οποία πολλά μεταναστευτικά πτηνά μετακινούνται προς την Ισπανία με την άφιξη του χειμώνα.

Το Υπουργείο θεωρεί ότι υπάρχει “σαφής κίνδυνος μετάδοσης” από άγρια πτηνά σε υπαίθριες εκμεταλλεύσεις, γι’ αυτό και υιοθέτησε αυτά τα προληπτικά μέτρα για την αποφυγή επαφής με δυνητικά μολυσμένα μεταναστευτικά πτηνά. Η γρίπη των πτηνών είναι μια εξαιρετικά μολυσματική ασθένεια που απαιτεί αυστηρά προληπτικά μέτρα για την αποφυγή της εξάπλωσής της.

gr.euronews

Μια σπάνια αλλεργία μπορεί να μετατρέψει το σεξ σε πραγματικό κίνδυνο για την υγεία – Οι αιτίες και τα συμπτώματα

04/11/2025

Μελέτες δείχνουν ότι έως και το 12% των γυναικών που εμφανίζουν συμπτώματα μετά τη σεξουαλική επαφή μπορεί ενδεχομένως να πάσχουν από “υπερευαισθησία στο πλάσμα του σπέρματος”.

Το σεξ είναι μια φυσική εμπειρία για πολλούς, αλλά για κάποιους μπορεί να μετατραπεί σε μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση υγείας λόγω της ευαισθησίας του οργανισμού στα υγρά του συντρόφου, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που κάνουν σεξ και σχεδόν πεθαίνουν αμέσως λόγω σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων.

Υπερευαισθησία στο σπερματικό πλάσμα (SPH)

Οι γιατροί έχουν εξηγήσει ότι η αιτία είναι συχνά οι πρωτεΐνες που βρίσκονται στο σπερματικό πλάσμα του συντρόφου, ιατρικά γνωστή ως υπερευαισθησία στο σπερματικό πλάσμα (SPH – Seminal Plasma Hypersensitivity). Αν και σπάνια, μελέτες δείχνουν ότι έως και το 12% των γυναικών που παραπονιούνται για συμπτώματα μετά τη σεξουαλική επαφή μπορεί να έχουν πιθανή SPH. Ο Michael Carroll, αναπληρωτής καθηγητής Αναπαραγωγικών Επιστημών στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, δήλωσε ότι το ποσοστό μπορεί να είναι υψηλότερο λόγω της έλλειψης δημοσιευμένων αναφορών.

Συμπτώματα και εξέλιξη της αλλεργίας

Τα συμπτώματα της SPH ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό. Μπορεί να είναι εντοπισμένα, να παρουσιάζονται ως κνησμός, κάψιμο και πόνος στο αιδοίο ή τον κόλπο και να διαρκούν αρκετές ημέρες.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, οι αντιδράσεις γίνονται συστηματικές, με κνησμό και πρήξιμο που επεκτείνονται στο πρόσωπο, τα χείλη και τη γλώσσα, και περιλαμβάνουν δυσκολίες στην αναπνοή,γαστρεντερικά συμπτώματα, ακόμη και πλήρες αναφυλακτικό σοκ (αναφυλαξία).

Ένας γιατρός εξήγησε στο Vice ότι αυτές οι αντιδράσεις μπορεί να εμφανιστούν μέσω του ενός γεννητικού στομίου αλλά όχι του άλλου, και έχουν υπάρξει περιπτώσεις αναφυλακτικού σοκ μετά από πρωκτική επαφή χωρίς συμπτώματα μετά από κολπική επαφή.

Μεταοργασμικό σύνδρομο στους άνδρες

Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι άνδρες μπορεί να παρουσιάσουν αλλεργική αντίδραση στο ίδιο τους το σπέρμα, γνωστή ως Σύνδρομο Μετα-Οργασμικής Ασθένειας (POIS). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ακραία κόπωση, εγκεφαλική ομίχλη και μυϊκό πόνο αμέσως μετά την εκσπερμάτιση. Οι γιατροί πιστεύουν ότι η αιτία είναι μια αυτοάνοση ή αλλεργική αντίδραση. Ο Carroll σημείωσε ότι η διάγνωση μπορεί να γίνει μέσω μιας δερματικής εξέτασης με τη χρήση του σπέρματος του ίδιου του άνδρα.

