Μπορεί να γνωρίζουμε τι ώρα είναι στη Σελήνη ή ευρήματα να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη νερού και μάλιστα άφθονου και προσβάσιμου, αλλά παρά τη διαρκή παρουσία του, το πότε ακριβώς δημιουργήθηκε ο φυσικός δορυφόρος του πλανήτη μας παραμένει ένα από τα βασικά ερωτήματα.
Μία έρευνα δίνει την απάντηση και ανατρέπει όσα ξέραμε για τη Σελήνη, αφού αποκαλύπτει πως ο δορυφόρος της Γης είναι 40 εκατομμύρια χρόνια γηραιότερος από ό,τι νομίζαμε μέχρι σήμερα.
Οι επιστήμονες έκαναν την ανακάλυψή τους μελετώντας τους κρυστάλλους μέσα στη σεληνιακή σκόνη που μεταφέρθηκε το 1972 στο πλαίσιο της αποστολής Apollo 17 – την τελευταία φορά που αστροναύτες πάτησαν το πόδι τους στο φεγγάρι.
“Είναι εκπληκτικό να μπορείς να αποδείξεις ότι ο βράχος που κρατάς είναι το παλαιότερο κομμάτι του φεγγαριού που έχουμε βρει μέχρι στιγμής. Είναι ένα σημείο αναφοράς για τόσα πολλά ερωτήματα σχετικά με τη Γη. Όταν ξέρεις πόσο παλιό είναι κάτι, μπορείς να καταλάβεις καλύτερα τι του συνέβη στην ιστορία του”, δήλωσε η Δρ Jennika Greer του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια μετά τον σχηματισμό του ηλιακού συστήματος, όταν οι πλανήτες είχαν ήδη σχηματιστεί, πιστεύεται ότι ένα σώμα μεγέθους του Άρη χτύπησε τη Γη, εκτοξεύοντας μια μεγάλη μάζα υλικού που τελικά δημιούργησε το φεγγάρι. Η ενέργεια της πρόσκρουσης σήμαινε ότι η επιφάνειά του ήταν αρχικά λιωμένη, αλλά καθώς ο σεληνιακός ωκεανός μάγματος ψύχθηκε, το υλικό στερεοποιήθηκε.
Πιστεύεται ότι οι κρύσταλλοι που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της μελέτης σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας ψύξης, πράγμα που σημαίνει ότι η σύνθεσή τους προσφέρει στους ερευνητές την ευκαιρία να διερευνήσουν την ηλικία τους, και ως εκ τούτου την ηλικία του ίδιου του φεγγαριού.
Τα εμπόδια που προέκυψαν
Μόνο εύκολο ωστόσο δεν ήταν να προσδιοριστεί το χρονοδιάγραμμα.
Όπως αναφέρει ο Guardian, oρισμένες εργασίες κατά τη διάρκεια της ανάλυσης των σεληνιακών υλικών σε συνδυασμό με τη μοντελοποίηση έδειξαν ότι η ηλικία του φεγγαριού είναι 4,42 δισεκατομμύρια έτη, αλλά η πρόσφατη έρευνα στους κρυστάλλους απέδειξε ότι θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Ερευνητές ανέφεραν πως οι νέες τεχνικές φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι οι κρύσταλλοι σχηματίστηκαν πολύ πιο πίσω στον χρόνο.
Η προσέγγιση, γνωστή ως τομογραφία ατομικού ανιχνευτή (atom probe tomography), περιλαμβάνει τη χρήση ενός λέιζερ για την εξάτμιση ατόμων από κρυστάλλους που έχουν ακονιστεί σε μια πολύ λεπτή “νανο-ακμή”. Η μάζα αυτών των ατόμων μπορεί στη συνέχεια να ανιχνευθεί και να μετρηθεί η αναλογία διαφορετικών τύπων ατόμων ουρανίου και μολύβδου, γνωστά ως ισότοπα. Επειδή το ουράνιο μετατρέπεται σε μόλυβδο με την πάροδο του χρόνου μέσω της ραδιενεργού διάσπασης, αυτή η αναλογία μπορεί να ρίξει φως στο πόσο παλιό είναι το κρύσταλλο.
Το συμπέρασμα, γράφει η ομάδα στο περιοδικό Geochemical Perspectives Letters, είναι ότι οι κρύσταλλοι, και ως εκ τούτου ο δορυφόρος μας, φαίνεται να έχουν ηλικία τουλάχιστον 4,46 δισεκατομμυρίων ετών.
“Αυτή η ηλικία απομακρύνει την ηλικία του πρώτου διατηρημένου σεληνιακού φλοιού κατά ∼40 [εκατομμύρια χρόνια] και παρέχει μια ελάχιστη ηλικία σχηματισμού του φεγγαριού μέσα σε 110 [εκατομμύρια χρόνια] μετά το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος”, γράφει η ομάδα.
Υποστηρίζουν επίσης ότι τα συγκεκριμένα δείγματα των κρυστάλλων, που οδηγούν στο συμπέρασμα μιας νεότερης ηλικίας της Σελήνης, θα μπορούσαν να οφείλονται στην απώλεια μολύβδου στο υλικό μετά την κρυστάλλωση, διαστρεβλώνοντας την προκύπτουσα χρονολόγηση.
Ο Δρ Romain Tartèse του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη μελέτη. “Αυτό δείχνει ότι το φεγγάρι είναι τουλάχιστον 4,46 [δισεκατομμυρίων ετών], γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με ορισμένες από τις πρόσφατες προτάσεις”, είπε.
Η αποκάλυψη, πρόσθεσε ο ίδιος, υποδηλώνει ότι η γιγαντιαία σύγκρουση με τη Γη από την οποία σχηματίστηκε το φεγγάρι πιθανότατα συνέβη μερικές δεκάδες εκατομμύρια χρόνια πριν από αυτό το σημείο.
