Φούσκες στο διάστημα; Και όμως υπάρχουν! Τι είναι; Απλά: το αποτέλεσμα της έκρηξης ενός αστεριού. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ένα αστέρι φτάνει σε ένα σημείο όπου εξαντλεί τα καύσιμα του και μετά από βίαιες φυσικές διαδικασίες γίνεται μια έκρηξη. Εξαιτίας αυτής της έκρηξης τα εξωτερικά στρώματα του αστεριού απομακρύνται με μεγάλη ταχύτητα και πολλές φορές δημιουργούν ..φούσκες.
Για πρώτη φορά επιστήμονες χρησιμοποίησαν το ALMA, το πρωτοπόρο σύστημα τηλεσκοπίων στην έρημο Atacama στη Χιλή που παρατηρεί στα μικροκύματα της ηλεκρτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Αυτό που είδαν ήταν μοναδικό! Μια φούσκα, ένας τέλειος κύκλος σχεδόν γύρω από ένα αστέρι! Αυτό το εξωτικό αστέρι είναι γνωστό με το όνομα U Antliae που βρίσκεται στον αστερισμό του Antliae ή αλλιώς την τρόμπα (“the Air Pump”). Εκεί μπορεί κάποιος να παρατηρήσει, ακόμα και με απλά κυάλια, ένα κοκκινοπό άστρο το οποίο βρίσκεται 875 έτη φωτός από τη Γη (ένα έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως σε ένα έτος).
Αυτές οι παρατηρήσεις με τη μοναδική διακριτική ικανότητα του ALMA, αποκαλύπτουν ένα λεπτό κέλυφος γύρω από το αστέρι U Antliae. Αυτό το κέλυφος άρχισε να δημιουργείται πριν από 2,700 χρόνια κατά τη διάρκεια μιας φάσης στην οποία το αστέρι έχανε μάζα με ραγδαίο ρυθμό. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το υλικό από το οποίο αποτελείται το αστέρι θα εκτοξευτεί με μεγάλη ταχύτητα στον περιβάλλοντα χώρο, σχηματίζοντας ένα λεπτό και πολύ συμμετρικό κέλυφος που το περιβάλει. Αυτό παρατηρούμε σήμερα.
Αυτή η εικόνα δημιουργήθηκε με δεδομένα από το ALMA του ιδιαίτερου αστεριού U Antliae και του κελύφους που το περιβάλει. Τα χρώματα δείχνουν την κίνηση του υλικού στο κέλυφος σε σχέση με τον παρατηρητή. Με μπλε χρώμα φαίνονται οι περιοχές μεταξύ εμάς και του κεντρικού αστεριού, οι οποίες απομακρύνονται απο μας. Με κόκκινο φαίνονται οι περιοχές στην περιφέρεια του κεφύφους και που κινούνται μακριά από το αστέρι, αλλά όχι με κατεύθυνση τη Γη.
Το πρωτοποριακό με το καταπληκτικό αυτό τηλεσκόπιο είναι ότι αντί για μια απλή εικόνα παράγει ένα κύβο δεδομένων (data cube) που είναι τρισδιάστατος με αποτέλεσμα να δίνει τη δυνατότητα να μελετηθεί σε βάθος αυτό το μοναδικό φαινόμενο. Έτσι οι επιστήμονες κατάφεραν να δουν την κίνηση του αερίου από το οποίο αποτελείται αυτή η αστρική φούσκα, καθώς αυτό απομακρύνεται ή έρχεται προς τον παρατηρητή. Μία τεχνική που είναι παρόμοια με αυτή της μαγνητικής και αξονικής τομογραφίας.
Ένα τέτοιου είδους κέλυφος γύρω από ένα αστέρι είναι πλούσιο σε χημικά στοιχεία, στοιχεία που μπορεί να είναι σημαντικά για τη δημιουργία ζωής. Επίσης είναι αυτό που παρέχει μέχρι και το 70% της σκόνης που βρίσκεται μεταξύ των αστεριών.
Αυτές οι παρατηρήσεις βοηθούν τους επιστήμονες να κατανοήσουν σε βάθος τα τελικά στάδια της ζωής ενός αστέρα, καθώς και την εξέλιξη των αστέρων και των γαλαξιών.
Πηγή: NRAO