Αλλεργία σε άλλα υγρά: Σάλιο και ιδρώτας

Οι αλλεργίες δεν περιορίζονται μόνο στο σπέρμα. Αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί και στο σάλιο ή στον ιδρώτα. Ο Δρ Sami Behna, πρώην πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας (ACAAI), εξήγησε ότι οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις στο σάλιο προκαλούνται από αντιγόνα στο σάλιο και όχι από το ίδιο το σάλιο και μπορεί να εμφανιστούν μετά από επαφή με το σάλιο κάποιου που έχει φάει ένα αλλεργιογόνο τρόφιμο ή φάρμακο.

Οι αλλεργίες στον ιδρώτα, από την άλλη πλευρά, συχνά προκαλούνται από μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη στον ιδρώτα και μπορεί να εμφανιστούν σε επαφή με τον ιδρώτα άλλων, αν και έχουν αναφερθεί και σπάνιες περιπτώσεις αλλεργικών αντιδράσεων στον ιδρώτα συζύγου ή παιδιών.

Κνίδωση του νερού: Μια αλλεργία στο ίδιο το νερό

Η σπανιότερη και σοβαρότερη πάθηση αφορά την αλλεργία στο νερό, γνωστή ως υδατογενής κνίδωση. Εμφανίζεται ως φαγούρα όταν το δέρμα έρχεται σε επαφή με οποιοδήποτε είδος νερού, είτε πρόκειται για ιδρώτα, σάλιο, δάκρυα ή νερό μπάνιου. Η πάθηση καθιστά την καθημερινή ζωή πολύ δύσκολη, καθώς οποιαδήποτε επαφή με το νερό, συμπεριλαμβανομένου του ντους ή της βροχής, μπορεί να προκαλέσει εξανθήματα και κνησμό.

Αυτές οι καταστάσεις συχνά αντιμετωπίζονται με την αποφυγή των εκλυτικών παραγόντων και τα αντιισταμινικά συχνά δεν είναι πλήρως αποτελεσματικά, αναγκάζοντας τους ασθενείς να υπομένουν τα συμπτώματα μέχρι να υποχωρήσουν. Ακόμη και η σωματική ή συναισθηματική αλληλεπίδραση, όπως το φιλί, μπορεί να καταστεί αδύνατη, καθιστώντας αυτές τις καταστάσεις μία από τις πιο σοβαρές ανθρώπινες αλλεργίες που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής.

gr.euronews

Ανδρέας Δημητρίου: «Το μέλλον του AI είναι ήδη εδώ!»

31/10/2025

«Όταν η φυσική νοημοσύνη συναντά την τεχνητή»

Ο Ανδρέας Δημητρίου, Ομότιμος Καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας Γραμμάτων και Τεχνών, είναι ένας από τους σημαντικότερους Κύπριους επιστήμονες στον χώρο της ανθρώπινης νόησης και της ανάπτυξης της νοημοσύνης.

Στη συνέντευξή του στον Γιώργο Παυλίδη και στο OLOI Media Group, αναλύει με απλό αλλά και επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο:

– τι είναι η φυσική νοημοσύνη και πώς αναπτύσσεται στον άνθρωπο,

– τι πραγματικά είναι η τεχνητή νοημοσύνη πίσω από τον θόρυβο και τη μόδα,

– πού συναντιούνται οι δύο και πού διαφέρουν,

– και γιατί η εποχή που ζούμε απαιτεί νέο αλφαβητισμό στην εκπαίδευση.

Ο Ανδρέας Δημητρίου εξηγεί πώς η ΑΙ μπορεί να γίνει εργαλείο μάθησης, διδασκαλίας και δημιουργίας, αλλά και πώς μπορεί να επηρεάσει ευρύτερα την κοινωνία – από το σχολείο και το πανεπιστήμιο, μέχρι τη δημόσια διοίκηση και την πολιτική διαδικασία. Θίγει, επίσης, τα ζητήματα κριτικής σκέψης, γνωστικού ελέγχου και αυτορρύθμισης σε έναν κόσμο όπου οι μηχανές «μαθαίνουν» γρηγορότερα από εμάς, αλλά δεν σκέφτονται όπως εμείς.

