Mια διεθνής επιστημονική ομάδα ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε απολιθώματα με τα αρχαιότερα ίχνη κινητικότητας στη Γη, ηλικίας 2,1 δισεκατομμυρίων ετών, πολύ παλαιότερα από ό,τι είχαν έως τώρα βρεθεί (570 εκατομμυρίων ετών).
Η ανακάλυψη έγινε στην αφρικανική Γκαμπόν, εκεί όπου είχαν στο παρελθόν ανακαλυφθεί -από την ίδια ερευνητική ομάδα- οι αρχαιότεροι πολυκύτταροι οργανισμοί στον πλανήτη. Τώρα αποκαλύπτεται ότι στην ίδια περιοχή η ζωή έπαψε να είναι στατική. Η ζωή εμφανίστηκε στις θάλασσες της Γης με τη μορφή μονοκύτταρων οργανισμών, πριν περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά για πολύ καιρό δεν είχε την ικανότητα της κινητικότητας από μέρος σε μέρος με τις δικές της δυνάμεις.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον γεωλόγο Αμπντεραζάκ Ελ Αλμπανί του Ινστιτούτου Χημείας του Πανεπιστημίου του Πουατιέ και του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση https://www.pnas.org/content/early/2019/02/05/1815721116′); return false;” style=”box-sizing: inherit; margin: 0px; padding: 0px; text-rendering: optimizelegibility; -webkit-font-smoothing: antialiased; font-family: Vegaregular, “Times New Roman”, Times, serif; outline: 0px; background-color: transparent; text-decoration: underline; color: rgb(229, 54, 59);”>στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS).
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι μερικοί μικροοργανισμοί, οι οποίοι ζούσαν σε ένα ρηχό και ήρεμο θαλάσσιο οικοσύστημα, απέκτησαν κάποια στιγμή την ικανότητα να κινούνται μόνοι τους στη λάσπη του βυθού, που είναι πλούσια σε οργανική ύλη, άρα κατάλληλη για την αναζήτηση τροφής.
Τα ίχνη που ανακαλύφθηκαν πάνω σε ιζηματογενή πετρώματα, είναι ελικοειδή και σωληνοειδή, με διάμετρο έως έξι χιλιοστών και μήκος έως 170 χιλιοστών. Η χημική ανάλυσή τους έδειξε ότι έχουν βιολογική και όχι γεωλογική προέλευση, ενώ δημιουργήθηκαν την ίδια εποχή με την εναπόθεση του ιζήματος στο βυθό.
Τα ίχνη βρίσκονται δίπλα σε απολιθωμένα μικροβιακά βιοφίλμ. Είναι πιθανό ότι οι άγνωστοι μικροοργανισμοί κινούνταν σε αναζήτηση θρεπτικών συστατικών και οξυγόνου, που και τα δύο παράγονταν από κυανοβακτήρια.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι πρώτοι κινητικοί μικροοργανισμοί ήσαν είτε ευκαρυωτικοί πολυκύτταροι οργανισμοί, είτε αποτελούνταν από τη συνένωση πολλών μονοκύτταρων οργανισμών όπως οι αμοιβάδες, οι οποίες, όταν δεν βρίσκουν τροφή, συνενώνονται σε μια αποικία με τη μορφή γυμνοσάλιαγκα και παίρνουν το δρόμο για την αναζήτηση ενός πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος.
Η ανακάλυψη κινητικών ιχνών ζωής πριν 2,1 δισ. χρόνια – εφόσον επιβεβαιωθεί- εγείρει νέα ερωτήματα για την ιστορία της ζωής στη Γη. Επρόκειτο άραγε για μια βιολογική καινοτομία που αποτέλεσε το «πρελούδιο» για τις κατοπινές πιο εξελιγμένες μορφές ζωής ή απλώς για ένα μεμονωμένο πείραμα που αναγκαστικά σταμάτησε πρόωρα, όταν μειώθηκε δραστικά το οξυγόνο της ατμόσφαιρας πριν περίπου 2,08 δισεκατομμύρια χρόνια, οπότε η ζωή έπρεπε να περιμένει άλλο ενάμισι δισεκατομμύριο χρόνια περίπου για να αναπτυχθεί ξανά;
Η ανάδυση των πιο πολύπλοκων μορφών ζωής έγινε πριν περίπου 540 εκατομμύρια χρόνια. Τα πρώτα σπονδυλωτά ζώα εμφανίσθηκαν πριν περίπου 525 εκατομμύρια χρόνια, οι δεινόσαυροι πριν 230 εκατ. χρόνια και ο «έμφρων» άνθρωπος (Homo sapiens) ίσως πριν 300.000 χρόνια.
Ορισμένοι άλλοι επιστήμονες πάντως, όπως ο καθηγητής Γκρέιαμ Σιλντς και ο ειδικός στη γεωχημεία δρ Ντομινίκ Παπινό του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), καθώς και ο Νίκολας Μπάτερφιλντ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, εξέφρασαν επιφυλάξεις κατά πόσο όντως τα εν λόγω ίχνη αποτελούν ενδείξεις τόσο πρώιμης κινητικότητας.
