15/01/2025

”JUICE” από Ελλάδα για την αποστολή στο Δια και τα φεγγάρια του

Να δημιουργήσουν έναν χυμό (juice) εμπνευσμένο από τη διαστημική αποστολή JUICE που είναι προγραμματισμένη να εκκινήσει αυτή την Πέμπτη 13 Απριλίου, προσκάλεσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) τους ενδιαφερόμενους. Στις δέκα καλύτερες δημιουργίες εντάσσεται και μια ελληνική, της φοιτήτριας, Ελένης Κουτσιώνα.

Η διαστημική αποστολή πάντως δεν έχει δανειστεί το όνομά της από κάποιον χυμό. Ο τίτλος της αποτελεί σύντμηση του «Jupiter Icy Moon Explorer» («Εξερευνητής των παγωμένων φεγγαριών του Δία»). Η πρωτοποριακή αποστολή αναμένεται να φτάσει στον μεγαλύτερο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, Δία, σε οκτώ χρόνια για να κάνει λεπτομερείς παρατηρήσεις και θα κάνει για τρία χρόνια 35 κοντινές διελεύσεις στους τρεις δορυφόρους του, δηλαδή τον Γανυμήδη, την Καλλιστώ και την Ευρώπη, πριν μπει σε τροχιά γύρω από τον Γανυμήδη. Μάλιστα, θα είναι η πρώτη αποστολή που θα βρεθεί ποτέ σε τροχιά γύρω από ένα άλλο φεγγάρι πέρα από το δικό μας, τον Γανυμήδη, που είναι το μεγαλύτερο φεγγάρι του Δία.

Η ESA προσκάλεσε τους ενδιαφερόμενους να φτιάξουν ένα mocktail, ένα κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ δηλαδή, και ο νικητής τής πιο ευφάνταστης συνταγής θα προσκληθεί στο Κέντρο Ελέγχου της ESA στο Ντάρμσταντ της Γερμανίας για να παρακολουθήσει την εκτόξευση του JUICE.

Κατατέθηκαν 70 συμμετοχές και οι συμμετέχοντες άντλησαν έμπνευση από το διαστημικό σκάφος, την Γαλλική Γουιάνα από όπου θα εκτοξευθεί, τους επιστημονικούς στόχους της αποστολής, τα ουράνια σώματα που θα επισκεφθεί και γενικότερα το ταξίδι στο Διάστημα. Δημιούργησαν πρωτότυπους χυμούς, smoothies, κρύους καφέδες και παγωμένα τσάγια και όπως σημειώνει η ESA στη σχετική ανακοίνωσή της «αναδημιούργησαν την εσωτερική δομή των φεγγαριών με στρώσεις από παγωμένα φρούτα, πάγο και γιαούρτι, αφρώδεις ωκεανούς και παγωμένα κελύφη. Ο Δίας και η στροβιλώδης, νεφελώδης ατμόσφαιρά του αποτυπώθηκε επίσης μοναδικά με ποτά που άλλαζαν χρώμα και με οπίσθιο φωτισμό για τη δημιουργία ειδικών εφέ παρουσίασης». Η νικητήρια συμμετοχή ήταν εμπνευσμένη από τη γεωλογία της Ευρώπης.

Μέσα στην τελική δεκάδα βρίσκεται και το smoothie της Ελληνίδας φοιτήτριας Ελένης Κουτσιώνα, για το οποίο η κριτική επιτροπή έκανε ειδική μνεία, καθώς είχε δύο πρωτοτυπίες. Η πρώτη ότι χρησιμοποίησε φρούτα σε αναλογία 1:2:4 για να αποτυπώσει το συντονισμό στις τροχιές των τριών φεγγαριών: όταν ο Γανυμήδης κάνει μία τροχιά γύρω από τον Δία, η Ευρώπη κάνει δύο και η Ιώ (ο τρίτος σε μέγεθος δορυφόρος του Δία, με έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα) κάνει τέσσερις. Η δεύτερη πρωτοτυπία που έκανε τη συνταγή να ξεχωρίσει, ήταν η τοποθέτηση βάφλας επάνω από το smoothie σε σχήμα που παραπέμπει στα ηλιακά πάνελ που θα έχει πάνω του το διαστημικό σκάφος.