Ο Δημητρίου υπογραμμίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά τον άνθρωπο, αλλά μετασχηματίζει τα περιβάλλοντα μέσα στα οποία ο άνθρωπος σκέφτεται, μαθαίνει και αποφασίζει – και αυτό έχει άμεσες συνέπειες για την παιδεία, την εργασία και, τελικά, για τη δημοκρατία.

Ολόκληρη η συζήτηση στο νέο podcast του OLOI Media Group.

Η αλήθεια για το Τρίγωνο των Βερμούδων: «Τα κύματα που βυθίζουν πλοία σε λεπτά»

26/10/2025

Από εξαφανισμένα αεροπλάνα μέχρι τρομακτικά φανταστικά πλοία, το Τρίγωνο των Βερμούδων είναι το μέρος όπου συμβαίνουν μερικά από τα πιο παράξενα φαινόμενα του πλανήτη. Τώρα, ένας επιστήμονας ισχυρίζεται πως επιτέλους λύθηκε το μυστήριο.

Βρίσκεται ανάμεσα στη Φλόριντα, το Πουέρτο Ρίκο και τις Βερμούδες, το Τρίγωνο των Βερμούδων έχει μακρά ιστορία θανατηφόρων ναυαγίων που έχει προκαλέσει ατέλειωτες υπερφυσικές εικασίες. Ωστόσο, ο Δρ Σάιμον Μπόξαλ, ωκεανογράφος από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, λέει ότι η πραγματική εξήγηση δεν έχει να κάνει με UFO ή διαστασιακές πύλες. Αντίθετα, ο Δρ Μπόξαλ λέει ότι το ρεκόρ εξαφανίσεων στο Τρίγωνο οφείλεται στα «ατίθασα κύματα».

Γνωστά και ως «ακραία κύματα βροχοπτώσεων» – απρόβλεπτα«τοίχοι νερού» που μπορούν να φτάσουν σε ύψος διπλάσιο από το κανονικό. Φτάνοντας μέχρι και τα 30 μέτρα στον αέρα, τα ατίθασα κύματα είναι ασυνήθιστα απότομα και μπορούν να χτυπήσουν ξαφνικά από κατευθύνσεις διαφορετικές από τον κυρίαρχο άνεμο και τα κύματα. Σύμφωνα με τον Δρ Μπόξαλ, ένα μεγάλο πλοίο που θα εγκλωβιστεί από ένα τέτοιο φονικό κύμα μπορεί να «βυθιστεί μέσα σε δύο ή τρία λεπτά».

Οι θεωρίες γύρω από τον θανατηφόρο ρόλο του Τριγώνου των Βερμούδων έχουν εξαπλωθεί ευρέως από τότε που βυθίστηκε το USS Cyclops το 1918. Το USS Cyclops ήταν ένα αμερικανικό πλοίο μεταφοράς άνθρακα που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά καυσίμων σε πολεμικά πλοία κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τον Μάρτιο του 1918, το πλοίο διέσχιζε το Τρίγωνο των Βερμούδων από το Μπαχία στη Βραζιλία προς το Μπόλτιμορ, όταν εξαφανίστηκε χωρίς να στείλει κανένα σήμα κινδύνου.

Παρά τις εκτεταμένες έρευνες, δεν βρέθηκε κανένα ίχνος του πλοίου μήκους 165 μέτρων ή των 306 μελών του πληρώματος. Λόγω της ξαφνικής φύσης της εξαφάνισης, οι συνωμοσιολόγοι και οι λάτρεις των UFO έχουν προτείνει δεκάδες παράξενες θεωρίες για να εξηγήσουν την απώλεια. Ωστόσο, ο Δρ Μπόξαλ λέει ότι το USS Cyclops πιθανότατα βυθίστηκε από ένα ατίθασο κύμα.

Μιλώντας στη σειρά ντοκιμαντέρ του Channel 5, The Bermuda Triangle Enigma, ο Δρ Μπόξαλ αναφέρει ότι το Τρίγωνο των Βερμούδων είναι μια ιδιαίτερη περιοχή όπου σχηματίζονται ατίθασα κύματα. Λέει: «Υπάρχουν καταιγίδες από νότο και βορρά, που συγκρούονται. Και αν υπάρξουν επιπλέον από τη Φλόριντα, μπορεί να σχηματιστεί μια θανατηφόρα σύνθεση από ατίθασα κύματα».

