Η ευκολία με την οποία τα φίλτρα επεξεργασίας φωτογραφιών μπορούν να μεταμορφώσουν ένα πρόσωπο μέσα σε δευτερόλεπτα έχει δημιουργήσει μια νέα ψευδαίσθηση: αυτή της δυνατότητας να μεταφερθεί το θελκτικό ψηφιακό αποτέλεσμα στον πραγματικό κόσμο, μέσω της ιατρικής και των αισθητικών παρεμβάσεων. Ετσι, οι αλλαγές στα χαρακτηριστικά του προσώπου αντιμετωπίζονται με μόνιμο φίλτρο.
Πολλοί γιατροί, αισθητικοί κ.λπ., που ασχολούνται με τις παρεμβάσεις στο πρόσωπο και το σώμα, συμφωνούν στο ότι όλο και νεότερες γυναίκες κυρίως, επιθυμούν να κάνουν κάποια προσωρινή ή μόνιμη παρέμβαση στο πρόσωπό τους. Δεν είναι ούτε καινούργιο, ούτε μεμπτό, όμως το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις και συχνά οι ενδιαφερόμενοι υποτιμούν τις συνέπειες που μπορεί να έχει μια μόνιμη παρέμβαση.
Η αλλοίωση των χαρακτηριστικών του προσώπου δεν είναι μια απλή αλλαγή, αλλά πολλοί influencers την παρουσιάζουν ως τέτοια και την προωθούν ανοιχτά λειτουργώντας οι ίδιοι ως παράδειγμα διαφημίζοντας γιατρούς και κέντρα αισθητικής, φυσικά με το αζημίωτο, κανονικοποιώντας μια συνθήκη που μπορεί να επιφέρει προβλήματα υγείας στο μέλλον.
Η απομυθοποίηση του μπότοξ, του υαλουρονικού, των νημάτων, των πλαστικών κ.λπ. συχνά οδηγεί σε συνεχείς «βελτιώσεις» με τα αποτελέσματα, πολλές φορές, να παύουν να είναι τα επιθυμητά και να μιλάμε για παραμορφωμένα πρόσωπα, τα οποία είναι αδύνατον να επιστρέψουν στην πρότερη κατάσταση. Η σταδιακή εξοικείωση δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: όσο πιο αποδεκτές γίνονται οι μικροεπεμβάσεις, τόσο περισσότερο αυξάνεται και η επιθυμία για μια πιο μεγάλη παρέμβαση ή και για πλήρη μεταμόρφωση. Αυτό το φαινόμενο έχει χαρακτηριστεί ως «Snapchat Dysmorphia». Οι ενδιαφερόμενοι ζητούν να μοιάσουν στις βελτιωμένες εκδοχές του εαυτού τους όπως τις έχουν δει στα φίλτρα των εφαρμογών.
Η συνεχής έκθεση σε αψεγάδιαστα πρότυπα και η διαρκής προσωπική έκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργούν άγχος, μειωμένη αυτοεκτίμηση, σωματική δυσφορία και σε πολλές περιπτώσεις κατάθλιψη, όπως λένε οι ειδικοί. Το φαινόμενο αυτό έχει ονομαστεί Body Dysmorphic Disorder (Σωματική Δυσμορφική Διαταραχή) και έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις την τελευταία πενταετία, κυρίως στις ηλικίες 15-25 ετών. Τα άτομα αυτά δεν μπορούν να αποδεχτούν το πρόσωπό τους ή και το σώμα τους, ακόμη κι αν αντικειμενικά δεν υπάρχει καμία δυσμορφία.
Γιατροί αναφέρουν ότι νέα κορίτσια πηγαίνουν με τις φιλτραρισμένες φωτογραφίες τους ή με φωτογραφίες άλλων γυναικών που έχουν δει στο Διαδίκτυο και ζητάνε να μοιάσουν ή και να μεταμορφωθούν στην εικόνα που υποδεικνύουν.
Τις περισσότερες φορές, ειδικά στην αρχή, οι παρεμβάσεις λειτουργούν ευεργετικά στο κομμάτι της ψυχολογίας, αφού εξαλείφονται «ατέλειες» για τις οποίες μπορεί κάποιο άτομο να έχει δεχτεί μπούλινγκ για παράδειγμα. Πεταχτά αφτιά, στραβή μύτη, σημάδια κ.λπ. Η κατάσταση όμως έχει ξεφύγει από αυτό.
Ειδικά στην εποχή των social media, η εικόνα μοιάζει να είναι το πρωταρχικό και κυρίαρχο κριτήριο αποδοχής. Αυτό που ανησυχεί τους ειδικούς είναι ότι οι περισσότεροι νέοι δεν εκφράζουν κάποια κλασική ανασφάλεια για τη μύτη τους ή τα αφτιά τους, αλλά την επιθυμία μιας «αναβάθμισης» στη λογική «αφού έχω τη δυνατότητα – σύμφωνα με το κυρίαρχο πρότυπο – γιατί να μην το κάνω;».
Για πολλά χρόνια οι πλαστικές επεμβάσεις στο πρόσωπο ήταν ταμπού ή θέμα κουτσομπολίου στη showbiz και τις μεσημεριανές εκπομπές. Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Δεν προκαλούν πια τόσες συζητήσεις και δεν είναι μόνο για εκείνους που βγαίνουν στην τηλεόραση… Τα social media είναι η «τηλεόραση» του καθενός και το βασικό πεδίο έκθεσής του.
Ακριβώς σε αυτό το ρεύμα όμως έχουν δημιουργηθεί και φωνές που στέκονται απέναντι. Νέοι δημιουργοί περιεχομένου κρατάνε αντιστάσεις και προβάλλουν τη φυσικότητα, την ποικιλομορφία και τη διαφορετικότητα ως αξίες. Σε αυτό το μήκος κύματος κινούνται και τάσεις όπως το #NoFilter, #BodyPositivity και #NormalizeNormalFaces που επικεντρώνονται στο να αποδυναμώσουν το αφήγημα της μόδας και να αντιταχθούν στην κυριαρχία του «τέλειου προσώπου».
tanea.gr
