Η παγκόσμια πληθυσμιακή κορύφωση βρίσκεται προ των πυλών, όπως δείχνουν τα τελευταία ερευνητικά δεδομένα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Gates, οι εκτιμήσεις για τον πληθυσμό ενδέχεται να αποδειχθούν ακόμη και υπερβολικές. Στο τέλος του προηγούμενου έτους ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπέρασε τα 8 δισεκατομμύρια, επιβεβαιώνοντας πως πλησιάζουμε γοργά στην ιστορική καμπή της δημογραφικής κορύφωσης.
Παράλληλα, γίνεται όλο και πιο έντονη η συζήτηση για τη λεγόμενη singularity – τη στιγμή που η τεχνητή νοημοσύνη θα ξεπεράσει τον ανθρώπινο έλεγχο και θα μετασχηματίσει ριζικά την κοινωνία. Ορισμένες αναλύσεις προβλέπουν ότι η singularity μπορεί να έρθει ακόμα και μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, προσθέτοντας μια νέα διάσταση στην παγκόσμια συζήτηση για το δημογραφικό μέλλον.
Επιβράδυνση στην αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού είναι ο χαμηλότερος από το 1950, κυρίως λόγω της πτώσης στα ποσοστά γονιμότητας. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν σε μια χώρα ή περιοχή όπου η γονιμότητα κατά τη διάρκεια της ζωής είναι κάτω από 2,1 γεννήσεις ανά γυναίκα, περίπου το επίπεδο που απαιτείται για μηδενική ανάπτυξη μακροπρόθεσμα σε έναν πληθυσμό με χαμηλή θνησιμότητα».
Οι προβλέψεις δείχνουν πως αυτή η τάση θα συνεχιστεί, εφόσον διατηρηθούν τα σημερινά χαμηλά ποσοστά γονιμότητας. Ο Jon Wilmoth, διευθυντής του τμήματος πληθυσμού του Τμήματος Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, τονίζει: «Το σωρευτικό αποτέλεσμα της χαμηλότερης γονιμότητας, αν διατηρηθεί για αρκετές δεκαετίες, θα μπορούσε να είναι μια πιο ουσιαστική επιβράδυνση της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού στο δεύτερο μισό του αιώνα».
Η μελέτη του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον προβλέπει διαρκή μείωση της γεννητικότητας και επιβράδυνση της πληθυσμιακής αύξησης, εκτιμώντας ότι μέχρι το 2100 ο πληθυσμός της Γης δεν θα ξεπερνά τα 8,8 δισεκατομμύρια.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη και το μέλλον της ανθρωπότητας
Οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης προσδίδουν νέα δυναμική στις συζητήσεις για το μέλλον του ανθρώπινου πληθυσμού. Εάν η τεχνητή νοημοσύνη αναλάβει τον έλεγχο βασικών τομέων της ανθρώπινης δραστηριότητας, οι επιπτώσεις στο δημογραφικό τοπίο θα μπορούσαν να είναι ακόμη μεγαλύτερες. Σενάρια κάνουν λόγο για σημαντική μείωση της ανάγκης για ανθρώπινο δυναμικό, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πόσοι –ή και πόσοι λίγοι– άνθρωποι θα είναι αναγκαίοι στο μελλοντικό τεχνολογικά μετασχηματισμένο κόσμο.
Η συζήτηση για το εάν θα «πάρουμε την καλή πλευρά» των αλγορίθμων που σταδιακά διαμορφώνουν τη νέα πραγματικότητα, δεν έχει λάβει ακόμη σαφείς απαντήσεις. Το βέβαιο είναι πως οι επόμενες δεκαετίες θα κρίνουν αν η ανθρωπότητα θα συμβαδίσει με τις τεχνολογικές εξελίξεις ή αν θα καταστεί παρατηρητής μιας νέας εποχής, όπου οι μηχανές θα θέτουν τους δικούς τους όρους στην πληθυσμιακή και κοινωνική οργάνωση.