Μαζί με τους συναδέλφους του από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, ο Δρ Μπόξαλ κατασκεύασε ένα κλίμακα μοντέλο του USS Cyclops για να δουν πώς θα αντιδρούσε σε ένα ατίθασο κύμα. Αυτό αποκάλυψε πως, λόγω της επίπεδης βάσης και του τεράστιου μεγέθους του πλοίου, δεν θα χρειαζόταν πολύς χρόνος για να πλημμυρίσουν τα κύματα το πλοίο. Ο Δρ Μπόξαλ εξηγεί πως ένα ατίθασο κύμα μπορεί να είναι τόσο απότομο που μπορεί να κρατήσει ένα πλοίο αιωρούμενο ανάμεσα στις κορυφές του, αφήνοντας το μέσο του πλοίου να κρέμεται πάνω από τον βυθό.

Αν ένα μεγάλο πλοίο, που χρειάζεται νερό για να υποστηριχτεί, βρεθεί σε αυτή τη θέση, ο Δρ Μπόξαλ λέει ότι θα «σπάσει στα δύο». «Είναι απότομα, είναι ψηλά – έχουμε μετρήσει κύματα πάνω από 30 μέτρα,» λέει ο Δρ Μπόξαλ. «Αν συμβεί αυτό, μπορεί να βυθιστεί μέσα σε δύο ή τρία λεπτά.» Αν το USS Cyclops – ή οποιοδήποτε άλλο εξαφανισμένο πλοίο – είχε χτυπηθεί από ατίθασα κύματα, αυτό θα εξηγούσε γιατί βυθίστηκαν πριν καταφέρουν να στείλουν σήμα κινδύνου. Ο Δρ Μπόξαλ προσθέτει: «Όσο μεγαλύτερο το πλοίο, τόσο μεγαλύτερη η ζημιά».

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες ότι υπάρχει κανένα μυστήριο προς εξήγηση. Πολλοί ερευνητές επισημαίνουν ότι οι ρυθμοί ναυαγίων και αεροπορικών ατυχημάτων μέσα στο Τρίγωνο των Βερμούδων είναι απόλυτα φυσιολογικοί. Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανογραφίας και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (NOAA): «Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι μυστηριώδεις εξαφανίσεις συμβαίνουν πιο συχνά στο Τρίγωνο των Βερμούδων απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη και πολυσύχναστη θαλάσσια περιοχή.» Ομοίως, τα στοιχεία της εταιρείας ασφάλισης Lloyd’s of London δείχνουν πως δεν υπάρχουν περισσότερες απώλειες στο Τρίγωνο των Βερμούδων απ’ ό,τι σε άλλες περιοχές του κόσμου.

Οι απώλειες που συμβαίνουν μπορούν εύκολα να εξηγηθούν από φυσικά φαινόμενα, όπως τα ατίθασα κύματα ή από το γεγονός ότι η Καραϊβική είναι μια σχετικά δύσκολη περιοχή για πλοήγηση. Η NOAA γράφει: «Οι περιβαλλοντικές συνθήκες θα μπορούσαν να εξηγήσουν πολλές, αν όχι τις περισσότερες, από τις εξαφανίσεις. Ο μεγάλος αριθμός νησιών στη θάλασσα της Καραϊβικής δημιουργεί πολλές περιοχές ρηχών υδάτων που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη ναυσιπλοΐα.»

ΠΗΓΗ: tanea.gr

Στα πρόθυρα της εξαφάνισης το πιο… viral λουλούδι στον κόσμο

16/10/2025

Μοιάζουν με μικροσκοπικές μαϊμούδες που κοιτάζουν μέσα από την ομίχλη. Γνωστά στους επιστήμονες ως Dracula, οι αποκαλούμενες «ορχιδέες με πρόσωπο πιθήκου» έχουν γίνει διαδικτυακές διασημότητες. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μοιραστεί φωτογραφίες τους, θαυμάζοντας λουλούδια που φαίνεται να χαμογελούν, κατσουφιάζουν ή είναι θλιμμένα. Πίσω όμως από αυτή τη viral γοητεία κρύβεται μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα: οι περισσότερες από αυτές τις ορχιδέες βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης.

