Έρευνα : Ελένη Νεοκλέους, Δήμητρα Γεωργίου, Μαριγιάννα Κανελλή και Γιώργος Σκαμπύλης

Ναι ή όχι στα ξενόγλωσσα προγράμματα; Το ενδεχόμενο εισαγωγής των προγραμμάτων αυτών στα δημόσια πανεπιστήμια, μονοπωλεί το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον της πανεπιστημιακής κοινότητας και όχι μόνο. Όπως φαίνεται και από την έρευνα που ακολουθεί, οι απόψεις διίστανται ή για ν’ ακριβολογούμε, δεν είναι ταυτόσημες.

ΦΕΠΑΝ:Η επιβολή διδάκτρων αποτελεί κόκκινη γραμμή.

Αναφορικά με τα ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών και τη γενικότερη κατεύθυνση διεθνοποίησης του ιδρύματος, η  Φοιτητική Ένωση Πανεπιστημίου Κύπρου (ΦΕΠΑΝ) εκφράζει έντονες επιφυλάξεις. Όπως μας δήλωσε ο Πρόεδρος της Ένωσης Εφραίμ Χρίστου, οι φοιτητές αν και στηρίζουν τη διεθνοποίηση, διαφωνούν με την επιβολή διδάκτρων στο προπτυχιακό επίπεδο. “Δεν μπορούμε να φανταστούμε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο θα έχει δίδακτρα” τόνισε ο εκπρόσωπος των φοιτητών, εξηγώντας ότι έτσι αλλοιώνεται ο δημόσιος χαρακτήρας του Πανεπιστημίου.

Επιπρόσθετα, η ΦΕΠΑΝ επισημαίνει ότι από τη μια η επιβολή διδάκτρων και από την άλλη το υψηλό κόστος της φοιτητικής ζωής στην Κύπρο, θα λειτουργούν αποτρεπτικά  στην προσέλκυση ξένων φοιτητών.  Οι δύο αυτοί παράγοντες σημειώνει ο Πρόεδρος της ΦΕΠΑΝ, καθιστούν τα προγράμματα αυτά λιγότερο ελκυστικά, περιορίζοντας έτσι το ενδιαφέρον των ξένων φοιτητών.

Πέραν τούτων, η ΦΕΠΑΝ εκφράζει σοβαρές ανησυχίες και σε σχέση με τη  διαδικασία εισδοχής μέσω προσωπικών συνεντεύξεων, καθώς και για την απουσία γραπτών Εξετάσεων ως κριτήριο εισδοχής.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Πρόεδρος της ΦΕΠΑΝ, επέκρινε την στάση που τηρούν οι πρυτανικές Αρχές γύρω από το θέμα, οι οποίες, όπως είπε,  αποδέχθηκαν τους νέους κανονισμούς χωρίς ουσιαστική διαπραγμάτευση. Παρά τις ενστάσεις συνέχισε, η φοιτητική Ένωση δεν έχει προβεί σε κινητοποιήσεις, περιοριζόμενη σε ανακοινώσεις και επαφές με τις πανεπιστημιακές Αρχές και άλλες οργανώσεις, με τις οποίες όμως δεν έχει συνάψει συμμαχίες.

Ο κ. Χρίστου, σημείωσε ότι αρκετοί φοιτητές  γνωρίζουν μόνον επιφανειακά για τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση. Πάντως, ο εκπρόσωπος της ΦΕΠΑΝ ξεκαθάρισε ότι σε περίπτωση που τελικά παρθεί απόφαση να επιβληθούν δίδακτρα για τα προγράμματα αυτά, οι φοιτητές θ’ αντιδράσουν κατά τρόπο δυναμικό!