Η Ελένη Κουτσιώνα δείχνει κατά τη διάρκεια των σπουδών της στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τομέα της Αστροφυσικής και συμμετέχει και στην αστρονομική ομάδα των φοιτητών του Πανεπιστημίου. Όπως εξηγεί η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «είναι πολύ ενδιαφέρον ότι σηκώνεις το κεφάλι σου ψηλά και βλέπεις αστέρια και πλανήτες που βρίσκονται πάρα πολύ μακριά, αλλά με τη βοήθεια της Αστροφυσικής έχεις τη δυνατότητα να κάνεις υπολογισμούς και να βγάλεις συμπεράσματα γι’ αυτά». Στο πλαίσιο αυτό, η 23χρονη φοιτήτρια παρακολουθεί τα νέα της ESA και διαβάζει ό,τι γράφεται σχετικά με την αποστολή. Έτσι, έμαθε και για τον διαγωνισμό και αποφάσισε να λάβει μέρος. Κίνητρό της ήταν το έπαθλο, καθώς εάν κέρδιζε θα μπορούσε να ζήσει την εμπειρία της παρακολούθησης της εκτόξευσης από το κέντρο ελέγχου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.

«Θα πήγαινα να δω οποιαδήποτε αποστολή, αλλά συγκεκριμένα σε αυτή είναι πολύ ενδιαφέρουσα η υπόθεση ότι κάποιο από τα φεγγάρια του Δία θα μπορούσε να υποστηρίξει ζωή. Το να σκέφτεσαι ότι υπάρχει κάποιο μέρος στο Ηλιακό μας σύστημα, εκτός της Γης, που θα μπορούσε να έχει ζωή είναι πολύ ενδιαφέρον και αυτό θα το μελετήσει η συγκεκριμένη αποστολή. Είναι ανατριχιαστικό να το σκέφτομαι», λέει χαρακτηριστικά.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του smoothie διήρκεσε περίπου ένα μήνα. «Διάβασα ό,τι μπορούσα γύρω από την αποστολή, τον Δία και τα φεγγάρια του και σημείωνα ό,τι πίστευα ότι θα μπορούσα να μετατρέψω σε συνταγή και υλικά. Έψαξα υλικά στα σούπερ μάρκετ γιατί ήθελα να φτιάξω ένα smoothie σχετικά οικονομικό και απλό, με φρούτα που βρίσκουμε συχνά για να μπορεί ο καθένας να το φτιάξει», θυμάται.

Η συνταγή της Ελένης είναι εμπνευσμένη από πολλές πτυχές της διαστημικής αποστολής. Για την παρασκευή του χρησιμοποίησε τόσα υλικά όσα είναι τα επιστημονικά όργανα που θα έχει πάνω του το διαστημικό σκάφος. Επέλεξε κόκκινα, κίτρινα και πορτοκαλί φρούτα (στην αναλογία 1:2:4 που εκθειάστηκε από την ESA), ώστε να θυμίζουν τα χρώματα του Δία. Χρησιμοποίησε αλάτι και ανθρακούχο νερό που παραπέμπουν στους υπόγειους ωκεανούς των φεγγαριών, ενώ ο πάγος θυμίζει την παγωμένη επιφάνεια των τριών φεγγαριών. Επιπλέον, η συνταγή περιλαμβάνει και γιαούρτι («ελληνικό γιαούρτι», όπως αποκαλείται διεθνώς) ως αναφορά στα ονόματα του Δία και των φεγγαριών που είναι εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία. Τέλος, ως επιστέγασμα η Ελένη Κουτσιώνα έβαλε μια βάφλα στο σχήμα του διαστημικού σκάφους και ζωγράφισε με χρώμα ζαχαροπλαστικής το λογότυπο της ESA.

Μπορεί να μην έλαβε την πρώτη θέση, ωστόσο η νεαρή φοιτήτρια δηλώνει ενθουσιασμένη για την κατάταξή της στην τελική δεκάδα. Οι νικητές θα λάβουν αναμνηστικά δώρα της αποστολής και της ESA.

Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ

Τυραννόσαυρος: Σπάνιος σκελετός βγαίνει σε δημοπρασία για πρώτη φορά στην Ευρώπη

Eκατομμύρια χρόνια μετά την εξαφάνιση του είδους του στη Βόρειο Αμερική, ένας τυραννόσαυρος κατακτά για πρώτη φορά την Ευρώπη.

Ο σκελετός ενός γιγάντιου Tyrannosaurus rex παρουσιάστηκε την Τετάρτη στο κοινό της Ζυρίχης ενόψει της δημοπρασίας του.