Μια νέα παγκόσμια έρευνα αποκάλυψε την κατάσταση διατήρησης όλων των γνωστών ειδών Dracula. Τα ευρήματα είναι δυσοίωνα: σχεδόν επτά στα δέκα είδη από τα 133 που μελετήθηκαν απειλούνται με εξαφάνιση. Πολλά υπάρχουν μόνο σε μικροσκοπικά τμήματα δασών, κάποια σε μία ή δύο γνωστές τοποθεσίες, ενώ ορισμένα γνωρίζουμε μόνο από φυτά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια και οι άγριοι πληθυσμοί τους ίσως έχουν ήδη χαθεί.

Αυτές οι ορχιδέες αναπτύσσονται κυρίως στα νεφοδάση των Άνδεων σε Κολομβία και Ισημερινό, οικοσυστήματα με τεράστιο πλούτο βιοποικιλότητας, αλλά και από τα πιο απειλούμενα στον πλανήτη. Η επιβίωσή τους εξαρτάται από δροσερές, υγρές συνθήκες σε μεσαία και υψηλά υψόμετρα, όπου η ομίχλη περιβάλλει συνεχώς τα δέντρα.

Παράνομη συλλογή και «ορχιδέο-μανία»

Δυστυχώς, οι ίδιες αυτές πλαγιές αποψιλώνονται ταχύτατα για κτηνοτροφία, καλλιέργειες (όπως αβοκάντο), οδοποιία και εξορύξεις — δραστηριότητες που απειλούν άμεσα πολλά είδη Dracula, όπως το Dracula terborchii. Καθώς τα δάση συρρικνώνονται και κατακερματίζονται, οι ορχιδέες χάνουν τα μικροκλίματα (τις ιδιαίτερες συνθήκες θερμοκρασίας, φωτός και υγρασίας) που χρειάζονται για να επιβιώσουν.

Ένας άλλος κίνδυνος προέρχεται από τη γοητεία που ασκούν στους ανθρώπους. Οι ορχιδέες είναι πολύτιμες εδώ και αιώνες. Το ευρωπαϊκό εμπόριο άρχισε τον 19ο αιώνα, όταν η «ορχιδεομανία» κατέκλυσε τους πλούσιους συλλέκτες, προκαλώντας μαζική συλλογή άγριων φυτών στις τροπικές περιοχές.

Σήμερα το ενδιαφέρον αυτό αναζωπυρώνεται μέσω του Διαδικτύου. Αν και πολλοί καλλιεργητές εμπορεύονται φυτά από υπεύθυνες καλλιέργειες, άλλοι εξακολουθούν να αναζητούν άγρια δείγματα, και τα είδη Dracula δεν αποτελούν εξαίρεση. Για ένα φυτό που μπορεί να έχει μόνο μερικές δεκάδες άτομα στη φύση, μια μόνο αποστολή συλλογής μπορεί να είναι καταστροφική.

Από τη δημοτικότητα στην προστασία

Σε βορειοδυτικές περιοχές του Ισημερινού η Reserva Drácula προστατεύει μία από τις πλουσιότερες συγκεντρώσεις αυτών των ορχιδέων στον κόσμο, τουλάχιστον δέκα είδη Dracula πέντε από τα οποία δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη Γη. Όμως οι απειλές πλησιάζουν: αποψίλωση, παράνομη εξόρυξη και η παρουσία ένοπλων ομάδων απειλούν το προσωπικό του καταφυγίου και τις τοπικές κοινότητες.

Οι περιβαλλοντολόγοι του οργανισμού Fundación EcoMinga, που διαχειρίζεται την περιοχή, περιγράφουν την κατάσταση ως «επείγουσα». Προτείνουν ενίσχυση της τοπικής παρακολούθησης στήριξη βιώσιμης γεωργίας και ανάπτυξη οικοτουρισμού ώστε να προκύπτει εισόδημα από την προστασία και όχι από την καταστροφή του δάσους.

Ένα λουλούδι γεμάτο μυστήριο

Από κοντά, οι ορχιδέες αυτές κόβουν την ανάσα. Το όνομα Dracula δεν προέρχεται από τους βρικόλακες, αλλά από τη λατινική λέξη για τον «μικρό δράκο» αναφορά στα μακριά, κυνόμορφα σέπαλά τους, τα πέταλα που προστατεύουν το αναπτυσσόμενο άνθος.

