Μια σημαντική πρωτοβουλία καθαρισμού των «παντοτινών χημικών» (PFAS) ετοιμάζεται να στηρίξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πρόταση, την οποία είδε το euronews.
Η επιχείρηση, η οποία αναμένεται να ξεκινήσει το 2026, αποτελεί κεντρικό στοιχείο της επικείμενης στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανθεκτικότητα των υδάτων.
Οι υπερ- και πολυφθοροαλκυλικές ουσίες είναι γνωστές ως «παντοτινά χημικά» (“Forever Chemicals”) εξαιτίας της ανθεκτικότητάς τους στο περιβάλλον και τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η νέα στρατηγική, η οποία είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση από την προηγούμενη Επιτροπή και τώρα αναμένεται να παρουσιαστεί έως τις 4 Ιουνίου, έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τις ολοένα και πιο σοβαρές πλημμύρες, τις ξηρασίες και την κλιμακούμενη ρύπανση των υδάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με σχέδιο της διαρρευθείσας πρότασης, η Κομισιόν προειδοποιεί ότι «απαιτείται επείγουσα δράση για την αντιμετώπιση των ρύπων που προκαλούν ανησυχία και θέτουν σε κίνδυνο τις ζωτικής σημασίας πηγές πόσιμου νερού».
«Η ΕΕ πρέπει να ξεκινήσει αποφασιστικές προσπάθειες για τον καθαρισμό αυτών και άλλων πανταχού παρόντων, ανθεκτικών, βιοσυσσωρευτικών και τοξικών ουσιών, ιδίως όταν οι εν λόγω χημικές ουσίες παραμένουν απαραίτητες για κοινωνική ή βιομηχανική χρήση», συνεχίζει το σχέδιο.
Το έγγραφο που διέρρευσε τονίζει ότι η αποκατάσταση πρέπει να ακολουθεί την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»με τη δημόσια χρηματοδότηση να προορίζεται για τις λεγόμενες ορφανές περιοχές, δηλαδή για τοποθεσίες όπου δεν μπορεί να εντοπιστεί υπεύθυνος.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το εκτιμώμενο κόστος καθαρισμού της μόλυνσης από τα PFAS σε ολόκληρη την Ευρώπη κυμαίνεται από 5 έως 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Μόνο ο τομέας των υδάτων θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έως και 18 δισ. ευρώ σε πρόσθετες ετήσιες δαπάνες για την επεξεργασία του πόσιμου νερού. Το κόστος για τη διαχείριση των λυμάτων και της λυματολάσπης προβλέπεται να είναι ακόμη υψηλότερο.
Μεταξύ των σχεδιαζόμενων πρωτοβουλιών είναι μια σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που θα ξεκινήσει το 2026 και θα επικεντρωθεί στην ανίχνευση και τον καθαρισμό των PFAS και άλλων ανθεκτικών χημικών ουσιών. Η πρωτοβουλία θα ευθυγραμμιστεί με την πρόσφατα αναθεωρημένη νομοθεσία της ΕΕ για τις βιομηχανικές εκπομπές, το πόσιμο νερό και τα λύματα και έχει ως στόχο να προωθήσει την καινοτομία και την ανάπτυξη της αγοράς στον ευρωπαϊκό τομέα των υδάτων.
«Η καινοτομία και η ψηφιοποίηση είναι απαραίτητες για την απομάκρυνση αναδυόμενων ρύπων όπως οι PFAS και άλλες τοξικές μικροουσίες», σημειώνει η Επιτροπή στο σχέδιο, προσθέτοντας ότι οι τεχνολογίες βιολογικής βάσης θα μπορούσαν να προσφέρουν μακροπρόθεσμες λύσεις. Το έγγραφο υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της επίτευξης ενεργειακής ουδετερότητας στον τομέα των λυμάτων και της βελτίωσης της ολοκληρωμένης διαχείρισης των αστικών υδάτων.
Οι δράσεις PFAS της στρατηγικής έχουν ως στόχο να συμπληρώσουν τις τρέχουσες προσπάθειες στο πλαίσιο της αναθεώρησης του πλαισίου REACH της ΕΕ, όπως περιγράφεται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές 2024-2029 της προέδρου φον ντερ Λάιεν, οι οποίες επίσης πρόκειται να αναθεωρηθούν σύντομα.
Μέχρι το τέλος του 2025, η Επιτροπή στοχεύει να θεσπίσει έναν ολοκληρωμένο περιορισμό για όλα τα PFAS στους πυροσβεστικούς αφρούς, που έχουν αναγνωριστεί ως μία από τις κύριες πηγές εκπομπών PFAS.
Οι PFAS και άλλοι εξαιρετικά ανθεκτικοί ρύποι εξακολουθούν να συσσωρεύονται στα ύδατα της ΕΕ, με εκτιμώμενο κόστος που σχετίζεται με την υγεία και κυμαίνεται από 52 έως 84 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ευθυγραμμισμένη με το σχέδιο δράσης για τη μηδενική ρύπανση, η Επιτροπή προτείνει επίσης ένα σύστημα παρακολούθησης και προοπτικών για την αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων και της θάλασσας στην πηγή.
ΠΗΓΗ: gr.euronews
