Ένας ιός έχει αφήσει ίσως το μεγαλύτερο αποτύπωμα στην ανθρώπινη ιστορία, σκοτώνοντας τουλάχιστον 300 εκατομμύρια ανθρώπους μόνο τον 20ο αιώνα. Ο λόγος για την ευλογιά και ο άνθρωπος κατάφερε να τη σταματήσει εφευρίσκοντας το εμβόλιο. Μάλιστα είναι η πρώτη παγκόσμια ασθένεια που εξαφάνισε εντελώς ο άνθρωπος. Παρόλα τα όσα γνωρίζουμε για την ευλογιά όμως, η προέλευσή της παραμένει άγνωστη.
Τώρα, μία ομάδα ερευνητών από την Ιταλία φέρνει την έλευση της ευλογιάς ακόμα παλαιότερα κατά 2.000 χρόνια, επιβεβαιώνοντας ιστορικές πηγές που έδειχναν ότι ο ιός υπήρχε από την αρχαιότητα, όταν οι φαραώ ακόμα κυβερνούσαν τον κόσμο.
Νέες εξελίξεις στις τεχνολογίες γενετικής αλληλουχίας επέτρεψαν στους ερευνητές να κάνουν μία πιο λεπτομερή ανάλυση αρχαίου ιικού DNA. Έως τώρα είχαμε DNA αποδείξεις ευλογιάς από το 1050 μ.Χ., αλλά ιστορικά αρχεία περιέγραφαν συμπτώματα ευλογιάς από τον 4ο αιώνα στην Κίνα. Επίσης αιγυπτιακές μούμιες είχαν τις ουλές που αφήνει η ευλογιά, 3.000-4.000 πριν, αλλά δεν είχαμε απτά γενετικά δεδομένα.
Η ευλογιά προκαλείται από τον ιό VARV και στη νέα μελέτη οι επιστήμονες ανέλυσαν τη γενετική αλληλουχία 54 δειγμάτων VARV τα οποία υπήρχαν σε προηγούμενες έρευνες. Έτσι, αναδόμησαν την εξελικτική ιστορία της ευλογιάς, δείχνοντας πως ξεκίνησε από έναν κοινό πρόγονο για να διακλαδωθεί σε διαφορετικές εκδοχές του ιού. Έτσι, βρήκαν τον αρχαιότερο κοινό πρόγονο όλων των γονιδιωμάτων VARV, 3.800 χρόνια πριν. Συγκρίνοντας έπειτα τις αλληλουχίες VARV με συγγενείς ασθένειες, βρήκαν πως ο πρόγονος του ιού της ευλογιάς χωρίστηκε από τους “συγγενείς” του πριν 7.700 χρόνια. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να πέρασε στους ανθρώπους κάπου μεταξύ 8.000 και 4.000 χρόνια πριν.
Παρόλο το μεγάλο χρονικό παράθυρο πιθανοτήτων, η έρευνα αποδεικνύει πως η ευλογιά υπάρχει χιλιετίες πριν από αυτό που ξέραμε μέσω DNA δειγμάτων. Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν επίσης ιστορικές αναφορές για Αιγύπτιους φαραώ που είχαν σημάδια ευλογιάς, αν και παραμένει άγνωστο πόσο διαδεδομένη ήταν η ασθένεια τότε.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Microbial Genomics.
