Το Gilbert U-238 Atomic Energy Lab ήταν ένα σοφιστικέ πυρηνικό εργαστήριο για… παιδιά.
Το “παιχνίδι” κυκλοφόρησε το 1951 και κόστιζε περί τα 500 ευρώ, με τα σημερινά δεδομένα (τότε κόστιζε $49.50). Περιείχε τρεις πηγές “πολύ χαμηλής ακτινοβολίας” όπως αναγραφόταν, όργανα για μέτρηση ραδιενέργειας, καθώς και τέσσερα δείγματα ουρανίου.
Εφευρέτης ήταν ο Alfred Carlton Gilbert ο οποίος δήλωνε πως τα υλικά του παιχνιδιού ήταν απόλυτα ασφαλή για τα μικρά παιδιά. Ωστόσο πλέον γνωρίζουμε πως η έκθεση στο ισότοπο U-238 συνδέεται με καρκίνους, λευχαιμία, λεμφώματα και πολλές ακόμη σοβαρές παθήσεις. Το παιχνίδι κυκλοφόρησε στο εμπόριο για μόλις ένα χρόνο και αποσύρθηκε το 1952, κυρίως λόγω κόστους του.
Η A. C. Gilbert Toy Company
Ο Alfred Carlton Gilbert ήταν ένας από τους πιο διάσημους κατασκευαστές παιχνιδιών στις αρχές του 20ου αιώνα στις ΗΠΑ. Γεννημένος στο Όρεγκον, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τα εφηβικά του χρόνια για την επιστήμη και τη μαγεία, καθώς εργαζόταν ως μάγος για να μαζέψει χρήματα ώστε να σπουδάσει ιατρική στο Yale. Ήταν επίσης ταλαντούχος αθλητής και χρυσός Ολυμπιονίκης στο άλμα επί κοντώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 1908.
Μετά την αποφοίτησή του, ο Gilbert ίδρυσε μια εταιρεία που πουλούσε σετ μαγικών τρικ. Αλλά η εταιρεία του επεκτάθηκε γρήγορα και μπήκε και στην εμπορία παιχνιδιών, τα περισσότερα από τα οποία είχαν εκπαιδευτικούς στόχους, επικεντρωμένα στις επιστήμες και τη μηχανική. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία της εταιρείας ήρθε με την κυκλοφορία των παιχνιδιών της σειράς “Erector”, που ήταν σετ κατασκευών και πούλησαν πάνω από 30 εκατομμύρια “κομμάτια” μεταξύ 1913 και 1935.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Gilbert απέκτησε το προσωνύμιο “The Man Who Saved Christmas” καθώς άσκησε επιτυχή πίεση στην τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ για να μην απαγορεύσει την παραγωγή παιχνιδιών.
Το U-238 Atomic Energy Lab
Στα χρόνια αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η τάση στα παιχνίδια αντανακλούσε τις ευρύτερες κοινωνικές τάσεις στις ΗΠΑ, συνδυάζοντας εφευρέσεις και φαντασία. Ήταν η εποχή των σύγχρονων οικιακών ανέσεων και της επανεκκίνησης των επιστημονικών ερευνών και της ελευθερίας.
Ήταν επίσης μια εποχή κατά την οποία το νομικό πλαίσιο για την προστασία των καταναλωτών στις ΗΠΑ, ήταν πολύ ισχνό. Το U-238 Atomic Energy Lab “εκμεταλλεύτηκε” αυτό το πλαίσιο και στο σετ του περιείχε μπουκαλάκια με ψήγματα πλουτωνίου, μετρητή ραδιενέργειας Geiger, ηλεκτροσκόπιο, σπινθαροσκόπιο, καθώς και θάλαμο νέφωσης.
Το 2006, το Radar Magazine χαρακτήρισε το “εργαστήριο” ως ένα από τα 10 πιο επικίνδυνα παιχνίδια όλων των εποχών, λόγω του ραδιενεργού υλικού που περιλάμβανε. Το επαγγελματικό περιοδικό IEEE Spectrum έγραψε το 2020 πως η έκθεση στη ραδιενέργεια από το παιχνίδι αντιστοιχούσε “σε ελάχιστη, περίπου ισοδύναμη με την έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία μιας ημέρας από τον ήλιο”, υπό την προϋπόθεση πάντα ότι τα ραδιενεργά δείγματα δεν θα αφαιρούνταν από τα δοχεία τους, σύμφωνα με τις προειδοποιήσεις στις οδηγίες του κιτ.
Το Bulletin of the Atomic Scientists έγραφε πως το κιτ αποσύρθηκε από την αγορά λόγω της υψηλής τιμής του και όχι λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, εκείνη την εποχή. Τι θα γινόταν όμως αν έσπαγαν τα δοχεία; Το εγχειρίδιο προειδοποιούσε πως “τα δείγματα τείνουν να ξεφλουδίζουν και να θρυμματίζονται και θα διατρέχατε κίνδυνο να εξαπλωθεί ραδιενεργή ουσία στον χώρο σας. Προσοχή παιδιά!”.
Σε κάθε περίπτωση τα ασταθή ισότοπα που περιείχε δεν θα επιτρέπονταν σε κανένα καταναλωτικό προϊόν λιανικής σήμερα.