Ο πελώριος δεινόσαυρος, με την ονομασία TRX-293 Trinity, αναμένεται να πουληθεί για 5,34 έως 8,7 εκατομμύρια δολάρια όταν βγει στο σφυρί στις 18 Απριλίου, αναφέρει το Reuters.

Ο σκελετός, με ύψος 3.9 μέτρα και μήκος 11,6 μέτρα, είναι μόλις ο τρίτος T-rex που βγαίνει σε δημοπρασία και ο πρώτος στην Ευρώπη.

«Το όνομα του σκελετού είναι Trinity (Τριάδα) επειδή αποτελείται από τα οστά τριών ατόμων που βρέθηκαν στις ΗΠΑ» ανέφερε ο Κίριλ Κόλερ, ιδιοκτήτης του οίκου δημοπρασιών Koller που ανέλαβε την πώληση.

Ο αριθμός του ονόματος αναφέρεται στα 293 οστά του εκθέματος.

Μόνο μερικές δεκάδες Tyrannosaurus rex έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα, όλοι στη δυτική Βόρεια Αμερική, η οποία ήταν νησί όταν κυριαρχούσε το είδος πριν από 68 έως 66 εκατομμύρια χρόνια.

«Δεν πρόκειται για εκμαγείο ή αντίγραφο, είναι αληθινό» επισήμανε ο Χανς Γιάκομπ-Σίμπερ, παλαιοντολόγος του Μουσείο Δεινοσαύρων στην ελβετική πόλη του Άαταλ.

Σχεδόν όλα τα άλλα απολιθώματα Τ.rex εκτίθενται σε μουσεία, κάτι που σημαίνει ότι το ενδιαφέρον είναι μεγάλο όταν ένας σκελετός προσφέρεται για πώληση.

Δύο άλλοι Tyrannosaurus rex, η «Σου» και ο «Σταν» πουλήθηκαν για 8,4 και 31,8 εκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα όταν πουλήθηκαν το 1997 και το 2020.

Πηγή: tanea.gr

Πασχαλινές περιπέτειες με δημιουργικό παιχνίδι στην Engino!

Η μοναδική κυπριακή εταιρεία παιχνιδιών Engino αποφάσισε για ακόμη μια χρονιά να καινοτομήσει και να δημιουργήσει μια σειρά από εκπαιδευτικά εργαστήρια ρομποτικής, ηλεκτρονικών και άλλων κατασκευών προσκαλώντας έτσι όλους τους μικρούς φίλους σε μια ιδιαίτερη πασχαλινή περιπέτεια γεμάτη διασκέδαση και δραστηριότητες.

Συγκεκριμένα, για την περίοδο των διακοπών του Πάσχα, 10 – 13 και 18 – 21 Απριλίου 2023, η εταιρεία Engino διοργανώνει μια σειρά δραστηριοτήτων με τίτλο, EASTER STEM play – days για παιδιά ηλικίας από 4 μέχρι 15 ετών, στα κέντρα της, STEM Centres, σε Λευκωσία και Λεμεσό. Οι δραστηριότητες χωρίζονται σε STEM & Robotics και σε εργαστήρια Makerspace. Οι μικροί Αϊνστάιν θα έχουν την ευκαιρία να παίξουν, να πειραματιστούν και να ανακαλύψουν τα διάφορα ρομπότ της Engino, τον τρόπο σχεδιασμού και λειτουργίας τους, ενώ υπό την  καθοδήγηση έμπειρων εκπαιδευτών τα παιδιά θα δημιουργήσουν τις δικές τους φανταστικές κατασκευές.

Μέσα στα πλαίσια του προγράμματος Makerspace, τα παιδιά θα μπορέσουν να σχεδιάσουν και να δημιουργήσουν ένα αειφόρο κτίριο χρήσιμο για την κοινότητα τους χρησιμοποιώντας τόσο παραδοσιακά εργαλεία όσο και προχωρημένα λογισμικά δισδιάστατης σχεδίασης, laser cutter, προγραμματισμό κ.α. Επίσης, με την καθοδήγηση έμπειρων εκπαιδευτικών θα σχεδιάσουν και θα κατασκευάσουν μια κούνια που θα είναι προσβάσιμη για όλους, ακόμα και για παιδιά που κινούνται με αναπηρικό καρότσι, χρησιμοποιώντας εξαρτήματα της Engino, ξύλο, 3D εκτυπωτή, κινητήρες, αισθητήρες, λογισμικό κωδικοποίησης κ.α. Aκόμη, χρησιμοποιώντας την φαντασία τους θα κατασκευάσουν ένα υδραυλικό βραχίονα που θα αποτελεί μέρος ενός εργοστασίου σοκολάτας μελετώντας έτσι τις επιστήμες της μηχανικής και της τεχνολογίας.

