
Λίγα 24ωρα μετά την επέτειο για την έναρξη της λειτουργίας του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb ομάδα αστρονόμων δημοσιεύει τα ευρήματα της μελέτης που έκανε με το πανίσχυρο τηλεσκόπιο σε νέφη σκόνης που περιβάλλουν άστρα τα οποία βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ζωής τους. Η έρευνα αυτή μπορεί να βοηθήσει να καταλάβουμε από πού προέρχεται η τεράστια ποσότητα κοσμικής σκόνης η οποία αργότερα συμβάλλει στη δημιουργία νέων άστρων.
Οι αστρονόμοι επικεντρώθηκαν σε έναν τύπο γηρασμένων άστρων που ονομάζονται άστρα Wolf-Rayet. Πρόκειται για τεράστια άστρα που έχουν καταναλώσει το υδρογόνο τους και βρίσκονται κοντά στο τέλος της ζωής τους έτοιμα να καταστραφούν σε εκρήξεις σουπερνόβα. Κατά τη διάρκεια αυτής της έκρηξης, τα στοιχεία που δημιουργήθηκαν στο εσωτερικό τους διασκορπίζονται στο Διάστημα και τελικά ενσωματώνονται σε νέα άστρα σε μια διαδικασία εμπλουτισμού με την οποία εξελίχθηκε το Σύμπαν μετά την γέννηση του πριν από περίπου 14 δισ. έτη.
Αυτό κάνει τα άστρα Wolf-Rayet πολύ σημαντικά στον κύκλο ζωής και θανάτου των άστρων. «Τα άστρα Wolf-Rayet είναι στην ουσία πολύ εξελιγμένα και μαζικά άστρα που δεν περιέχουν πια καθόλου υδρογόνο. Έχουν χάσει το υδρογόνο από τα εξωτερικά τους στρώματα και καίνε ήλιο στον πυρήνα τους, κάτι που σημαίνει ότι πλησιάζουν στο τέλος της ζωής τους» εξηγεί ο Νόελ Ρίτσαρντσον καθηγητής στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Embry Riddle Aeronautical University, επικεφαλής της μελέτης.
Οι άνεμοι
Καθώς αυτά τα άστρα πεθαίνουν, εκπέμπουν ισχυρούς αστρικούς ανέμους. Αν υπάρχει ένα άλλο κοντινό μεγάλο άστρο οι άνεμοι αυτοί συμπυκνώνονται και σχηματίζουν κελύφη από σκόνη άνθρακα. Μέχρι τώρα, τέτοια κελύφη είχαν παρατηρηθεί μόνο γύρω από το άστρο WR-140. Όμως η ερευνητική ομάδα μελέτησε άλλα τέσσερα συστήματα άστρων Wolf-Rayet και βρήκαν ότι και αυτά έχουν παρόμοια κελύφη σκόνης.
«Όχι μόνο είδαμε ότι η σκόνη σε αυτά τα συστήματα επιβιώνει για πολύ καιρό και ταξιδεύει προς το Διάστημα αλλά ανακαλύψαμε ότι αυτό δεν είναι κάτι μοναδικό συμβαίνει και σε άλλα παρόμοια άστρα» λέει ο Ρίτσαρντσον. Η επέκταση των παρατηρήσεων σε πέντε συστήματα άστρων Wolf-Rayet αντί για μόνο ένα αποτελεί σημαντικό βήμα για την κατανόηση αυτών των γηρασμένων άστρων.
«Επιβεβαιώσαμε ότι βλέπουμε το ίδιο μοτίβο από κελύφη σκόνης που είχαμε δει και γύρω από το WR-140 και σε άλλα συστήματα. Οι παρατηρήσεις αυτές δείχνουν ότι η σκόνη που παράγουν τα άστρα Wolf-Rayet μπορεί να επιβιώσει, παρά τις δύσκολες συνθήκες στο διάστημα γύρω τους» αναφέρει ο αστρονόμος Ράιαν Λάου από το NOIRLab και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Το γεγονός ότι αυτή σκόνη που αποτελείται κατά βάση από άνθρακα μπορεί να επιβιώσει για αιώνες ίσως αλλάξει τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τα «δομικά υλικά» των νέων άστρων.
«Πού πηγαίνει αυτή η σκόνη; Θέλουμε να μάθουμε ποια ακριβώς είναι η χημική της σύσταση. Για να το κάνουμε αυτό, πρέπει να πάρουμε φάσματα, δηλαδή να αναλύσουμε τη σύνθεση των κόκκων σκόνης, τις φυσικές τους ιδιότητες, ώστε να καταλάβουμε πώς συμβάλλουν χημικά στο διαστρικό περιβάλλον» λέει ο Λάου.
Naftemporiki.gr