Το ερώτημα «ποιο ήρθε πρώτο, η κότα ή το αυγό;» δεν είναι απλώς μια αστεία αμφιβολία της καθημερινότητας.
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αποτελεί σύμβολο του φαύλου κύκλου, μια ερώτηση που ακροβατεί ανάμεσα στη φιλοσοφία, τη λογική και την επιστήμη, αναζητώντας αρχή σε μια διαδοχή αιτίας και αποτελέσματος.
Αν και παραδοσιακά εκφράζει την αμηχανία απέναντι σε ερωτήματα χωρίς προφανή απάντηση, η επιστήμη επιχειρεί να προσφέρει ένα πιο ξεκάθαρο πλαίσιο. Η θεωρία της εξέλιξης διατυπώνει πως οι σημερινές κότες δεν υπήρξαν ανέκαθεν ως έχουν· εξελίχθηκαν από προγονικά πτηνά, τα οποία μέσω τυχαίων γενετικών μεταλλάξεων έφεραν στον κόσμο ένα αυγό με διαφορετικό γενετικό κώδικα. Το DNA εκείνου του αυγού αντιστοιχεί για πρώτη φορά σε αυτό που σήμερα αποκαλούμε «κότα». Άρα, σε εξελικτικούς όρους, το αυγό προηγήθηκε.
Ωστόσο, υπάρχει κι άλλη όψη στο ζήτημα. Αν θεωρήσουμε αυγό κότας μόνο αυτό που γεννά μια κότα, τότε αναπόφευκτα η κότα προηγείται. Η διαφορά βρίσκεται στον ορισμό: μιλάμε για αυγά γενικά ή για αυγά κότας;
Η απάντηση, λοιπόν, εξαρτάται από το πώς ορίζουμε τα πράγματα. Βιολογικά, αυγά υπήρχαν στον πλανήτη εκατομμύρια χρόνια πριν εμφανιστούν τα πτηνά — ήδη από την εποχή των δεινοσαύρων. Αν δεχτούμε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, τότε το αυγό έχει ξεκάθαρο προβάδισμα.
Παρότι η επιστήμη φαίνεται να παίρνει θέση υπέρ του αυγού, το ερώτημα διατηρεί τη διαχρονική του γοητεία. Εξάλλου, η ουσία του δεν είναι απλώς να απαντηθεί, αλλά να εμπνέει σκέψη, αμφισβήτηση και αναζήτηση — είτε στο πεδίο της εξελικτικής βιολογίας είτε σε μια φιλική κουβέντα με καφέ.
📚 Δείτε περισσότερα: “The egg or the chicken? An ancient unicellular says egg” – Université de Genève