Ναι μεν, αλλά…

Η διαφωνία της φοιτητικής κοινότητας στο ενδεχόμενο επιβολής διδάκτρων στα ξενόγλωσσα προγράμματα, φαίνεται και από τις απαντήσεις που έδωσαν σε σχετικό ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε ανάμεσα σε φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου. Συγκεκριμένα το 80% από όσους απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, αν και επικροτεί την εισαγωγή των προγραμμάτων αυτών, τάχθηκε κατά της επιβολής διδάκτρων. Σημειώνεται επίσης, ότι το 70% των φοιτητών είναι ενήμερο για τη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη, με το 85% να πιστεύει ότι η καινοτομία αυτή θα ωφελήσει το Πανεπιστήμιο και τη φοιτητική κοινότητα ειδικότερα. Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι φοιτητές, φαίνεται ότι οι ανησυχίες τους επικεντρώνονται στη ανάγκη δωρεάν πρόσβασης στα προγράμματα αυτά για τους Κύπριους φοιτητές, στην ισότιμη εισδοχή και την ανάγκη διασφάλισης της ποιότητας των πτυχίων. Οι φοιτητές φοβούνται ότι η εισαγωγή αγγλόφωνων προγραμμάτων ενδεχομένως να οδηγήσει στην υποβάθμιση των υφιστάμενων ελληνόφωνων προγραμμάτων.

Διεθνοποίηση χωρίς αγγλόφωνα προγράμματα δεν μπορεί να υπάρξει! 

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης, εξήγησε ότι η ανάπτυξη των ξενόγλωσσων προγραμμάτων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διεθνοποίηση του ιδρύματος και την προσέλκυση ξένων φοιτητών, αλλά και μη ελληνόφωνων ακαδημαϊκών. “Δεν μπορείς, τόνισε, να θέλεις να είσαι διεθνοποιημένο Πανεπιστήμιο χωρίς να προσφέρεις προγράμματα τα οποία είναι προσιτά σε ξένους φοιτητές”. Υπογράμμισε ότι η Κύπρος δεν μπορεί να μείνει πίσω σε σχέση με τα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια. Σχολιάζοντας την άποψη που ακούστηκε στη Βουλή για χρήση της ελληνικής ως γλώσσα του κοινού προγράμματος, άρα ως την γλώσσα στην οποία θα πρέπει να διδάσκονται και οι ξένοι φοιτητές, ο Πρύτανης έκανε λόγο σε μη ρεαλιστική πρόταση. «Ακόμη και τα παιδιά του νηπιαγωγείου, ανέφερε χαρακτηριστικά, αντιλαμβάνονται την απουσία σοβαρότητας σε αυτή την ιδέα». Ο κ. Χριστοφίδης υπογράμμισε επίσης τη σημασία της θεσμοθέτησης υποτροφιών για την ενίσχυση των αγγλόφωνων προγραμμάτων. “Θα μπορούσαν να θεσπιστούν υποτροφίες, τόνισε, προκειμένου να καταστήσουμε τα προγράμματα ελκυστικά για τους ξένους φοιτητές.” Απαντώντας σε ερώτηση για την επιβολή διδάκτρων, ο Πρύτανης εξήγησε ότι αυτά δεν θα είναι ψηλά. Αντίθετα θα παραμείνουν σε επίπεδο που να καλύπτει απλώς το κόστος του προγράμματος έτσι ώστε να μην είναι δυσβάστακτα κι αποτρεπτικά για τους φοιτητές. Επιπλέον, σημείωσε πως το γεγονός ότι χώρες όπως  η Γερμανία και η Γαλλία προσφέρουν δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση σε όλους, καθιστά επιτακτική την ανάγκη επιβολής χαμηλών, προσιτών διδάκτρων στα ξενόγλωσσα Προγράμματα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Πρύτανης αναγνώρισε ότι υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τα ξενόγλωσσα προγράμματα, γεγονός που οδηγεί σε παραπληροφόρηση και παρεξηγήσεις ανάμεσα στους φοιτητές. «Δεν υπάρχει σωστή ενημέρωση, υπάρχει άγνοια, αλλά και παραπληροφόρηση γύρω από τα ξενόγλωσσα προγράμματα», ανέφερε. Ωστόσο, εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υπάρξει μια πιο ενδελεχής ενημέρωση για τα οφέλη και τις προοπτικές αυτών των προγραμμάτων στο μέλλον.