Οι παράξενες μορφές τους κατέπληξαν τους βοτανολόγους του 19ου αιώνα, που αρχικά νόμιζαν ότι πρόκειται για φάρσα. Καθώς όμως ανακαλύπτονταν περισσότερα είδη, πολλοί παρατήρησαν ότι μοιάζουν με μικροσκοπικούς πιθήκους εξ ου και το προσωνύμιο «ορχιδέες με πρόσωπο πιθήκου». Τις αποκαλούν τα πάντα του κόσμου των ορχιδεών: χαρισματικές, αναγνωρίσιμες, αλλά και βαθιά απειλούμενες όπως οι σπάνιες ασιατικές αρκούδες.

Η νέα αξιολόγηση

Μέχρι πρόσφατα, μόνο λίγα είδη Dracula είχαν επίσημα αξιολογηθεί για την κατάσταση διατήρησής τους. Τώρα, μια διεθνής ομάδα βοτανολόγων από Κολομβία και Ισημερινό, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και την Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) , κάλυψε αυτό το κενό. Χρησιμοποιώντας δείγματα από φυτολόγια, δεδομένα πεδίου και τοπική γνώση, χαρτογράφησαν πού απαντάται κάθε είδος και πόσο δάσος απομένει. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τους φόβους: τα είδη Dracula βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο.

Παρά το δυσοίωνο τοπίο, υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας. Η Reserva Drácula και άλλες προστατευόμενες περιοχές λειτουργούν ως καταφύγια όχι μόνο για τις ορχιδέες, αλλά και για βατράχους, πιθήκους και αμέτρητα άλλα είδη. Τοπικοί οργανισμοί συνεργάζονται με τις κοινότητες για να προωθήσουν βιώσιμη γεωργία, να αναπτύξουν οικοτουρισμό και να ανταμείψουν την προστασία της φύσης μέσω προγραμμάτων πληρωμών για υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Από τα social media στη δράση

Υπάρχει επίσης η ευκαιρία να μετατραπεί η δημοτικότητα σε προστασία. Η ίδια διαδικτυακή φήμη που αυξάνει τη ζήτηση μπορεί να χρηματοδοτήσει τη διατήρησή τους. Αν οι viral αναρτήσεις με τα «χαμογελαστά λουλούδια» συνοδεύονταν από πληροφορίες για την προέλευσή τους και τον κίνδυνο που διατρέχουν, θα μπορούσαν να αλλάξουν τη στάση του κοινού απέναντι στη συλλογή άγριων φυτών.

Όπως το πάντα έγινε σύμβολο της προστασίας της άγριας ζωής, έτσι και οι ορχιδέες με πρόσωπο μαϊμούς θα μπορούσαν να γίνουν σύμβολα προστασίας της φυτικής ζωής — μια υπενθύμιση ότι η βιοποικιλότητα δεν αφορά μόνο τα ζώα. Το αν οι μελλοντικές γενιές θα βλέπουν αυτά τα πρόσωπα στα δάση ή μόνο στις οθόνες τους, θα εξαρτηθεί από το πώς θα δράσουμε τώρα.

Naftemporiki.gr με πληροφορίες από Independent

ChatGPT και AI Chatbots: Η επόμενη επανάσταση στο ηλεκτρονικό εμπόριο

24/09/2025

Η πορεία του διαδικτύου δείχνει ξεκάθαρα πώς αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες. Το 1991, οι χρήστες ίντερνετ στις ΗΠΑ δεν ξεπερνούσαν τα τρία εκατομμύρια. Μέχρι το 2024 ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε στα 322 εκατομμύρια, ενώ η μετάβαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο μετέτρεψε τις online αγορές από μόλις 0,5% του λιανεμπορίου το 1999 σε καθημερινότητα για το 85% των Αμερικανών.

Σήμερα, η νέα μεγάλη αλλαγή έρχεται από τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, με πρώτο το ChatGPT. Λανσαρίστηκε στα τέλη του 2022 και μέσα σε πέντε ημέρες απέκτησε ένα εκατομμύριο χρήστες. Στα μέσα του 2025, 87 εκατομμύρια Αμερικανοί το είχαν ήδη χρησιμοποιήσει, με τις αναζητήσεις να αυξάνονται κατά 70% μόνο στο πρώτο εξάμηνο. Οι τακτικοί χρήστες στις ΗΠΑ υπολογίζονται σε περίπου 70 εκατομμύρια.