Το πρόγραμμα Makespace υλοποιείται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ κατά τη διάρκεια των EASTER STEM Play days τα παιδία θα έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν και να κατασκευάσουν μέχρι δύο από τις τρεις πιο πάνω δραστηριότητες τις οποίες θα μπορούν να πάρουν στο σπίτι τους. Πέραν αυτών, τα παιδιά θα δημιουργήσουν και άλλες πασχαλινές κατασκευές και λιχουδιές περνώντας όμορφα πρωινά στα Engino STEM Centres σε Λευκωσία και Λεμεσό.

Όλες οι κατασκευές και οι δραστηριότητες έχουν ως απώτερο σκοπό τη διασκέδαση και την εκπαίδευση των παιδιών αποκτώντας γνώσεις και σημαντικές δεξιότητες όπως η ομαδικότητα, η αλγοριθμική σκέψη, η αναγνώριση ενός προβλήματος και η αναζήτηση της λύσης του, ο χειρισμός διαφόρων εργαλείων και ηλεκτρονικών, σύγχρονών συστημάτων.

Μέσω αυτών των δραστηριοτήτων στόχος της Engino είναι το κάθε παιδί να αποκτήσει πρακτική εμπειρία και να αναπτύξει πολύτιμες δεξιότητες που θα το εξυπηρετήσουν στην μελλοντική του πορεία.

Ώρα για πασχαλινές περιπέτειες λοιπόν παρέα με την Engino!

Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής (μέχρι τις 30 Μαρτίου 2023) μπορείτε να επικοινωνήσετε στο 77771500 ή μέσω της ιστοσελίδας μας  Easter Play Days at ENGINO. Περιορισμένος αριθμός θέσεων.

Το James Webb αποκαλύπτει εκπληκτικό σπάνιο άστρο (βίντεο)

Ένα ακόμη εντυπωσιακό κοσμικό σκηνικό κατέγραψε με τα προηγμένα του όργανα το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Το τηλεσκόπιο εντόπισε και κατέγραψε με πρωτοφανή λεπτομέρεια ένα άστρο που ανήκει σε μια σπάνια ομάδα άστρων. Πρόκειται για τα άστρα Βολφ-Ρεγιέ (Wolf-Rayet) που ξεκινούν την ζωή τους ως μεγάλα άστρα με μάζα τουλάχιστον 20 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου αλλά κάποια στιγμή αρχίζουν να χάνουν την μάζα τους με πρωτοφανή ρυθμό εξαιτίας αστρικών ανέμων που κινούνται με ταχύτητες 7 εκατ. χλμ/ώρα. Tα άστρα αυτά μετατρέπονται τελικά σε μεταβλητούς αστέρες μεγάλης φωτεινότητας.

Το James Webb φωτογράφισε το WR 124 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 15 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Τοξότη. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση της η NASA το WR 124 είχε μάζα όταν γεννήθηκε περίπου 30 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου και μέχρι στιγμής έχει χάσει το 30% της μάζας του. Καθώς η ύλη που εκτοξεύεται από το άστρο ψύχεται στο διαστημικό κενό δημιουργείται κοσμική σκόνη που φωτοβολεί στο υπέρυθρο τμήμα του φάσματος το οποίο το James Webb συνήθως παρατηρεί και καταγράφει εικόνες.

Η μελέτη άστρων όπως το WR 124 βοηθά τους επιστήμονες να κατανοήσουν μια από τις πιο κρίσιμες περιόδους στην ιστορία του Σύμπαντος. Την στιγμή που οι πρώτες και «απλοϊκές» σε σύνθεση γενιές άστρων πεθαίνοντας είχαν αρχίσει να δημιουργούν στους πυρήνες τους νέα χημικά στοιχεία και ειδικότερα τα βαριά χημικά στοιχεία τα οποία άρχισαν μέσω του θανάτου τους να διασπείρουν στο Σύμπαν μετασχηματίζοντας το στον εντυπωσιακό και πολυσύνθετο κόσμο που γνωρίζουμε ο οποίος ανάμεσα στα άλλα μπορεί να υποστηρίξει την παρουσία της ζωής.

