Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Current Biology» ερευνητική ομάδα παρουσιάζει μια ανακάλυψη στο ζωικό βασίλειο βγαλμένη κυριολεκτικά από εγχειρίδιο απόκτησης εξουσίας του ανθρώπινου πολιτισμού. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εισβολείς παρασιτικές βασίλισσες μυρμηγκιών εξαπατούν εργάτριες από άλλων αποικιών ώστε να σκοτώσουν και να διαμελίσουν τη δική τους βασίλισσα προκειμένου η εισβολέας να πάρει τη θέση της.
Η εισβολέας φαίνεται πως διεισδύει στην αποικία και στη συνέχεια ψεκάζει τη βασίλισσα με μυρμηκικό οξύ. «Η οσμή της βασίλισσας εξαφανίζεται από το μυρμηκικό οξύ και μέσα κυριολεκτικά σε μια στιγμή το άτομο που οι εργάτριες προστατεύουν πιο έντονα μετατρέπεται σε έναν τρομερό εχθρό. Για τη βασίλισσα–ξενιστή και για τις εργάτριες είναι απλά ένας εφιάλτης» δήλωσε στο Live Science ο Κέιζο Τακασούκα, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Kyushu της Ιαπωνίας, επικεφαλής της έρευνας.
Ορισμένα είδη μυρμηγκιών, όπως τα Lasius orientalis και Lasius umbratus, λειτουργούν ως κοινωνικά παράσιτα. Αντί να ξεκινούν τη δική τους αποικία από το μηδέν οι βασίλισσες αυτών των ειδών διεισδύουν σε αποικίες άλλων ειδών όπως των Lasius flavus και Lasius japonicus και τις καταλαμβάνουν καταφέρνοντας τις εργάτριες να τις υπηρετούν.
Το… κόλπο
Οι επιστήμονες ήδη γνώριζαν ότι αυτές οι εισβολείς βασίλισσες χρησιμοποιούν κλεμμένες οσμές για να μεταμφιεστούν ως μέλη της αποικίας. Αυτό λειτουργεί επειδή η όραση των μυρμηγκιών είναι περιορισμένη και η φωλιά σκοτεινή οπότε οι εργάτριες βασίζονται κυρίως στις οσμές για αναγνώριση και λήψη αποφάσεων.
Ωστόσο δεν ήταν ξεκάθαρο πώς η εισβολέας έπειθε τις εργάτριες που είναι κόρες της βασίλισσας να σκοτώσουν τη δική τους μητέρα. Για να το διερευνήσουν οι ερευνητές μελέτησαν τη συμπεριφορά των μυρμηγκιών στο εργαστήριο.
Πρώτα, τοποθέτησαν μια εισβολέα βασίλισσα με εργάτριες–ξενιστές και κουκούλια ώστε να αποκτήσει τη σωστή οσμή. Αυτή η διαδικασία μίμησης της «απόκτησης οσμής» αντιστοιχεί στο τι συμβαίνει στη φύση εξήγησε ο Ντάνιελ Κρόναουερ από το Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ που δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Μερικές φορές βλέπεις αυτές τις βασίλισσες έξω από τις αποικίες του ξενιστή να μασούν εργάτριες και να αλείφονται με τα χημικά τους, ώστε να αποκτήσουν ένα είδος αορατότητας».
Τα πειράματα
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εισήγαγαν μια βασίλισσα L. orientalis σε μια φωλιά L. flavus και μια βασίλισσα L. umbratus σε μια φωλιά L. japonicus.
Οι βασίλισσες–παράσιτα έγιναν σε μεγάλο βαθμό αποδεκτές από τις εργάτριες και κινήθηκαν προς τις βασίλισσες–ξενιστές. Κάθε παρασιτική βασίλισσα ψέκασε τη βασίλισσα–ξενιστή με υγρό από την κοιλιά της και έπειτα απομακρύνθηκε γρήγορα, καθώς οι αναστατωμένες εργάτριες στράφηκαν εναντίον της δικής τους βασίλισσας και την επιτέθηκαν. Αν η βασίλισσα–ξενιστής επιζούσε, η παρασιτική βασίλισσα επέστρεφε να την ξαναψεκάσει ώσπου τελικά η βασίλισσα σκοτωνόταν και διαμελιζόταν από τις ίδιες της τις κόρες.
Τα μυρμήγκια μπορούν να ψεκάσουν μυρμηκικό οξύ, που έχει έντονη, όξινη μυρωδιά όταν απειλούνται, και αυτό πιστεύει ο Τακασούκα ότι ψεκάζουν στη βασίλισσα–ξενιστή. «Όταν δέχονται επίθεση, τα μυρμήγκια συχνά ψεκάζουν τον εισβολέα με μυρμηκικό οξύ ώστε να ειδοποιήσουν άλλα μέλη της αποικίας. Οπότε έχει πολύ νόημα ότι αυτό χρησιμοποιείται από τη βασίλισσα–παράσιτο. Ουσιαστικά, τους λέει ότι η βασίλισσα είναι εισβολέας ψεκάζοντάς την με μυρμηκικό οξύ και αυτό πυροδοτεί την επίθεση» λέει ο Κρονάουερ.
Όταν η κατάσταση ηρεμήσει η παρασιτική βασίλισσα αρχίζει να γεννά τα δικά της αυγά και οι εργάτριες φροντίζουν εκείνη και τους απογόνους της. Σε αυτό το σημείο, οι εργάτριες περπατούν συνεχώς πάνω της και η εισβολέας ενσωματώνεται στη γενική οσμή της αποικίας εξήγησε ο Κρόναουερ, «οπότε δεν χρειάζεται πλέον να σκοτώνει εργάτριες και να τις μασά».
Τελικά, οι παλιές εργάτριες πεθαίνουν και η παρασιτική βασίλισσα έχει μια αποικία αποτελούμενη εξ ολοκλήρου από τους δικούς της απογόνους. Σε άλλα παρασιτικά είδη μυρμηγκιών, η εισβολέας βασίλισσα σκοτώνει η ίδια την επικρατούσα βασίλισσα. Η μητροκτονία είναι ασυνήθιστη στη φύση και όταν συμβαίνει συνήθως ωφελεί το είδος, όπως σε ένα είδος εντόμου (δερμάπτερο) όπου η μητέρα προσφέρεται ως τροφή για τους νεοσσούς της ή σε σφήκες που σκοτώνουν τη βασίλισσα τους για να αυξήσουν τη γενετική ποικιλότητα στην αποικία.
Αλλά στην περίπτωση αυτών των μυρμηγκιών μόνο το παρασιτικό είδος ωφελείται. «Είναι μια χειριστική συμπεριφορά εγωιστική από την οπτική του κοινωνικού παρασίτου. Και αυτό που κάνουν οι εργάτριες–ξενιστές είναι κάτι πολύ ανόητο και μη προσαρμοστικό» λέει ο Κρόναουερ.
Naftemporiki.gr
