Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο τα διαμάντια έρχονται στην επιφάνεια και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέες τεχνικές εντοπισμού τους. Τα διαμάντια είναι τα σκληρότερα φυσικά πετρώματα στη Γη και οι έντονες συνθήκες σχηματισμού τους μπορούν να λάβουν χώρα μόνο βαθιά μέσα στον πλανήτη. Πώς μεταφέρονται λοιπόν στην επιφάνεια για να τα βρούμε εμείς;
Τα διαμάντια λοιπόν μεταφέρονται με λιωμένα πετρώματα ή μάγμα που είναι γνωστό ως κιμπερλίτης. Μέχρι τώρα, δε γνωρίζαμε ποια διεργασία ωθεί τον κιμπερλίτη να εκτοξευθεί ξαφνικά στην επιφάνεια, έχοντας περάσει εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια χρόνια κάτω από τις ηπείρους.
Οι περισσότεροι γεωλόγοι συμφωνούν πως οι ισχυρές εκρήξεις που απελευθερώνουν τα διαμάντια λαμβάνουν χώρα σε συγχρονισμό με τον κύκλο των υπερ-ηπείρων. Ωστόσο διαφωνούν για τον ακριβή μηχανισμό.
Υπάρχουν δύο θεωρίες που επικρατούν. Η μία λέει πως το μάγμα του κιμπερλίτη εισχωρεί στις ρωγμές που δημιουργούνται όταν μετακινούνται οι τεκτονικές πλάκες. Η άλλη λέει πως το μάγμα δημιουργεί τεράστιους πίδακες που έρχονται στην επιφάνεια από βάθος 2.900 μέτρων.
Μία στατιστική ανάλυση με χρήση AI έδειξε πως οι εκρήξεις των περισσότερων ηφαιστείων κιμπερλίτη έλαβαν χώρα 20 με 30 εκατομμύρια χρόνια μετά τον τεκτονικό διαχωρισμό των ηπείρων της Γης. Επιπλέον, μία μελέτη των τριών ηπείρων όπου βρίσκουμε τους περισσότερους κιμπερλίτες, Αφρική, Νότια και Βόρεια Αμερική, υποστηρίζει αυτά τα ευρήματα. Υπολογιστικά μοντέλα δείχνουν πως υπάρχει ένα εφέ ντόμινο στη δημιουργία μάγματος κιμπερλίτη όταν διαχωρίζονται οι ήπειροι. Κατά τη μετακίνηση, μία περιοχή κάτω από τις ηπείρους βυθίζεται μέσα στο μανδύα.
Η βύθιση ψυχρότερου υλικού στον καυτό μανδύα, προκαλεί κίνηση κάτω από την κοντινή ήπειρο, αφαιρώντας ένα σημαντικό κομμάτι βράχων πάχους δεκάδων χιλιομέτρων από τη βάση της ηπείρου. Αυτή η διεργασία δημιουργεί τα απαραίτητα υλικά στις κατάλληλες ποσότητες για να λιώσει τους κιμπερλίτες. Μόλις σχηματιστούν, η άνωση που προκαλείται από διοξείδιο του άνθρακα και το νερό, ωθεί γρήγορα το μάγμα στην επιφάνεια μαζί με το πολύτιμο φορτίο του.
Η έρευνα δείχνει πως οι διεργασίες που οδηγούν στην εκτόξευση των διαμαντιών στην επιφάνεια είναι συστηματικές. Ξεκινούν από τα άκρα των ηπείρων και κινούνται προς το εσωτερικό με ομοιόμορφο τρόπο. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εντοπιστούν πιθανές τοποθεσίες αποθεμάτων διαμαντιών και άλλων σπάνιων γαιών.
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Nature.
