Μια εντυπωσιακή καινοτομία στον τομέα των εγκεφαλικών εμφυτευμάτων έρχεται από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, όπου ερευνητές ανέπτυξαν ένα σύστημα που μπορεί να “διαβάσει” τις σκέψεις ενός ανθρώπου – αλλά μόνο όταν αυτός σκέφτεται ένα προκαθορισμένο νοητικό συνθηματικό. Η τεχνολογία αυτή, που παρουσιάστηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cell, έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει άτομα με σοβαρές κινητικές ή λεκτικές δυσκολίες, όπως παράλυση, να επικοινωνούν πιο αποτελεσματικά με τον έξω κόσμο.
Η λειτουργία του συστήματος βασίζεται σε ένα εγκεφαλικό εμφύτευμα με μικροηλεκτρόδια, το οποίο τοποθετείται στον κινητικό φλοιό του εγκεφάλου – περιοχή που σχετίζεται με τον έλεγχο της κίνησης, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής λόγου. Σε τέσσερις συμμετέχοντες, το εμφύτευμα κατέγραψε τις νευρικές εκρήξεις που σχετίζονται με την «εσωτερική ομιλία» – δηλαδή, την προσπάθεια να μιλήσει κανείς σιωπηλά, χωρίς να κινεί τους μυς του προσώπου ή του στόματος.
Το πρωτοποριακό σύστημα κατάφερε να αποκωδικοποιήσει αυτές τις νοητικές εντολές με εντυπωσιακή ακρίβεια που έφτασε το 74%, αντλώντας λέξεις από ένα τεράστιο λεξιλόγιο 125.000 όρων, σε πραγματικό χρόνο. Αυτό που κάνει το εγχείρημα ακόμη πιο ξεχωριστό είναι η χρήση ενός «νοητικού κωδικού πρόσβασης» (mental password). Το σύστημα ενεργοποιείται μόνο όταν ο χρήστης σκέφτεται μια προκαθορισμένη φράση – ένα είδος προσωπικού συνθηματικού. Μια από τις συμμετέχουσες χρησιμοποίησε την φράση «Chitty-Chitty-Bang-Bang» ως τον δικό της κωδικό.
Η προσθήκη αυτού του στοιχείου ασφαλείας δεν είναι τυχαία. Σε μια εποχή που η τεχνολογία εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI – Brain-Computer Interface) προοδεύει ραγδαία, εγείρονται σημαντικά ζητήματα ιδιωτικότητας. Η δυνατότητα να «ακούμε» τις σκέψεις κάποιου μέσω ενός υπολογιστή γεννά προφανείς ανησυχίες για την κατάχρηση τέτοιων τεχνολογιών. Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την δρ Έριν Κουντς (Erin Kunz), τόνισε ότι σκοπός τους ήταν να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία θα παραμένει υπό τον έλεγχο του χρήστη. Η αναγνώριση του νοητικού συνθηματικού είχε ποσοστό επιτυχίας 98%, καθιστώντας το μια σχεδόν αδιάρρηκτη ασπίδα προστασίας.
Πέρα από την επικοινωνία, το σύστημα απέδειξε ότι μπορεί να αναγνωρίσει και αυθόρμητη σκέψη. Σε μια ενδιαφέρουσα δοκιμή, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να μετρούν ροζ ορθογώνια σχήματα στην οθόνη και να σκέφτονται τον αντίστοιχο αριθμό. Το σύστημα μπόρεσε να αποκωδικοποιήσει σωστά τους αριθμούς που σκέφτονταν οι χρήστες – απόδειξη ότι δεν εξαρτάται αποκλειστικά από προκαθορισμένες φράσεις αλλά μπορεί να εντοπίσει και αυθόρμητη νοητική δραστηριότητα.
Ειδικοί που δεν συμμετείχαν στη μελέτη, όπως η Σάρα Γουάντελτ (Sarah Wandelt), νευρομηχανικός στο Feinstein Institutes, χαρακτήρισαν την πρόοδο αυτή «τεχνικά εντυπωσιακή και ουσιαστική» προς την κατεύθυνση ανάπτυξης ακριβών και χρήσιμων αποκωδικοποιητών σκέψης.
Το επόμενο βήμα της ομάδας είναι η επέκταση των δυνατοτήτων του συστήματος μέσω μελέτης άλλων περιοχών του εγκεφάλου, με στόχο την υποστήριξη και άλλων μορφών διαταραχών λόγου. Όπως εξήγησε η Κουντς, «αν εξετάσουμε και άλλες εγκεφαλικές περιοχές, ίσως μπορέσουμε να βοηθήσουμε και σε άλλες περιπτώσεις διαταραχών επικοινωνίας».
Η καινοτομία αυτή δεν υπόσχεται μόνο τεχνολογική επανάσταση, αλλά και μια νέα εποχή αξιοπρεπούς επικοινωνίας για άτομα που μέχρι σήμερα ζούσαν με τη σιωπή.
ΠΗΓΗ: tanea.gr