Αν και σήμερα μόλις το 2% έως 9% των αναζητήσεων αφορά το shopping, η δυναμική είναι τεράστια. Η χρήση του ChatGPT έχει αλλάξει: το 2024 σχεδόν οι μισές ερωτήσεις ήταν επαγγελματικές, αλλά μέχρι τον Ιούνιο του 2025 το 73% αφορούσε μη εργασιακά θέματα, όπως συγγραφή, καθοδήγηση, τεχνική βοήθεια και δημιουργία εικόνων. Οι νεότεροι χρήστες (18-25 ετών) δείχνουν τον δρόμο, χρησιμοποιώντας το εργαλείο περισσότερο για προσωπικές ανάγκες και έρευνα προϊόντων.

Αυτό σημαίνει ότι, όπως άλλοτε οι μηχανές αναζήτησης και τα social media άλλαξαν το εμπόριο, τώρα τα chatbots θα το επαναπροσδιορίσουν. Οι καταναλωτές θα ψάχνουν προϊόντα με φυσικό τρόπο μέσα σε διαλόγους με την AI, κι αυτό θα ανατρέψει τις ισορροπίες. Οι επιχειρήσεις που θα πειραματιστούν εγκαίρως και θα βρουν τρόπους να κάνουν τα προϊόντα τους «ορατά» μέσα σε αυτά τα νέα κανάλια θα αποκτήσουν τεράστιο πλεονέκτημα.

Το κρίσιμο είναι ότι κανείς δεν είναι πραγματικά έτοιμος. Οι μάρκες ακόμα σκέφτονται πώς να χρησιμοποιήσουν την AI στις λειτουργίες τους, όχι πώς να την αξιοποιήσουν για να φτάσουν απευθείας στον καταναλωτή. Όμως η αλλαγή έρχεται γρήγορα. Όσοι επιμείνουν σε παραδοσιακές στρατηγικές Google, Facebook ή Instagram κινδυνεύουν να μείνουν πίσω.

Η στιγμή είναι γεμάτη ρίσκο αλλά και ευκαιρίες. Οι συνήθειες των καταναλωτών τρέχουν ταχύτερα από τις στρατηγικές των εμπόρων· κι αυτή η φορά το τραπέζι του λιανεμπορίου ξαναστρώνεται πιο γρήγορα από ποτέ.

tanea.gr

Τα βραδύπορα, «αρκουδάκια του νερού», αποδεικνύουν ότι η φύση κρύβει ακόμη μυστικά που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία

19/09/2025

Ακόμη και εάν τα ψήσετε, τα παγώσετε, τα εκτοξεύσετε με όπλο ή τα στείλετε στο Διάστημα, τα περίφημα βραδύπορα – γνωστά και ως «αρκουδάκια του νερού» – θα συνεχίσουν να ζουν.

Αυτά τα οκτάποδα μικροσκοπικά ζώα, μήκους μόλις ενός χιλιοστού, θεωρούνται από πολλούς επιστήμονες οι πιο ανθεκτικοί οργανισμοί στον πλανήτη και πιθανοί «τελευταίοι επιζώντες» όταν ο Ήλιος μας σβήσει, όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ του το BBC.

Σχεδόν αθάνατοι

Για τον άνθρωπο, ένα ταξίδι στο Διάστημα χωρίς προστασία θα ήταν μοιραίο. Τα βραδύπορα, όμως, έχουν αντέξει κάτι τέτοιο – και μάλιστα το 2007 κάποια επιβίωσαν και γέννησαν υγιείς απογόνους μετά την επιστροφή τους στη Γη.

Το 2019 βρέθηκαν και στο ισραηλινό σκάφος Beresheet που συνετρίβη στη Σελήνη, με τους επιστήμονες να αναρωτιούνται αν κατάφεραν να ζήσουν ακόμη κι εκεί.

Η έρευνα δείχνει πως μπορούν να επιβιώσουν σε θερμοκρασίες έως 150 βαθμούς Κελσίου ή σχεδόν στο απόλυτο μηδέν, σε ακτινοβολία 1.000 φορές πιο θανατηφόρα για τον άνθρωπο, αλλά και σε ταχύτητες μεγαλύτερες από μια σφαίρα.

