Η πορεία του διαδικτύου δείχνει ξεκάθαρα πώς αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες. Το 1991, οι χρήστες ίντερνετ στις ΗΠΑ δεν ξεπερνούσαν τα τρία εκατομμύρια. Μέχρι το 2024 ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε στα 322 εκατομμύρια, ενώ η μετάβαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο μετέτρεψε τις online αγορές από μόλις 0,5% του λιανεμπορίου το 1999 σε καθημερινότητα για το 85% των Αμερικανών.
Σήμερα, η νέα μεγάλη αλλαγή έρχεται από τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, με πρώτο το ChatGPT. Λανσαρίστηκε στα τέλη του 2022 και μέσα σε πέντε ημέρες απέκτησε ένα εκατομμύριο χρήστες. Στα μέσα του 2025, 87 εκατομμύρια Αμερικανοί το είχαν ήδη χρησιμοποιήσει, με τις αναζητήσεις να αυξάνονται κατά 70% μόνο στο πρώτο εξάμηνο. Οι τακτικοί χρήστες στις ΗΠΑ υπολογίζονται σε περίπου 70 εκατομμύρια.
Αν και σήμερα μόλις το 2% έως 9% των αναζητήσεων αφορά το shopping, η δυναμική είναι τεράστια. Η χρήση του ChatGPT έχει αλλάξει: το 2024 σχεδόν οι μισές ερωτήσεις ήταν επαγγελματικές, αλλά μέχρι τον Ιούνιο του 2025 το 73% αφορούσε μη εργασιακά θέματα, όπως συγγραφή, καθοδήγηση, τεχνική βοήθεια και δημιουργία εικόνων. Οι νεότεροι χρήστες (18-25 ετών) δείχνουν τον δρόμο, χρησιμοποιώντας το εργαλείο περισσότερο για προσωπικές ανάγκες και έρευνα προϊόντων.
Αυτό σημαίνει ότι, όπως άλλοτε οι μηχανές αναζήτησης και τα social media άλλαξαν το εμπόριο, τώρα τα chatbots θα το επαναπροσδιορίσουν. Οι καταναλωτές θα ψάχνουν προϊόντα με φυσικό τρόπο μέσα σε διαλόγους με την AI, κι αυτό θα ανατρέψει τις ισορροπίες. Οι επιχειρήσεις που θα πειραματιστούν εγκαίρως και θα βρουν τρόπους να κάνουν τα προϊόντα τους «ορατά» μέσα σε αυτά τα νέα κανάλια θα αποκτήσουν τεράστιο πλεονέκτημα.
Το κρίσιμο είναι ότι κανείς δεν είναι πραγματικά έτοιμος. Οι μάρκες ακόμα σκέφτονται πώς να χρησιμοποιήσουν την AI στις λειτουργίες τους, όχι πώς να την αξιοποιήσουν για να φτάσουν απευθείας στον καταναλωτή. Όμως η αλλαγή έρχεται γρήγορα. Όσοι επιμείνουν σε παραδοσιακές στρατηγικές Google, Facebook ή Instagram κινδυνεύουν να μείνουν πίσω.
Η στιγμή είναι γεμάτη ρίσκο αλλά και ευκαιρίες. Οι συνήθειες των καταναλωτών τρέχουν ταχύτερα από τις στρατηγικές των εμπόρων· κι αυτή η φορά το τραπέζι του λιανεμπορίου ξαναστρώνεται πιο γρήγορα από ποτέ.
tanea.gr