Όπως είναι ευνόητο οι λεπτομερείς εικόνες του James Webb θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να βρουν νέες πληροφορίες για αυτά τα σπάνια άστρα και για τα φαινόμενα που παράγουν.

Πηγή: Naftemporiki.gr

Η εκπληκτική φωτογραφία της NASA που ο ναός του Σουνίου «φωτίζει» όλο τον Γαλαξία

Μια φωτογραφία η οποία τραβήχτηκε στις 8 Ιουνίου από τον Αλέξανδρο Μαραγκό «δανείστηκε» η NASA για να… δείξει τον Γαλαξία μας!

Η φωτογραφία αυτή δείχνει στο βάθος αριστερά τον φωτισμένο Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο και σε όλο το υπόλοιπο τμήμα της έχει χαρτογραφηθεί ο Γαλαξίας στον οποίο βρίσκεται και η Γη μας.

Οι ακτίνες που βλέπετε στον Ναό, προέρχονται από τον φωτισμό του και είναι εντυπωσιακό ότι αντανακλώνται και στη θάλασσα! Όπως περιγράφεται στην ιστοσελίδα της NASA ο ναός του Σουνίου μοιάζει με φάρο και τα φώτα του φαίνονται να επισημαίνουν σημεία στον ουρανό!

Για παράδειγμα η μεγάλη ακτίνα προς τα δεξιά «οδηγεί» στο Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας (Lagoon Nebula) που είναι ένα διάχυτο νεφέλωμα, βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη (στην κεντρική ζώνη του Γαλαξία μας) και είναι ορατό με γυμνό μάτι υπό καλές συνθήκες ορατότητας.

Άλλη ακτίνα «οδηγεί» στο σμήνος της Αγριόπαπιας που βρίσκεται στον αστερισμό της Ασπίδας σε απόσταση περίπου 6.200 ετών φωτός. Περιλαμβάνει 2.900 άστρα (ηλικίας περίπου 220 εκατομμυρίων ετών) και ονομάστηκε έτσι διότι τα λαμπρότερα άστρα του σχηματίζουν ένα τρίγωνο, σαν το σχηματισμό πτήσης των αγριόπαπιων! Παράλληλα όμως, όπως γίνεται σαφές, άλλες ακτίνες από τον Ναό Ποσειδώνα δείχνουν σε άλλα σημεία του Γαλαξία μας!

Δείτε τη φωτογραφία με τη χαρτογράφηση του Γαλαξία μας:

Βίντεο: Ο Ερμής περνά μπροστά από τον Ήλιο σαν μυγάκι δίπλα σε λάμπα

Το πελώριο μέγεθος του Ήλιου συγκριτικά με τον μικρότερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος αποτυπώνεται σε θεαματικό βίντεο που δημοσιοποίησε η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA.

Το ευρωπαϊκό σκάφος Solar Orbiter είχε τη σπάνια ευκαιρία να απαθανατίσει τον μικροσκοπικό Ερμή την ώρα που περνούσε μπροστά από τον γιγάντιο δίσκο του Ήλιου.

Το πέρασμα του Ερμή, ή «διάβαση» στην αστρονομική ορολογία, θα βοηθήσει στο καλιμπράρισμα των οργάνων του Solar Orbiter, το οποίο κινείται σε τροχιά γύρω από το άστρο.

Η διάβαση της 3ης Ιανουαρίου καταγράφηκε από αρκετά όργανα του σκάφους, αναφέρει η ESA σε ανακοίνωσή της.

Σε βίντεο που τραβήχτηκε με το όργανο EUI, το οποίο παρακολουθεί τον Ήλιο στο υπεριώδες τμήμα του φάσματος, ο Ερμής εμφανίζεται ως κατάμαυρη κουκίδα που περνά μπροστά από τον ηλιακό δίσκο.

Ο μικρός πλανήτης διακρίνεται καλύτερα αφού βγει από τον δίσκο, με φόντο ένα γιγάντιο πίδακα πλάσματος που θα μπορούσε να καταπιεί ολόκληρη τη Γη.

Σε μια άλλη εικόνα από την κάμερα PHI, ο περαστικός Ερμής είναι εμφανώς μικρότερος από τις ηλιακές κηλίδες που σημαδεύουν το πρόσωπο του άστρου.

