Η ιστορία της γέννησης του Ιησού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το μυστηριώδες «Άστρο της Βηθλεέμ», το ουράνιο σημάδι που οδήγησε τους τρεις μάγους στη φάτνη. Είχε όμως το φαινόμενο αυτό πραγματική αστρονομική βάση;
Αστρονόμοι και ιστορικοί, έχουν διατυπώσει πολλές θεωρίες. Μία από τις πιο δημοφιλείς υποστηρίζει ότι το «Άστρο των Χριστουγέννων», όπως επίσης το αποκαλούν, θα μπορούσε να ήταν μια πολύ στενή σύνοδος της Αφροδίτης με τον Δία το 2 π.Χ., ένα εντυπωσιακό φαινόμενο για τους παρατηρητές της εποχής, σύμφωνα με το LiveScience. Άλλοι θεωρία το τοποθετεί στο 7 π.Χ., όταν σημειώθηκε μια λιγότερο εντυπωσιακή οπτικά τριπλή σύνοδος Δία και Κρόνου (οι ιστορικοί δεν έχουν καταλήξει στην πραγματική ημερομηνία γέννησης του Ιησού). Υπάρχει επίσης η υπόθεση μιας λαμπρής αστρικής έκρηξης, ενός υπερκαινοφανούς αστέρα (σουπερνόβα), που θα μπορούσε να φωτίσει τον ουρανό για εβδομάδες.
Ο Δίας σε αντίθεση
Τον φετινό Δεκέμβριο, πάντως, ο ουρανός δεν επιφυλάσσει αντίστοιχα σπάνια φαινόμενα. Δεν υπάρχουν θεαματικές σύνοδοι πλανητών, κομήτες ορατοί με γυμνό μάτι (ακόμη και αυτός ο πολυδιαφημισμένος 3I/ATLAS χρειάζεται τηλεσκόπιο για να αποκαλυφθεί) ή εκρήξεις άστρων. Υπάρχει, όμως, ένα φωτεινό σημείο που ξεχωρίζει για πολλές ώρες κάθε νύχτα και εμφανίζεται στην ανατολή λίγο μετά τη δύση του ήλιου: ο Δίας.
Ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος θα φτάσει σε αντίθεση στις 10 Ιανουαρίου 2026, όταν η Γη θα παρεμβάλλεται ανάμεσα σε αυτόν και τον Ήλιο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο πλανήτης την ημερομηνία αυτή θα περνάει από το σημείο της τροχιάς του που βρίσκεται εγγύτερα προς τη Γη και το ηλιακό φως θα φωτίζει ολόκληρο τον πλανητικό δίσκο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι εξώτεροι πλανήτες ανατέλλουν με τη δύση του Ήλιου, φτάνουν στο υψηλότερο σημείο τους γύρω στα μεσάνυχτα και δύουν την αυγή.
Είναι αμφίβολο αν ο Δίας ήταν ο «Άστρο της Βηθλεέμ», επειδή η αντίθεσή του συμβαίνει κάθε 13 μήνες. Αυτό συμβαίνει επειδή ο Δίας χρειάζεται 11,86 γήινα έτη για να κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο, και η Γη βρίσκεται μεταξύ αυτού και του Ήλιου μία φορά κάθε έτος. Ο Δίας ολοκληρώνει περίπου το ένα δωδέκατο της τροχιάς του κάθε γήινο έτος, οπότε η Γη χρειάζεται περίπου ένα έτος για να φτάσει στο σημείο όπου μπορεί να ευθυγραμμιστεί ξανά με τον Δία, με αποτέλεσμα έναν κύκλο αντίθεσης 13 μηνών.
Ιδανικό timing για «Άστρο των Χριστουγέννων»
Τον Δεκέμβριο, ένα μήνα πριν από την αντίθεση, ο Δίας ανατέλλει περίπου δύο ώρες μετά τη δύση του ηλίου. Ωστόσο, επειδή η δύση συμβαίνει νωρίς στο Βόρειο Ημισφαίριο τον Δεκέμβριο, ο Δίας κυριαρχεί στον ουρανό για το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας, καθαρά ορατός από τις 8 το βράδυ – ιδανικό timing για «Άστρο των Χριστουγέννων»
Με έντονη λαμπρότητα που φτάνει το -2,4 τώρα και θα αγγίξει το -2,5 μέχρι το τέλος του χρόνου (στην αστρονομία, όσο χαμηλότερη είναι η λαμπρότητα τόσο φωτεινότερο είναι το αντικείμενο, και οι αρνητικές λαμπρότητες είναι οι μεγαλύτερες), ο Δίας είναι ένα από τα φωτεινότερα αντικείμενα του ουρανού. Ίσως να μην μάθουμε ποτέ αν ήταν πράγματι το Άστρο της Βηθλεέμ, αλλά φέτος η λάμψη του τον καθιστά έναν άξιο αντικαταστάτη.
