Είστε ενθουσιασμένοι με τη νέα θεραπεία της ημικρανίας που είδατε σε τηλεοπτική διαφήμιση ή χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες; Έχετε εμπιστοσύνη στα ΜΜΕ όταν λένε ότι ο κίνδυνος για να νοσήσετε από τον Κοροναϊό είναι χαμηλός ή προτιμάτε να σας το επιβεβαιώσει κάποιος από την κυβέρνηση;
Πώς απαντάτε σε αυτά τα ερωτήματα, τα οποία θα μπορούσαν να καθορίσουν πόση εμπιστοσύνη έχετε στην επιστήμη, όταν λαμβάνονται υπόψη και άλλοι παράγοντες όπως το φύλο, το επίπεδο εκπαίδευσης και το πολιτιστικό υπόβαθρο;
Αυτό ήταν ένα από τα θέματα που παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση του AAAS (Αμερικανική Ένωση για την Προώθηση της Επιστήμης – μη κερδοσκοπικός οργανισμός).
Πέντε παράγοντες που επηρεάζουν την κρίση μας σε επιστημονικά θέματα:
- Το επιστημονικό ζήτημα
Σε μια ανάλυση που δημοσίευσε το Pew Research αυτή την εβδομάδα, ο Cary Funk, διευθυντής της έρευνας της επιστήμης και της κοινωνίας στο ερευνητικό κέντρο Pew, ζήτησε αντιπροσωπευτικό δείγμα του κοινού και των επιστημόνων που είναι μέλη του AAAS για επιστημονικά θέματα. Ενώ το κοινό και οι επιστήμονες συμφώνησαν σε ορισμένα θέματα, όπως το αν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός ήταν μια καλή επένδυση (64% του κοινού και 68% των επιστημόνων λένε ότι είναι), διέφεραν κατά πολύ από τις απόψεις τους για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Μόνο το 37% του ευρύτερου κοινού δήλωσε ότι αισθάνθηκε ότι τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα είναι γενικά ασφαλή για κατανάλωση, σε σύγκριση με ένα επιβλητικό 88% των επιστημόνων.
- Η προσωπικότητα σου
Σε ξεχωριστή μελέτη, ο Kyle Block, ερευνητής της παγκόσμιας αγοράς στο Gradient Metrics, μια εταιρεία αναλύσεων δεδομένων, χρησιμοποίησε ένα σύνολο 43 ερωτήσεων για να κατανοήσει τις βασικές διαφορές στα άτομα των Η.Π.Α. Αυτές περιλαμβάνουν την κατάταξη του επιπέδου συμφωνίας τους με δηλώσεις όπως:
- Το δημοτικό συμβούλιο μου πρέπει να λάβει περισσότερες αποφάσεις με βάση την επιστημονική σκέψη?
- Καθώς μεγαλώνω, έχω ενδιαφερθεί λιγότερο για τον κόσμο γύρω μου…
- Νιώθω άνετα να αναγνωρίζω δημόσια όταν κάνω λάθος….
Οι απαντήσεις επέτρεψαν στην ομάδα να δημιουργήσει έξι ομάδες “σκέψης” που κυμαίνονται από ανθρώπους που προτιμούν “ιστορίες πάνω από στατιστικές” έως “σύμμαχοι της αλήθειας” που πιστεύουν ότι είναι ηθικό καθήκον μας να είμαστε ενημερωμένοι για την επιστήμη.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν τα διαφορετικά κίνητρα που έχουν οι άνθρωποι όταν αποφασίζουν αν θα εμπιστεύονται ή όχι την επιστήμη. Για παράδειγμα όσοι ανήκαν στην ομάδα “ιστορίες πάνω από τα στατιστικά”, ήταν πιο πιθανό να λάβουν μια απόφαση βασισμένη στη διαίσθηση και τις εικασίες, ενώ οι «”σύμμαχοι της αλήθειας» αναζητούν στοιχεία που δεν μπορούν να διαψευσθούν. Αυτή η μεθοδολογία θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως στοιχείο για επιστημονικές ομάδες προσέγγισης εμπλοκής του κοινού με την επιστήμη.