O πλανήτης διακρίνεται ως περαστική κουκίδα κάτω δεξιά (ESA & NASA/Solar Orbiter/PHI Team)

Το γεγονός ότι ο Ερμής εμφανίζεται κατάμαυρος, φωτισμένος από πίσω, επιτρέπει στην ESA να μηδενίσει τα όργανα του σκάφους με βάση το απόλυτο μαύρο, εξηγεί η ανακοίνωση.

Οι διαβάσεις των πλανητών μπροστά από τον Ήλιο αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για την αστρονομία εδώ και αιώνες.

Ο Ερμής μόλις που διακρίνεται κάτω και δεξιά σε βίντεο από το όργανο SPICE του Solar Orbiter (ESA & NASA/Solar Orbiter/SPICE Team)

Toν 17o αιώνα, παρατηρήσεις μιας σπάνιας διάβασης της Αφροδίτης επέτρεψαν για πρώτη φορά στους αστρονόμους να μετρήσουν την απόσταση της Γης από τον Ήλιο.

Παρατηρητές που παρακολουθούσαν τη διάβαση από διαφορετικές περιοχές της Γης έβλεπαν το φαινόμενο να αρχίζει και να τελειώνει με μια μικρή χρονική απόκλιση. Η διαφορά αυτή επιτρέπει τον υπολογισμό της απόστασης μέχρι τον Ήλιο με μεθόδους τριγωνομετρίας.

Σήμερα, οι διαβάσεις των πλανητών του Ηλιακού Συστήματος δεν έχουν την ίδια σημασία.

Όμως το φαινόμενο της διάβασης αξιοποιείται για τον εντοπισμό εξωπλανητών.

Ένας μεγάλος πλανήτης που περνά μπροστά από το μητρικό του άστρο μειώνει ανεπαίσθητα το αστρικό φως που φτάνει μέχρι τη Γη. Το παροδικό αυτό σκοτείνιασμα αποκαλύπτει την παρουσία του πλανήτη.

Χάρη στη λεγόμενη μέθοδο της διάβασης, οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει μέχρι σήμερα χιλιάδες πλανήτες εκτός του Ηλιακού Συστήματος.

Πηγή: in.gr

ΙδΕΚ: Δύο νέες προσκλήσεις €6 εκατ. για ενίσχυση των κυπριακών επιχειρήσεων

«Έρευνα στις Επιχειρήσεις»: Στόχος η εντατικοποίηση της συμμετοχής των κυπριακών επιχειρήσεων σε δραστηριότητες Ε&Κ, με προϋπολογισμό ειδικά για επιχειρήσεις χωρίς προηγούμενη ουσιαστική συμμετοχή

Δύο νέες προσκλήσεις με συνολικό προϋπολογισμό €6 εκατ. ανακοινώνει το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), συνεχίζοντας την έμπρακτη στήριξή του προς το οικοσύστημα Έρευνας και Καινοτομίας της Κύπρου.

Οι προσκλήσεις εντάσσονται στο Πρόγραμμα «Έρευνα στις Επιχειρήσεις» του ΙδΕΚ και αποτελούν ευκαιρία για μικρές, μεσαίες και μεγάλες κυπριακές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν νέα ή ουσιαστικά βελτιωμένα προϊόντα, υπηρεσίες ή μεθόδους παραγωγής υψηλής προστιθέμενης αξίας. Απώτερος σκοπός του Προγράμματος είναι η εντατικοποίηση της συμμετοχής των κυπριακών επιχειρήσεων σε δραστηριότητες Έρευνας και Ανάπτυξης.

Με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας μεγαλύτερου αριθμού επιχειρήσεων να καινοτομούν, θα διατεθεί προϋπολογισμός ύψους €1 εκατ. σε επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν προηγουμένως υποβάλει προτάσεις ως Ανάδοχοι Φορείς στο ΙδΕΚ στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Ε&Κ του Ιδρύματος.

Η μέγιστη χρηματοδότηση ανά έργο ανέρχεται σε €200.000.

Η υποβολή προτάσεων γίνεται μέσω της πύλης IRIS του ΙδΕΚ και η καταληκτική ημερομηνία είναι η 24η Απριλίου 2023 και ώρα 13:00. Σημειώνεται ότι οι προσκλήσεις χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του Next Generation EU.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα του ΙδΕΚ, www.research.org.cy ή να επικοινωνούν με το Κέντρο Εξυπηρέτησης Συνεργατών του Ιδρύματος, στο τηλ.: 22205000.

