Σε μια σειρά μαγαζιών στο Sheung Wan, στη δυτική μεριά του Χονγκ Κονγκ, μεγάλες ποσότητες από αλογάκια της θάλασσας αποθηκεύονται και πωλούνται σε πλαστικά κουτιά και γυάλινα βάζα. Η τιμή τους φτάνει έως και τα πέντε δολάρια το ένα, ενώ σύμφωνα με μαγαζάτορες, αγοράζονται κυρίως από άνδρες άνω των 50.
Για ποιο λόγο; Στην κινεζική ιατρική, οι ιππόκαμποι εκτιμάται ότι έχουν ιδιότητες του βιάγκρα και το Χονγκ Κονγκ αποτελεί το μεγαλύτερο κέντρο εμπορίου του εν λόγω ζώου, παγκοσμίως. Σύμφωνα με μελέτη, εκεί έγιναν περίπου τα δύο τρίτα όλων των εισαγωγών του ζώου, από το 2004 έως το 2017.
Σε αυτή την περιοχή του Χονγκ Κονγκ ασκείται η παραδοσιακή κινεζική ιατρική –ένα αρχαίο σύστημα που χρησιμοποιεί αποξηραμένα φυτά και ζώα για τη θεραπεία ασθενειών.
Το Παγκόσμιο Ταμείο για την άγρια φύση αναφέρει ότι η δημοτικότητά του ως φαρμάκου αυξάνει επίσης τις πωλήσεις στην Κίνα, την Ταιβάν και την Ινδονησία.
Ενώ κανείς δεν ξέρει πόσα αλογάκια της θάλασσας έχουν μείνει στον κόσμο, οι ειδικοί λένε ότι βρίσκονται υπό απειλή. Η μελέτη τους είναι αρκετά δύσκολη, αφού είναι απλωμένα στα βάθη των ωκεανών και είναι δύσκολο να εντοπιστούν, αφού αρκετά είναι μικρότερα από μία ίντσα και αλλάζουν και χρώμα για να καμουφλαριστούν.
Περίπου 37 εκατομμύρια ιππόκαμποι πιάνονται κάθε χρόνο και παρότι υπάρχουν κανονισμοί για την προστασία τους, το λαθρεμπόριο είναι αχαλίνωτο.
Σύμφωνα με το πρότζεκτ “Seahorse”, έρευνα που διεξήχθη σε όλο τον κόσμο δείχνει ότι ο πληθυσμός τουλάχιστον 11 ειδών έχει καταγράψει μείωση περίπου 30% με 50% τα τελευταία 15 χρόνια.
Γιατί χρησιμοποιούνται στην κινεζική ιατρική;
Τα αλογάκια της θάλασσας αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στα κινεζικά ιατρικά βιβλία το 700 μ.Χ., αλλά μάλλον πάνε ακόμα πιο πίσω, σύμφωνα με τον Lixing Lao, διευθυντή της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
«Σύμφωνα με την κινεζική ιατρική θεωρία, είναι θρεπτικά και δίνουν περισσότερη ενέργεια στο σώμα», λέει ο Lao. Αναμεμειγμένα με βότανα και βρασμένο σαν τσάι, τα αποξηραμένα αλογάκια χρησιμοποιούνται κυρίως για θεραπεία του άσθματος και της ανδρικής στυτικής δυσλειτουργίας, περιλαμβανομένης της ανικανότητας και της πρόωρης εκσπερμάτωσης.
Ο Lao, ωστόσο, λέει ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη για τα παραπάνω –ανακούφιση από το άσθμα και βελτίωση της σεξουαλικής επίδοσης- και προσθέτει ότι δεν έχουν γίνει κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους σε αυτό το κομμάτι.
Λαθρεμπόριο σε βαλίτσες
Στη θεωρία, τα αλογάκια της θάλασσας είναι προστατευόμενα ζώα και συγκαταλέγονται στη λίστα της διεθνούς συμφωνίας του 2002 που διασφαλίζει ότι το εμπόριο άγριων ζώων και φυτών δεν απειλεί την ύπαρξή τους.
Με αυτή τη λίστα, μπορεί να γίνει εξαγωγή του ζώου μόνο αν έχουν αποκτηθεί νόμιμα και υπάρχουν αποδείξεις γι’αυτό. Ορισμένες χώρες όπως η Ταϊλάνδη, οι Φιλιππίνες και η Ινδονησία, προχώρησαν περεταίρω και απαγόρεψαν εντελώς τις εξαγωγές τους.
Οι προσπάθειες αυτές, όμως, δεν έχουν σώσει το ζώο, αντιθέτως δημιούργησαν μια μαύρη αγορά. Ερευνητές ανέκριναν 220 εμπόρους για την προέλευση των αποθεμάτων τους κατά το 2016 και το 2017 και βρήκαν ότι περίπου το 95% είχε εισαχθεί από χώρες που απαγόρευαν τις εξαγωγές. Αποκάλυψαν, μάλιστα, ότι ο νούμερο ένα προμηθευτής των μαγαζιών του Χονγκ Κονγκ ήταν η Ταϊλάνδη, παρότι η χώρα ανέστειλε επίσημα όλες τις εξαγωγές τον Ιανουάριο του 2016. Αρκετοί έμποροι παραδέχτηκαν ότι τους κουβαλούσαν στην πόλη μέσα σε βαλίτσες. Τα αποξηραμένα ζώα μπορούν εύκολα να περάσουν τα σύνορα, πολλές φορές αναμεμειγμένα με άλλες αποξηραμένες τροφές.
Καθώς το εμπόριο γίνεται στα κρυφά, είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί και να παταχθεί.
Τα κινεζικά μαγαζιά στο Sheung Wan δεν παρανομούν πουλώντας τα, αφού οι κανόνες που υπάρχουν είναι για τον έλεγχο των εισαγωγών και των εξαγωγών και όχι για το εμπόριο στην περιοχή.
Το υπουργείο Γεωργίας προσπαθεί να σταματήσει τις παράνομες εισαγωγές. Το 2018 οι αρχές κατάσχεσαν 45 φορτία συνολικού βάρους 450 κιλών – περίπου 175.000 ζώα. Η μεγαλύτερη ποινή που επιβλήθηκε σε λαθρέμπορα ήταν φυλάκιση τεσσάρων μηνών.
Μπορεί η ζήτηση για ιππόκαμπους να είναι αυξημένη στην παραδοσιακή κινεζική αγορά ιατρικής, αλλά ακόμα και αν το εμπόριο σταματήσει, δεν θα σωθούν. Αυτό συμβαίνει επειδή το βασικό πρόβλημα δεν είναι η κινεζική ιατρική, αλλά «η βιομηχανία της αλιείας».
Ως σχετικά σπάνια ζώα, οι ιππόκαμποι δεν αποτελούν συνήθως στόχο των ψαράδων με τις τράτες, αλλά όταν χρησιμοποιούνται αδιακρίτως αλιευτικά εργαλεία, πιάνονται στα δίχτυα μαζί με όλα τα υπόλοιπα ψάρια.
Ο μόνος τρόπος για να προστατευτούν, είναι η καλύτερη διαχείριση των τρόπων αλιείας – μείωση του αριθμού των τρατών και αποκλεισμό τους από μεγάλες ζώνες ωκεανών. Τέλος, θα πρέπει να εφαρμόζονται σωστά οι νόμοι για την απαγόρευση του εμπορίου, με περισσότερους ελέγχους φορτίων.