Το μυστικό της «παύσης ζωής»

Το μεγάλο τους όπλο είναι η ικανότητα να μπαίνουν σε κατάσταση αναστολής λειτουργιών. Όταν το σώμα τους αφυδατώνεται, μαζεύουν τα πόδια και το κεφάλι και ο μεταβολισμός τους πέφτει σχεδόν στο μηδέν. Σε αυτή τη μορφή μπορούν να παραμείνουν δεκαετίες, για να «αναστηθούν» μόλις βρουν ξανά νερό, όπως εξηγεί το BBC.

Αυτό το φαινόμενο είχε παρατηρηθεί ήδη από τη δεκαετία του 1920, όταν Γερμανοί επιστήμονες ξαναζωντάνεψαν δείγματα που έμοιαζαν νεκρά. Ακόμη πιο εντυπωσιακό: το 1948, ένα μουσειακό δείγμα που είχε ξεμείνει σε σκόνη για πάνω από 120 χρόνια έδειξε σημάδια ζωής μόλις προστέθηκε νερό.

Οι πρωτεΐνες – ασπίδες

Η επιβίωση δεν εξηγείται μόνο από την ικανότητα αναστολής λειτουργιών. Το 2017, ερευνητές εντόπισαν μια ομάδα πρωτεϊνών που παράγονται μόνο από βραδύπορα, τις λεγόμενες TDPs (tardigrade-specific intrinsically disordered proteins). Αυτές σχηματίζουν ένα «δίχτυ» μέσα στο κύτταρο, κρατώντας τα ευαίσθητα μόρια στη θέση τους ακόμη και χωρίς νερό.

Μάλιστα, όταν οι επιστήμονες μετέφεραν αυτά τα γονίδια σε μαγιά και βακτήρια, η αντοχή τους στην αφυδάτωση αυξήθηκε εκατό φορές. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι συγκεκριμένες πρωτεΐνες, όπως η Dsup, λειτουργούν σαν ασπίδα γύρω από το DNA, προστατεύοντάς το από την καταστροφική ακτινοβολία.

Από τα εργαστήρια στη Γη και το Διάστημα

Αυτές οι ιδιότητες δεν είναι απλώς επιστημονική περιέργεια. Ερευνητές σε ΗΠΑ και Ιαπωνία εξετάζουν το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν για την προστασία καρκινοπαθών που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία, ώστε οι υγιείς ιστοί να μην καταστρέφονται μαζί με τους όγκους.

Άλλες εφαρμογές αφορούν τη διατήρηση εμβολίων και φαρμάκων σε θερμοκρασία δωματίου – κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα σε χώρες χωρίς ψυκτικές αλυσίδες.

Η NASA μελετά τους μικροσκοπικούς επιζώντες για να δει αν μπορούν να βοηθήσουν στην αποθήκευση τροφίμων και φαρμάκων σε μελλοντικά ταξίδια στον Άρη ή ακόμη πιο μακριά.

Πώς ανέπτυξαν «υπερδυνάμεις»;

Παραμένει μυστήριο γιατί τα μυστήρια ανέπτυξαν τέτοια «υπερδυνάμεις». Μια θεωρία είναι ότι, λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους, συχνά μεταφέρονται με τον άνεμο σε περιβάλλοντα ακραία – είτε καυτά, είτε παγωμένα, είτε με έλλειψη νερού.

Για να επιβιώσουν σε αυτά τα τυχαία ταξίδια, έπρεπε να αναπτύξουν μηχανισμούς αντοχής που φτάνουν στα όρια του αδιανόητου.

Παρά την εκπληκτική ανθεκτικότητά τους, δεν είναι εντελώς άτρωτα. Ορισμένα είδη φαίνεται να μην αντέχουν θερμοκρασίες άνω των 37 βαθμών Κελσίου, αν δεν προλάβουν να μπουν σε αναστολή λειτουργίας. Κάτι που σημαίνει ότι ακόμη κι αυτά μπορεί να κινδυνεύουν από την κλιματική αλλαγή.

Όμως η μελέτη τους μπορεί να αποκαλύψει λύσεις που σώζουν ζωές – από την υγεία έως την εξερεύνηση του Διαστήματος. Τα αρκουδάκια του νερού αποδεικνύουν ότι η φύση κρύβει ακόμη μυστικά που ξεπερνούν κάθε ανθρώπινη φαντασία.

naftemporiki.gr

12 3...14 Page 1 of 14