Κριμιζής: “Το ανθρώπινο είδος θα εξαφανιστεί πριν τη Γη – Θα υπάρξει πυρηνικός πόλεμος”

Ο ακαδημαϊκός, διαστημικός ερευνητής Σταμάτης Κριμιζής ήταν καλεσμένος του Νίκου Χατζηνικολάου στο «Ενώπιος Ενωπίω» στο βράδυ της Πέμπτης, όπου μίλησε για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη ζωή, ενώ απάντησε και στο ερώτημα σχετικά με το μέλλον των ανθρώπων στον πλανήτη.

“Οπωσδήποτε υπάρχει ημερομηνία λήξης (της Γης), αλλά είναι πάρα πολύ μακριά, 2-3 δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά στην πραγματικότητα το ανθρώπινο είδος έχει δυσκολία να διαρκέσει αυτά τα δισεκατομμύρια χρόνια. Νομίζω ότι είναι μια γενική γνώμη ότι το ανθρώπινο είδος θα εξαφανιστεί πριν από τον πλανήτη. Τα δεδομένα δεν είναι ευχάριστα. Αναφερθήκατε ήδη στην κλιματική αλλαγή. Υπάρχουν ορισμένοι πολιτικοί που δεν την πιστεύουν”, ανέφερε αρχικά.

“Η ανθρωπότητα όταν φτάσει στο χείλος του γκρεμού καταλαβαίνει ότι πρέπει να κάνει πίσω και έχει μια εφευρετικότητα. Το δεύτερο είναι ότι θα υπάρξει ένας πυρηνικός πόλεμος. Η ημερομηνία λήξης της Γης εξαρτάται από τον Ήλιο γιατί πια ξέρουμε για τη ζωή και τον θάνατο των αστέρων. Έχουμε ακόμα 2-3 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής πριν γίνει η τελική έκρηξη που θα διαλύσει τους εσωτερικούς πλανήτες”, συνέχισε ο ίδιος.

Σταμάτης Κριμιζής: “Στατιστικά υπάρχει ζωή αλλού, έχουμε ενδείξεις όχι αποδείξεις”

Ο Σταμάτης Κριμιζής έδωσε την απάντηση και για το ερώτημα που έχει πυροδοτήσει κύμα θεωριών συνωμοσίας. Υπάρχουν εξωγήινοι;

“Στατιστικά υπάρχει ζωή αλλού. Έχουμε ενδείξεις αλλά όχι αποδείξεις. Αρχίζουμε από κοντά, από το ηλιακό μας σύστημα. Τώρα υπάρχει υψηλόβαθμη γνώση για το δικό μας ηλιακό σύστημα. Και ξέρετε, ο δικό μας γαλαξίας ένας από δύο τρισεκατομμύρια γαλαξίες. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον 43 δισεκατομμύρια πλανήτες οι οποίοι έχουν παρόμοιες συνθήκες με την γη”, είπε χαρακτηριστικά.

Και συνέχισε λέγοντας: “Σε μια παρατήρηση σε εξωπλανήτη βρέθηκαν υδρατμοί. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως υπάρχει νερό σε εξωπλανήτες. Ξέρετε, το σύνθημα της εξερεύνησης πλανητικού μας συστήματος που είχαμε τοποθετήσει, ήταν, “κοιτάξτε το νερό”. Γιατί το νερό είναι η ζωή. Το ξέραμε για την γη, αλλά δεν γνωρίζαμε που αλλού υπάρχει. Έκτοτε, ανακαλύψαμε ότι υπάρχει νερό στον Δία, υπάρχουν ωκεανοί στα φεγγάρια του Δία, υπάρχουν ωκεανοί στα φεγγάρια του Κρόνου, υπάρχει νερό στις ατμόσφαιρες των απωτέρων πλανητών, ακόμη και παγωμένο νερό στον Πλούτωνα. Το εξερευνήσαμε μόλις πριν από 7 χρόνια για πρώτη φορά και υπάρχουν παγωμένες λίμνες. Το νερό ότι υπάρχει παντού.

