Ενδιαφέρουσα συζήτηση για την μνήμη και την Υγεία του Μυαλού στο Ταμάσιο Πανεπιστήμιο
Με ένα άκρως ενδιαφέρον θέμα που προσέλκυσε σωρεία ερωτημάτων από το κοινό, καταπιάστηκε η διάλεξη του «Ταμάσιου Ελεύθερου Πανεπιστημίου στην Ιερά Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής», που πραγματοποιήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2021 με τίτλο «Μνήμη και Στρατηγικές για την Υγεία του Μυαλού – Η σημασία της Πρόληψης και Έγκαιρης Διάγνωσης».
Εισηγήτρια ήταν η Καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου και Διευθύντρια του Κέντρου Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης (ΚΕΝ), Φώφη Κωνσταντινίδου. Στη διάλεξή της ανέλυσε τις στρατηγικές που βελτιώνουν τη μνήμη, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές που παρουσιάζονται στην ενήλικη ζωή. Στόχος του διαχρονικού ερευνητικού προγράμματος, της Νευρογνωστικής Μελέτης Ενηλίκων, είπε η κα Κωνσταντινίδου, είναι η μελέτη παραγόντων που επιδρούν στις γνωστικές λειτουργίες και στη νοητική ευεξία και η εφαρμογή δράσεων που να βοηθούν την υγεία του μυαλού. Είναι σημαντικό να μπορεί ο πολίτης να κατακτά νέες γνώσεις και να παραμένει παραγωγικός και κοινωνικά δραστήριος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ανέλυσε μάλιστα διάφορα παραδείγματα και πολλούς τρόπους για τη διατήρηση της λειτουργικότητας του ατόμου. Η άνοια, τόνισε χαρακτηριστικά, δεν είναι μέρος της φυσιολογικής γήρανσης. Προκαλείται από παθολογία στον εγκέφαλο και αφορά το σύνολο κλινικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με παθολογική γήρανση, με αποτέλεσμα τη μειωμένη γνωστική λειτουργία, τη γενικότερη μείωση της νοημοσύνης και την έκπτωση της λειτουργικότητας και προσαρμοστικών δεξιοτήτων. Παρεμβαίνει στην ανεξάρτητη διαβίωση και είναι από τις σημαντικότερες αιτίες αναπηρίας με τεράστια οικονομική επιβάρυνση για την πολιτεία.
Στην Κύπρο, είπε,το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε από τα 66 έτη το 1950 στα 81 το 2020, δηλαδή 15 χρόνια. Οι πολίτες ζουν κατά μέσο όρο 15-20 χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή τους. Η διασφάλιση της γνωστικής υγείας συμβάλει ουσιαστικά στην ποιότητα ζωής των κυπρίων. Παράλληλα, ανέφερε πως οι νοητικές και κοινωνικές δραστηριότητες επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, όπως τη διάθεση του ατόμου, την διαχείριση των συναισθημάτων του αλλά και την ακοή και όραση. Επιπρόσθετα, παράγοντες όπως η σωματική άσκηση, η ρύθμιση του σωματικού βάρους και η μεσογειακή διατροφή μειώνουν και την καρδιαγγειακή επιβάρυνση, που είναι ένας παράγοντας κινδύνου για παθολογική γήρανση του μυαλού. Δυστυχώς 5-7% του πληθυσμού εκτιμάται πως πάσχει από άνοια μετά τα 60. Γι΄ αυτό, οι δράσεις της Νευρογνωστικής Μελέτης που περιλαμβάνουν την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση δυσκολιών είναι σημαντικός άξονας για την εφαρμογή θεραπευτικών και παρεμβατικών προγραμμάτων. Επιπρόσθετα, η διάχυση της γνώσης μέσω συμβουλευτικών υπηρεσιών και δημοσίων διαλέξεων που τεκμηριώνονται από τα πορίσματα της έρευνας είναι πολύ χρήσιμη, καθώς το Κέντρο δίνει στο κοινό πληροφορίες και το ενδυναμώνει για να διατηρεί την ποιότητα ζωής και την υγεία του μυαλού του και μετά την συνταξιοδότησή του.
