Την ώρα που οι τοπικές αρχές διαφόρων πόλεων της Κύπρου ανακοινώνουν η μία μετά την άλλη τα σχέδια τους να καταστούν «έξυπνες πόλεις», επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε τι συνεπάγεται η ανάπτυξη του νέου αυτού μοντέλου για το μέλλον των ερευνητικών γεωτρήσεων και των επενδύσεων στη μεταλλευτική βιομηχανία.
Παρόλο που ο όρος «έξυπνη πόλη» αποτελεί πλέον μία από τις βασικότερες έννοιες της σύγχρονης πολεοδομίας, αρκετές είναι οι φορές που δεν γίνεται εύκολα κατανοητός. Ουσιαστικά, «έξυπνες πόλεις» ονομάζουμε τις αστικές περιοχές που καταφέρνουν να γίνουν πιο αποτελεσματικές και περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον, αποτρέποντας τους κοινωνικούς αποκλεισμούς, μέσα από τη χρήση έξυπνων τεχνολογιών.
Οι έξυπνες πόλεις συλλέγουν στοιχεία που αφορούν διάφορους τομείς της καθημερινής δραστηριότητας όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η ποιότητα του αέρα και του νερού καθώς και η ηλιακή ακτινοβολία με τη βοήθεια ηλεκτρονικών εφαρμογών και αισθητήρων. Ως αποτέλεσμα, οι τοπικές αρχές έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρήσιμες πληροφορίες οι οποίες τους επιτρέπουν να λύσουν σύγχρονα αστικά προβλήματα όπως η στέγαση, το κυκλοφοριακό, η ενεργειακή απόδοση και η προσβασιμότητα, ενισχύοντας παράλληλα, τη βιώσιμη ανάπτυξη. Μερικά παραδείγματα έξυπνων αστικών εφαρμογών αποτελούν τα δίκτυα παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα, των υδάτων και των λυμάτων, τα έξυπνα φώτα τροχαίας που βοηθούν στον περιορισμό του κυκλοφοριακού, καθώς και τα συστήματα οδικού φωτισμού που συμβάλλουν στη μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης των πόλεων.
Το τελευταίο διάστημα είδαμε τους Δήμους Λευκωσίας, Πάφου και Λεμεσού να ανακοινώνουν την πρόθεσή τους να επενδύσουν σε αστικές τεχνολογικές καινοτομίες, σε μια προσπάθεια να καταστήσουν τις πόλεις τους πιο έξυπνες. Η χρήση ανεπτυγμένων τεχνολογιών και καινοτομιών, είναι πλέον βασική προτεραιότητα για τις πόλεις της χώρας μας, οι οποίες έχουν ως στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής στις κοινότητές τους καθώς και να περιορίσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Αυτή η πρωτοβουλία συνδέεται άμεσα με την ευρεία υιοθέτηση στην Κύπρο της τεχνολογίας 5G καθώς διευκολύνει μία τέτοια μετάβαση, διασφαλίζοντας υψηλής ταχύτητας συνδέσεις, μικρότερους χρόνους αναμονής, καλύτερη διάρκεια ζωής των μπαταριών και τη δυνατότητα διαχείρισης μεγάλου αριθμού συνδέσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, ο χαλκός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση.
Χαλκός: η κύρια πρώτη ύλη για τις υποδομές των έξυπνων πόλεων
Σύμφωνα με τον κ. Peter van der Borgh, διακεκριμένο γεωλόγο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Venus Minerals, μίας εταιρείας μεταλλευτικής έρευνας και εξόρυξης που εδρεύει στην Κύπρο, προϋπόθεση για τις έξυπνες πόλεις στο άμεσο μέλλον αποτελεί η κατασκευή νέων υποδομών, κτισμένων με βιώσιμα και ανθεκτικά υλικά, όπως ο χαλκός. Ο κ. van der Borgh ανέφερε ότι ο χαλκός βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της επανάστασης, εξαιτίας της υψηλής ηλεκτρικής και θερμικής αγωγιμότητάς του, η οποία τον καθιστά βασικό υλικό για την ανάπτυξη έξυπνων δικτύων, υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, δικτύων οπτικών ινών 5G, καθώς και ευφυών συστημάτων διαχείρισης των υδραυλικών, του φωτισμού και των εξωτερικών επενδύσεων των κτηρίων, μεταξύ άλλων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ζήτηση για το μέταλλο αναμένεται πως σχεδόν θα διπλασιαστεί τα επόμενα επτά χρόνια, καθώς ολοένα και περισσότερες χώρες προχωρούν στην υιοθέτηση πρωτοβουλιών που προωθούν την ανάπτυξη «έξυπνων πόλεων». Συγκεκριμένα, πρόσφατη παγκόσμια έρευνα της διεθνούς εταιρείας Martec κατέδειξε πως η συνολική ποσότητα χαλκού που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία και τη λειτουργία των έξυπνων πόλεων αναμένεται να αυξηθεί από 2,7 εκατ. τόνους το 2019 σε 4,8 εκατ. τόνους το 2025.
Ο κ. van der Borgh εξήγησε ότι «πολλές χώρες παγκοσμίως έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν τις πόλεις ως ένα ενιαίο σύστημα όπου οι άνθρωποι, το φυσικό, κοινωνικό, αστικό, οικιστικό, πολιτιστικό και οικονομικό περιβάλλον είναι αλληλένδετα, αντί ως μια συλλογή από ξεχωριστά μέρη, στην προσπάθειά τους να γίνουν πιο ανθεκτικές και ασφαλείς, καθώς και πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Δεδομένου πως σχεδόν τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού προβλέπεται ότι θα κατοικούν σε αστικά κέντρα μέχρι το 2050, η ανάγκη βελτίωσης της βιωσιμότητας και αποτελεσματικότητας των πόλεων κρίνεται επιτακτική. Ως εκ τούτου, λαμβάνοντας υπόψη πως ο χαλκός είναι απαραίτητος για τη λειτουργία μιας σειράς εφαρμογών και υπηρεσιών για έξυπνες πόλεις, η ζήτηση για το μέταλλο αναμένεται να συνεχίσει τη θεαματική της αύξηση».
Όπως τόνισε, «οι τιμές του χαλκού συνεχίζουν να καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, εξαιτίας της ταχείας μετάβασής μας στην πράσινη οικονομία». Σημειώνεται πως αυτή η εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία οι αναλυτές αναμένουν ότι η μεταλλευτική βιομηχανία ενδέχεται να έρθει αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις καθώς η ζήτηση για χαλκό αναμένεται πως θα ξεπεράσει την προσφορά. Συνεπώς, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στους στόχους των κυβερνήσεων για επίτευξη μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, θα πρέπει να αυξήσει την παραγωγή της κατά 1 εκατ. τόνους.
Σύμφωνα με τον κ. van der Borgh, σε αυτό το περιβάλλον της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης και ραγδαίας μείωσης των παγκοσμίων αποθεμάτων χαλκού, «η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή του ερυθρού μετάλλου και κατ’ επέκταση, στην παγκόσμια μετάβαση στις έξυπνες πόλεις, καθώς διαθέτει αξιοσημείωτα και υψηλής ποιότητας αποθέματα χαλκού». Αξίζει να σημειωθεί ότι η Venus Minerals ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το Magellan Project της εταιρείας στην περιοχή του Τροόδους, υπολογίζεται πως διαθέτει συνδυασμένο απόθεμα ορυκτών 9,5 εκατομμυρίων τόνων με 0,65% χαλκό και πρόσθετη περιεκτικότητα σε χρυσό, ασήμι και ψευδάργυρο.