- Το φύλο και ο πολιτισμός σας
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι άνδρες πιστεύουν οτι είναι περισσότερο ενημερωμένοι για την επιστήμη από τις γυναίκες. Αλλά αυτό δεν ισοδυναμεί κατ ‘ανάγκη με υψηλότερη επιστημονική κατανόηση και αλφαβητισμό μεταξύ των ανδρών. Αυτό συμβαίνει σύμφωνα με την έκθεση Wellcome Global Monitor που παρουσίασε ο Patrick Sturgis (Καθηγητής ποσοτικής κοινωνικής επιστήμης στο London School of Economics) γιατί η ανισότητα μεταξύ των φύλων ήταν υψηλότερη στη Βόρεια Ευρώπη, όπου οι άνδρες είχαν 17% περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να πουν ότι γνωρίζουν “μερικώς” ή ” πιο πολύ” για την επιστήμη.
Αυτή η ανομοιομορφία ήταν αισθητά χαμηλότερη στη Μέση Ανατολή, όπου οι άνδρες είχαν μόνο 3% περισσότερες πιθανότητες να πουν ότι γνώριζαν “κάτι” ή “πολύ” για την επιστήμη. Στη Βόρεια Αμερική οι άνδρες είχαν κατά 7% περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να πούν ότι ήξεραν “κάτι” ή “πολύ” για την επιστήμη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το χάσμα αυτό δεν επηρεάστηκε σημαντικά από τα επίπεδα εκπαίδευσης, υποδηλώνοντας ότι οι κοινωνικοί παράγοντες όπως η σχετική αυτοπεποίθηση μπορεί να είναι πιο σημαντικοί από την επιστήμη.
- Πολιτική ταυτότητα
Η ένταξη σε κάποιο πολιτικό κόμμα ενδέχεται να επηρεάσει την αντίληψή σας για τον τρόπο με τον οποίο εμπιστεύεστε την επιστήμη, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Funk. Ενώ αυτή η διαφορά είναι αμελητέα μεταξύ των Δημοκρατικών με χαμηλή επιστημονική γνώση, το 40% των Ρεπουμπλικανών με υψηλό επίπεδο επιστημονικής γνώσης (όπως βασίζεται σε έρευνα 11 θέσεων) δήλωσε ότι η επιστημονική μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη οποιουδήποτε συμπεράσματος ο ερευνητής θέλει, παρά ακριβή αποτελέσματα. Αντίθετα, μόνο το 14% των Δημοκρατικών με υψηλή επιστημονική γνώση εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία, με το 86% να λέει ότι η επιστημονική μέθοδος παράγει ακριβή αποτελέσματα.
- Η πηγή – Ποιος τα λέει
Το κοινό έχει επίσης υψηλότερα αντιληπτά επίπεδα εμπιστοσύνης σε ορισμένες επαγγελματικές ομάδες που συνήθως μεταδίδουν την επιστήμη πάνω σε άλλους, σύμφωνα με την έκθεση που παρουσίασε ο Sturgis. Ενώ το 83% του κοινού είναι πιθανό να πιστεύει επιστημονικές συμβουλές που προέρχονται από γιατρό και νοσηλευτές, μόνο το 55% δήλωσε ότι εμπιστεύονται επιστημονικές πληροφορίες όταν προέρχονται από κυβερνητική πηγή.
Συνολικά, ο Funk δήλωσε στη συνάντηση ότι “πρέπει να είμαστε πιο ευέλικτοι όταν σκεφτόμαστε πώς να φτάσουμε στο έδαφος με το κοινό”. Μόνο μέσω της κατανόησης της νοοτροπίας των μεμονωμένων ομάδων και της προσαρμογής των μεθόδων εξωστρέφειας, οι επιστήμονες μπορούν να μετρήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην επιστήμη.
Μετάφραση & επιμέλεια από το sciencemag.org