Η κα Κωνσταντινίδου έφερε ως παράδειγμα την κα Ελένη (τυχαίο όνομα), η οποία στην ηλικία των 70 ετών είχε επεισόδια λήθης, ξεχνούσε ονόματα, ραντεβού, τα σημεία που τοποθετούσε τα αντικείμενά της, κτλ. με αποτέλεσμα να μην μπορεί να απολαμβάνει τα παιδιά και τα εγγόνια της, αλλά ούτε την κοινωνική της ζωή. Άρχισε σταδιακά να απομονώνεται. Το όφελος που είχε μέσα από τη νευρογνωστική αξιολόγηση στα πλαίσια της Νευρογνωστικής Μελέτης ήταν σημαντικό, αφού έγινε παραπομπή για ιατρική αξιολόγηση των αιτιών της γνωστικής έκπτωσης, έλαβε εκπαίδευση και συμμετείχε σε παρεμβατικό πρόγραμμα του Κέντρου. Η στενή παρακολούθηση οι στρατηγικές που έμαθε, την βοήθησαν να διατηρήσει τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής της.
Κατά τη διάρκεια της διάλεξης δόθηκαν επίσης πληροφορίες για την εκστρατεία πρόληψης που οργανώνεται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Με αφετηρία τις 20 Νοεμβρίου και μέχρι το τέλος του 2021, θα διεξάγονται δωρεάν έλεγχοι μνήμης, ακοής, διατροφής και διάθεσης για τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανών δυσκολιών και τη διασφάλιση της υγείας του μυαλού. Άτομα 60 ετών και άνω θα έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος στους ανιχνευτικούς ελέγχους. Η αξιολόγηση είναι υπό τη μορφή συνέντευξης και διαρκεί γύρω στα 30 λεπτά. Περιλαμβάνει σύντομο έλεγχο μνήμης και ακοής, καθώς και ερωτήσεις που αφορούν διάθεση, διατροφή και σωματική υγεία. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιούνται, είναι χρήσιμα στο να εντοπισθούν τα πρώτα σημάδια δυσκολιών σε τομείς που επηρεάζουν την υγεία του μυαλού. Για όσους δεν μπορούν να προσέλθουν στους χώρους του ΚΕΝ, η αξιολόγηση μπορεί να γίνει και μέσω τηλεφώνου. Για περισσότερες πληροφορίες στο [email protected] ή στο τηλ. 97-882744.
Τέλος, η κα Κωνσταντινίδου ανέφερε ότι βασιζόμαστε στη μνήμη μας για να αναπολήσουμε γεγονότα της ζωής μας, να συγκρατήσουμε ένα αριθμό τηλεφώνου για λίγα δευτερόλεπτα μέχρι να τον σημειώσουμε, να θυμηθούμε τι πρέπει να ψωνίσουμε στο σουπερμάρκετ, να θυμηθούμε ονόματα οικείων προσώπων. Για να επιτευχθούν όλα αυτά, είπε σε βάθος χρόνου, χρειάζονται στρατηγικές εξάσκησης και ενίσχυσης του μυαλού. «Συνδυάστε κάτι κοινωνικό και νοητικά ωφέλιμο. Δημιουργείστε μία ομάδα φίλων βιβλίου έως έξι άτομα. Κάθε μήνα να έχετε στόχο την ανάγνωση ενός καινούργιου βιβλίου που αφορά τα ενδιαφέροντά σας. Στο τέλος του μήνα να συναντηθείτε για να συζητήσετε το βιβλίο και τα μηνύματα. Δημιουργήσετε μία ομάδα γαστρονομίας, όπου ο κάθε ένας συνεισφέρει με καινούργια συνταγή για το ορεκτικό, κυρίως γεύμα, συνοδευτικό, επιδόρπιο κλπ. Επισκεφτείτε ένα οινοποιείο και μάθετε για τα ποτά που δημιουργούν, αποστηθίστε ονόματα ποτών, τα χαρακτηριστικά τους, τον τρόπο και διαδικασία κατασκευής, κλπ. Κάντε ταξίδια σε νέα μέρη της Κύπρου ή και εκτός. Προσπαθήστε να απομνημονεύσετε πληροφορίες και ιστορικά γεγονότα πριν και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης και μεταφέρετε τα και σε άλλους».
Αν και ο χρόνος μετά το πέρας της διάλεξης ήταν αρκετός για να υποβάλει το κοινό τυχόν ερωτήματα και απορίες, εντούτοις αποδείχθηκε μικρός, καθώς το ενδιαφέρον που προκάλεσε η συζήτηση ήταν εντυπωσιακό. Την σπουδαία και γεμάτη πληροφορίες που αφορούν όλους μας διάλεξη, που μεταδιδόταν σε απ’ ευθείας σύνδεση από το ΡΙΚ και συντόνισε η Εκπρόσωπος Τύπου του Πανεπιστημίου Κύπρου, Δόξα Κωμοδρόμου, μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο σύνδεσμο: https://bit.ly/3oFc3En
