Οι δημόσιοι φορείς υγείας είναι ξεκάθαροι για το θέμα: Οι υγιείς άνθρωποι δεν έχουν καμία ανάγκη να κυκλοφορούν φορώντας μάσκαπροκειμένου να προστατευτούν από τον νέο κορωνοϊό. Γιατί λοιπόν υπάρχει τέτοια έλλειψη στις παγκόσμιες αγορές;
Οι συστάσεις δεν έχουν εμποδίσει την παρουσίαση ελλείψεων στις προμήθειες ανά τον κόσμο με αποτέλεσμα το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, το οποίο χρειάζεται αυτές τις μάσκες καθώς έρχεται σε επαφή με ασθενείς, να δυσκολεύεται να τις προμηθευτεί.
Αυτό κάνει πολλούς να αναρωτιούνται γιατί μια μάσκα που είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία ενός νοσοκόμου ή ενός γιατρού δεν θα μπορούσε να βοηθήσει και τους ίδιους εξίσου. Ιδού τι βρίσκεται πίσω από την σύγχυση.
Τι λένε οι αρμόδιοι φορείς;
Στις οδηγίες του για την αντιμετώπιση του Covid-19, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας λέει ότι οι υγιείς άνθρωποι πρέπει να φορούν μάσκες μόνο όταν φροντίζουν επιβεβαιωμένους ασθενείς ή ύποπτα κρούσματα. Τα αμερικανικά κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων «δεν συνιστούν» τη χρήση τους από ανθρώπους που είναι καλά, ανεξαρτήτως περίστασης. Ο Επικεφαλής των Υγειονομικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ Τζερόμ Άνταμς, προχώρησε ακόμη περισσότερο, τουιτάροντας: «Σοβαρά άνθρωποι – ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΜΑΣΚΕΣ».
Οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στις μάσκες βρίσκονται σε κίνδυνο, είπε, και αυτό, με τη σειρά του, αυξάνει τον γενικό κίνδυνο στην κοινότητα. Οι μολυσμένοι πάροχοι μπορούν να διαδώσουν τον ιό στους υγιείς και οι άρρωστοι δεν μπορούν να φροντίσουν άλλους ασθενείς. Το Journal of the American Medical Association έκανε την ίδια επισήμανση σε ένα άρθρο του που απευθυνόταν στο ευρύ κοινό.
Σε αυτό πρόσθεταν ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι μάσκες προστατεύουν τους ανθρώπους κατά τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Είναι αλήθεια;
Μερικές μικρές μελέτες έχουν υποστηρίξει ότι η γενικευμένη χρήση των χειρουργικών μασκών από το κοινό ίσως έχει οδηγήσει σε μειωμένη μετάδοση των ξεσπασμάτων δύο άλλων αναπνευστικών ασθενειών, της ινφλουέντζα και του SARS.
Ωστόσο, τα στοιχεία δεν θεωρούνται απολύτως πειστικά. Και με τις μάσκες σε έλλειψη, το επιχείρημα είναι ότι όλοι μας είμαστε πιο προστατευμένοι αν διατίθενται σε ανθρώπους που πράγματι τις χρειάζονται και δεν μπορούν να αποφύγουν την έκθεσή τους σε ανθρώπους που έχουν ή ίσως έχουν μολυνθεί.
Πότε οι άνθρωποι είναι καλό να φορούν μάσκες;
Όταν βήχουν ή φτερνίζονται. Ο βήχας είναι συνηθισμένο σύμπτωμα μόλυνσης με τον ιό Covid-19 και ο ιός μεταδίδεται μέσω σταγονιδίων – ψεκασμοί υγρού που αποβάλλονται βίαια τη στιγμή που ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται. Αυτά τα σταγονίδια συνήθως είναι αρκετά βαριά ώστε να πέφτουν κατευθείαν στο έδαφος ή στις γύρω επιφάνειες.
Η μόλυνση μπορεί να συμβεί αν τα σταγονίδια φτάσουν στο στόμα, τη μύτη ή πιθανόν τα μάτια κάποιου που βρίσκεται κοντά μας, είτε απευθείας ή μέσω ενός μη πλυμένου χεριού που έχει νωρίτερα αγγίξει ένα μολυσμένο αντικείμενο ή επιφάνεια. Όταν ένας ασθενής που έχει διαγνωστεί με τον Covid-19 αναρρώνει σπίτι του, τόσο ο ίδιος όσο και οι φροντιστές του συμβουλεύονται να φορούν μάσκες όταν βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο.
Ποια είναι η οδηγία για τους υπαλλήλους υγείας;
Τα ιατρικά πρωτόκολλα προβλέπουν ότι οι ασθενείς που αποτελούν ύποπτο κρούσμα του ιού Covid-19 πρέπει να απομονωθούν και να τους δίνονται προστατευτικές μάσκες. Αυτού του είδους οι μάσκες είναι εκείνες που φορούν συνήθως οι χειρουργοί και έχουν ένα μέγεθος. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύονται οι άλλοι άνθρωποι από το να έρθουν σε επαφή με αναπνευστικά σταγονίδια του ιού.
Οι εργαζόμενοι στους τομείς υγείας που συναναστρέφονται με τέτοιους ασθενείς ή με επιβεβαιωμένες περιπτώσεις καθοδηγούνται να φορούν μια πιο περίπλοκη μάσκα, η οποία λέγεται μάσκα αναπνευστήρας. Αυτές είναι σχεδιασμένες ώστε να προστατεύεται ο χρήστης τους.
Σε τι διαφέρουν οι αναπνευστήρες;
Έρχονται σε διαφορετικά μεγέθη έτσι ώστε να εφαρμόζουν σφιχτά στο πρόσωπο αυτού που τις φοράει. Αυτό αναγκάζει τον χρήστη τους να τραβούν αέρα μέσα από το φίλτρο της συσκευής και όχι μέσα από τα κενά στο πλάι. Είναι σχεδιασμένες ώστε να κρατούν μακριά όχι μόνο τα αναπνευστικά σταγονίδια αλλά επίσης μικρότερα σωματίδια που μπορούν να μεταφέρουν μικρόβια και μένουν στην επιφάνεια για κάποιο διάστημα μέσω του αέρα. Η μετάδοση μέσω του αέρα δεν έχει προς το παρόν αναφερθεί για τον Covid-19, ωστόσο υπάρχει κίνδυνος ότι συγκεκριμένες ιατρικές διαδικασίες, όπως η τραχειοτομή.
Οι μάσκες αναπνευστήρες είναι άβολες να τις φοράει κάποιος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Προκαλούν θερμότητα και ασκούν πίεση στο πρόσωπο, ενώ κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν ότι δυσκολεύονται να αναπνεύσουν, γεγονός που μπορεί να τις καθιστά ακατάλληλες για ανθρώπους με καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα.
Υπάρχουν μειονεκτήματα στη χρήση μασκών;
Ο Άνταμς λέει ότι οι άνθρωποι που δεν είναι εκπαιδευμένοι στο πώς να τις φορούν συνηθίζουν να αγγίζουν πολύ το πρόσωπό τους, κάτι που μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να μολυνθούν από τον κορωνοϊό. Ο ΠΟΥ τονίζει ότι αν πρόκειται να φορέσετε μια μάσκα, είναι βασικό να το κάνετε σωστά: φορέστε την με καθαρά χέρια, απομακρύνετέ την από πίσω χωρίς να αγγίζετε την μπροστά πλευρά της και μετά πλύνετε τα χέρια σας, μην χρησιμοποιείτε ποτέ ξανά μάσκες μιας χρήσης και πετάξτε τες σωστά.
