Τα ανησυχητικά ποσοστά τοξικών PFAS, των λεγόμενων και «παντοτινών χημικών», που εντοπίστηκαν σε πάγο γύρω από το Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας, συνιστούν σημαντικό κίνδυνο για τα οικοσυστήματα της περιοχής, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Κατά την έρευνα με επικεφαλής επιστήμονες του πανεπιστημίου της Οξφόρδης -που δημοσιεύτηκε στο Science Direct– έγιναν μετρήσεις στους πάγους του Αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ όπου ανιχνεύθηκαν 26 είδη των υπερφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών (PFAS). Διαπιστώθηκε δε, πως όταν ο πάγος λιώνει, τα χημικά μπορούν να μεταφερθούν στα χαμηλότερα στρώματα των τοπικών οικοσυστημάτων, όπως τα φιορδ και η τούντρα.
Το νερό από την τήξη του πάγου μπορεί να περιέχει ένα κοκτέιλ ρύπων που επηρεάζει ολόκληρη την τροφική αλυσίδα, από το πλανγκτόν και τα ψάρια έως τις πολικές αρκούδες.
«Υπάρχει μια απόπλυση ρυπογόνων ουσιών που σημειώνεται εποχιακά… και κάποια από τα PFAS φαίνεται πως κινούνται κατά την τήξη, κάτι που μπορεί να είναι σημαντικά στα κατάντη των οικοσυστημάτων» εξηγεί ο δρ. Γουίλιαμ Χαρτζ, επικεφαλής της έρευνας που σημειώνει πως για τα ζώα το λιώσιμο των πάγων και οι κλιματικές αλλαγές έχουν «διπλές επιπτώσεις».
«Ως πολική αρκούδα εκτίθεσαι σε τοξικά ανθρωπογενή χημικά και ανησυχείς για τον οικότοπό σου που διαρκώς αλλάζει» συμπληρώνει.
Τα PFAS είναι ομάδα περί των 12.000 ανθρωπογενών χημικών που χρησιμοποιούνται ευρέως για να κάνουν χιλιάδες προϊόντα ανθεκτικά σε νερό, ζέστη και λεκέδες.
Αποκαλούνται «παντοτινά χημικά» γιατί δε διαλύονται φυσικά, με την ύπαρξή τους να συνδέεται με καρκίνους, ηπατικές νόσους, νεφρικές ανεπάρκειες, εμβρυϊκές επιπλοκές και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας.
Μεταξύ των ενώσεων PFAS που οι ερευνητές βρήκαν στον πάγο -σε επίπεδα άνω των επιτρεπτών πόσιμου νερού στις ΗΠΑ- περιλαμβάνονταν οι PFOS και PFOA, που θεωρούνται δύο από τις πιο επικίνδυνες.
Εντοπίστηκαν ακόμη υψηλές συγκεντρώσεις TFA, ένα υποπροϊόν ψύξης, το οποίο αν και θεωρείται λιγότερο τοξικό απ’΄ο,τι άλλα PFAS, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, οπότε δεν είναι γνωστή η βλάβη που μπορεί να προκαλέσει.
Πηγή: Guardian
