Ένα απίστευτα φωτεινό σύστημα άστρων που εδώ και καιρό προβληματίζει τους αστρονόμους ίσως σύντομα να φωτίσει τον ουρανό με μια λάμψη ισοδύναμη με αυτή χιλιάδων άστρων σαν τον Ήλιο κάτι που σημαίνει ότι θα το φαινόμενο θα είναι ορατό από τη Γη με γυμνό μάτι μέρα και νύχτα.
Το δυαδικό σύστημα που ονομάζεται V Sagittae αποτελείται από ένα λευκό νάνο (τον πυκνό πυρήνα ενός νεκρού άστρου παρόμοιου με τον Ήλιο) και μεγαλύτερο σε μέγεθος άστρο. Το V Sagittae βρίσκεται περίπου δέκα χιλιάδες έτη φωτός μακριά από τη Γη στον αστερισμό του Βέλους. Ο… λαίμαργος λευκός νάνος καταβροχθίζει υλικό από το γειτονικό άστρο με ρυθμό που δεν έχει ξαναπαρατηρηθεί ποτέ πριν όπως αναφέρει στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» η διεθνής ερευνητική ομάδα που παρατηρεί το φαινόμενο.
Αυτά τα δύο άστρα είναι κλειδωμένα σε έναν τόσο στενό κοσμικό χορό ώστε περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο σε περίπου 13 ώρες και πλησιάζουν σταδιακά περισσότερο σε κάθε τροχιά. Οι ερευνητές έχουν επιβεβαιώσει ότι αυτή η μοιραία χορευτική πορεία θα καταλήξει τελικά σε σύγκρουση και θα δημιουργήσει μια έκρηξη τόσο φωτεινή που θα είναι ορατή κατά τη διάρκεια της ημέρας.
«Η συσσώρευση ύλης στον λευκό νάνο είναι πιθανό να προκαλέσει μια έκρηξη τα επόμενα χρόνια, κατά την οποία το V Sagittae θα είναι ορατό με γυμνό μάτι» αναφέρει ο Πάμπλο Ροντρίγκεζ Γκιλ καθηγητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής των Καναρίων Νήσων.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε το φως που εκπέμπει το V Sagittae ώστε να κατανοήσει καλύτερα τι είδους αντικείμενο είναι. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν σε χρονικό διάστημα 120 ημερών από το φασματογράφο X Shooter στο Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (VLT) στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή.
Η έρευνα
Φασματογράφοι όπως το X Shooter συλλέγουν φως από ουράνια αντικείμενα και το διαχωρίζουν στα μήκη κύματός του. Το προκύπτον φάσμα αποκαλύπτει τη χημική σύσταση του αντικειμένου, αφού κάθε άτομο και μόριο απορροφά και αντανακλά συγκεκριμένα μήκη κύματος.
Αυτά τα φασματικά δεδομένα βοήθησαν τους ερευνητές να επανεξετάσουν τα χαρακτηριστικά του V Sagittae. Μια παλαιότερη μελέτη του χίλια εννιακόσια εξήντα πέντε είχε υπολογίσει ότι τα δύο άστρα ήταν μηδέν κόμμα επτά και δύο κόμμα οκτώ ηλιακές μάζες, αλλά αυτό ήταν αμφιλεγόμενο. Η νέα έρευνα προτείνει ότι το σύστημα δεν ξεπερνά συνολικά τις δύο κόμμα μία ηλιακές μάζες και ότι τόσο ο λευκός νάνος όσο και ο συνοδός του έχουν περίπου μία ηλιακή μάζα.
Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ότι το V Sagittae είναι μια πηγή υπέρ απαλή σε ακτίνες Χ πράγμα που σημαίνει ότι παράγει χαμηλότερης ενέργειας ακτίνες Χ. Η τεράστια βαρυτική του όρεξη προκαλεί μια συνεχόμενη θερμοπυρηνική αντίδραση στην επιφάνεια του λευκού νάνου, μετατρέποντάς τον στην πιο φωτεινή τέτοια πηγή στον γαλαξία.
Ακόμα και στις πιο αδύναμες φάσεις του το V Sagittae είναι 100 φορές πιο φωτεινό από άλλα μεταβλητά συστήματα άστρων. Η ταχύτητα του υλικού στον δίσκο προσαύξησης του λευκού νάνου αλλάζει δραματικά και απρόβλεπτα, κάποιες φορές μέσα σε λίγες μέρες, καθώς ο λευκός νάνος πασχίζει να καταναλώσει όλο το υλικό που του κλέβει ο συνοδός του. Ως αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του υλικού έχει διαφύγει και έχει σχηματίσει έναν δακτύλιο αερίου που περιβάλλει και τα δύο άστρα.
Η χαοτική προσαύξηση και η ακραία φωτεινότητα του V Sagittae δείχνουν ότι πλησιάζει το βίαιο τέλος του το οποίο θα ξεκινήσει με μια έκρηξη. Συμβαίνουν όταν ένας λευκός νάνος συσσωρεύει πολύ μεγάλη ποσότητα ύλης και την εκτοξεύει βίαια. Αυτές οι εκρήξεις δεν καταστρέφουν τον λευκό νάνο αλλά είναι εντυπωσιακές καθώς η φωτεινότητά τους μπορεί να ξεπερνά εκατοντάδες χιλιάδες φορές τη φωτεινότητα του Ήλιου.
Η έκρηξη όμως θα είναι μόνο το προοίμιο. Όταν τα δύο άστρα συγκρουστούν θα παραγάγουν μια έκρηξη τόσο φωτεινή ώστε θα φαίνεται από τη Γη ακόμα και την ημέρα. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2020 αυτό μπορεί να συμβεί ήδη από το 2067 αν και η ακριβής εξέλιξη των άστρων είναι δύσκολο να προβλεφθεί.
Naftemporiki.gr