 Βουλή: Χωρίς ξεκάθαρες θέσεις.

Από ό,τι διαφάνηκε από τις μέχρι σήμερα συζητήσεις που έγιναν στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής των Αντιπροσώπων, ανάμεσα στους βουλευτές και τα κόμματα  δεν υπάρχει ομοφωνία, αλλά και ούτε σταθερή άποψη γύρω από το ζήτημα των ξενόγλωσσων προγραμμάτων στα δημόσια Πανεπιστήμια.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παύλος Μυλωνάς δήλωσε, ότι ως ζήτημα υψίστης σημασίας το θέμα χρίζει σωστής διαχείρισης, προσθέτοντας ότι δεν έχουν δοθεί οι απαραίτητες διευκρινίσεις όσο αφορά τη βιωσιμότητα των προγραμμάτων αυτών, αλλά ούτε και για τη χρηματοδότησή τους.

Αρκετοί βουλευτές που συμμετέχουν στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής, εξέφρασαν έντονους προβληματισμούς γύρω από την επιβολή διδάκτρων στα ξενόγλωσσα προγράμματα, κάτι που όπως είπαν, θα αλλοιώσει τον χαρακτήρα των δημόσιων Πανεπιστημίων της Κύπρου.

Υιοθέτηση χωρίς καθυστέρηση

Από την πλευρά της η Υπουργός Παιδείας  Αθηνά Μιχαηλίδου, τόνισε την ανάγκη το νομοσχέδιο για τα ξενόγλωσσα προγράμματα να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση. Δήλωσε πως το μέτρο αυτό αποτελεί πάγιο αίτημα των δημόσιων πανεπιστημίων, το οποίο θα συμβάλει στη διεθνοποίηση και τον εκσυγχρονισμό τους. Η Υπουργός αναφέρθηκε στα οφέλη που θα έχει η εισαγωγή ξενόγλωσσων προγραμμάτων στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στην οικονομία, όπως ευρύτερα στην κοινωνία. Τέλος, η κ. Μιχαηλίδου έκανε ειδική μνεία στις ευκαιρίες που θα προκύψουν για εξωτερική χρηματοδότηση των ερευνητικών προγραμμάτων, αλλά και στις μεγαλύτερες  ευκαιρίες εργοδότησης  Κυπρίων επιστημόνων.

Η θέση μας

Τα ξενόγλωσσα προγράμματα είναι μια καινοτομία που αν στην τελική εφαρμοστεί θα ωφελήσει  το Πανεπιστήμιο, τόσο στο θέμα της διεθνοποίησης, όσο και της αναγνώρισης και εξέλιξης του. Θετικά αποτιμάται και το γεγονός, ότι θα υπάρξει εξωτερική χρηματοδότηση και ότι θα ανοιχτούν θέσεις εργασίας για ερευνητικούς σκοπούς αλλά και ακαδημαϊκούς. Όφελος αναμένεται ότι θα έχουν και οι φοιτητές.

Ωστόσο, η επιβολή διδάκτρων θα πλήξει οικονομικά τους φοιτητές, οι οποίοι θα επωμιστούν άλλο ένα επιπρόσθετο βάρος. Επίσης, ελλοχεύει ο κίνδυνος  δημιουργίας φοιτητών δύο ταχυτήτων στα δημόσια πανεπιστήμια, όπως και ο κίνδυνος δημιουργίας προγραμμάτων που θα έχουν μεγαλύτερη αναγνώριση και αξία στο χώρο της εργασίας. Τέλος, με το μέτρο αυτό θα τεθεί σε κίνδυνο ο χαρακτήρας του δημόσιου και δωρεάν πανεπιστημίου, ενώ θ’ ανοίξει η πόρτα  για επιβολή οικονομικών απαιτήσεων και στην παροχή υπηρεσιών που σήμερα το Πανεπιστήμιο προσφέρει δωρεάν.