Οι ελπίδες ότι η νέα γενιά φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της Αλτσχάιμερ φαίνεται πως διαψεύδονται, σύμφωνα με τα αποτελέσματα δύο κλινικών δοκιμών της δανικής εταιρείας Novo Nordisk.
Ένα χάπι που περιέχει σεμαγλουτίδη, φάρμακο της κατηγορίας των αγωνιστών GLP-1 το οποίο κυκλοφορεί και σε ενέσιμη μορφή, δεν κατάφερε να πετύχει τον στόχο επιβράδυνσης της γνωστικής έκπτωσης των ασθενών κατά τουλάχιστον 20%.
Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οδήγησε τη Δευτέρα τη μετοχή της Novo Nordisk σε πτώση περίπου 10%, σύμφωνα με το Reuters.
Στις δύο μελέτες, Evoke και Evoke+, συμμετείχαν σχεδόν 4.000 άτομα με Αλτσχάιμερ σε αρχικά στάδια. Οι δοκιμές ξεκίνησαν το 2021, βασισμένες σε στοιχεία από έρευνες σε ζώα και προκαταρκτικά δεδομένα σε ανθρώπους που έδειχναν μειωμένο κίνδυνο άνοιας σε διαβητικούς ασθενείς που λαμβάνουν GLP-1 αγωνιστές.
Μια μικρότερη μελέτη είχε επίσης δείξει ότι η λιραγλουτίδη, άλλος αγωνιστής GLP-1 της Novo Nordisk, επιβράδυνε τη μείωση του όγκου του εγκεφάλου σε ασθενείς με πρώιμο Αλτσχάιμερ.
Η αισιοδοξία γύρω από τα GLP-1 ήταν έντονη: το 2022 σχεδιάζονταν τουλάχιστον 20 κλινικές μελέτες για τη διερεύνηση των φαρμάκων αυτών στην άνοια, σύμφωνα με ανασκόπηση στο Pharmacological Research.
Οι αγωνιστές GLP-1 μιμούνται τη δράση της ομώνυμης ορμόνης που εκκρίνεται από το έντερο μετά το φαγητό και επηρεάζει τον εγκέφαλο δημιουργώντας αίσθημα κορεσμού. Προηγούμενες μελέτες είχαν υποδείξει ότι μειώνουν τα επίπεδα φλεγμονής σε όλο το σώμα, κάτι που θα μπορούσε θεωρητικά να επιβραδύνει την εξέλιξη της Αλτσχάιμερ.
Οι πρόσφατες απογοητευτικές δοκιμές μπορεί να μην ισχύουν για όλους τους αγωνιστές GLP-1. Η δρ Χέδερ Φέρις, ενδοκρινολόγος του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, ανέφερε στο Reuters ότι η λιραγλουτίδη φαίνεται να περνά ευκολότερα στον εγκέφαλο σε σχέση με τη σεμαγλουτίδη, σύμφωνα με έρευνες σε ζώα.
Σήμερα, δύο θεραπείες είναι διαθέσιμες για την επιβράδυνση της Αλτσχάιμερ: μονοκλωνικά αντισώματα των εταιρειών Eli Lilly και Eisai-Biogen, τα οποία μειώνουν την εξέλιξη της νόσου κατά περίπου 30%, αλλά συνοδεύονται από σοβαρές πιθανές παρενέργειες όπως εγκεφαλικές αιμορραγίες.
Τα εν λόγω φάρμακα αξιολογούνται τώρα σε νέες δοκιμές για να διαπιστωθεί αν μπορούν να προλάβουν την Αλτσχάιμερ πριν την εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων.