Άρα αυτό, μας δείχνει πως υπάρχει ζωή κι αλλού, αλλά δεν μπορούμε να απαντήσουμε αν υπάρχει έλλογη ζωή, γιατί θα πρέπει να σκεφτόμαστε τις αποστάσεις. Νομίζαμε ότι όριο του γαλαξία ήταν στα 750 εκατομμύρια χλμ., μέχρι εκεί που είναι ο Δίας. Με το “Voyager” βρήκαμε ότι είναι στα 18,2 δισεκατομμύρια χλμ, έπειτα από 35 χρόνια. Δηλαδή από το 1977 που ταξιδεύει το διαστημόπλοιο σε 71000 χλμ την ώρα και μετά από 23 χρόνια που περάσαμε τον τελευταίο μεγάλο πλανήτη, που είναι ο Ποσειδώνας και να μπούμε στον γαλαξία”.

Σταμάτης Κριμιζής: “Τα UFO είναι οπτικές απάτες”

Δεν πιστεύω στα UFO. Η απάντηση βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και παρατηρήσεις. Όσες φορές υπήρξαν επιστημονικά δεδομένα με παρατηρήσεις και όργανα απεδείχθη ότι ήταν οπτικές απάτες. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε, ότι πριν υπάρξει η ανθρωπότητα, τα τελευταία 2-3 εκατομμύρια χρόνια, αλλά στην πραγματικότητα ο πολιτισμός μας είναι τις τελευταίες εκατονταετίες, ότι πιθανόν να μην πέρασε κάποιο διαστημόπλοιο, αλλά αυτά που ξέρουμε για τις παρατηρήσεις, λένε ότι δεν υπήρξε ποτέ μια παρατήρηση από εξωγήινο”, ανέφερε.

Ακολουθήστε το News247.gr

Déjà vu: Μια εγκεφαλική λειτουργία που για καιρό είχαμε παρερμηνεύσει

Déjà vu. Όταν μας συμβαίνει, για κλάσματα του δευτερολέπτου μας κατακλύζει ένα κάπως απόκοσμο συναίσθημα. Μοιάζει με μια στιγμή φευγαλέας διορατικότητας, μια λαμπρή στιγμή απόλυτης εγκεφαλικής διαύγειας που, όμως, ευθύς αμέσως ακολουθείται από την απόλυτη σύγχυση. Ας δούμε ένα παράδειγμα: μπαίνεις κάπου για πρώτη φορά, ένα καφέ, το σπίτι μιας συναδέλφου, κάπου που, τέλος πάντων, δεν έχεις ξαναβρεθεί, αλλά ξαφνικά σε κατακλύζει μια αίσθηση οικειότητας – κάτι σαν ανάμνηση. Και παρόλο που εκείνη ακριβώς τη στιγμή ορκίζεται ότι αυτό που συμβαίνει το έχεις ξαναζήσει και το θυμάσαι καθαρότερα κι από το πρόσωπο της μάνας σου, σου είναι απολύτως αδύνατο να φέρεις οποιαδήποτε άλλη πληροφορία επ’ αυτού στον συνειδητό σου.

Λοιπόν, οι περισσότεροι από εμάς το έχουμε πάθει έστω και μια φορά, έχουμε βιώσει αυτή την αίσθηση, γνωστή ως déjà vu, κάποια στιγμή στη ζωή μας. Αυτή η αίσθηση, όμως, αν και έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών μελετητών κατά καιρούς, είναι πολύ δύσκολο να διερευνηθεί, λένε οι επιστήμονες. Η κατ’ εντολή αναδημιουργία του σε ένα εργαστήριο είναι δύσκολη υπόθεση.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το déjà vu προσφέρει στην πραγματικότητα μια ματιά στο πώς λειτουργεί η μνήμη όταν αυτή παρεκκλίνει λίγο. Το déjà vu μπορεί να προκύψει όταν τμήματα του εγκεφάλου μας που δουλειά τους είναι να αναγνωρίζουν οικείες καταστάσεις ενεργοποιούνται απρόσμενα, σύμφωνα με τον Ακίρα Ρόμπερτ Ο’Κόνορ, γνωστικό ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Άντριους στη Σκωτία, ο οποίος ερευνά το déjà vu. Όταν συμβαίνει αυτό, μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου ελέγχει αυτό το αίσθημα οικειότητας ανακαλώντας προηγούμενες εμπειρίες. Όταν δεν βρεθούν πραγματικές αντιστοιχίες, το αποτέλεσμα είναι μια αλλόκοτη αίσθηση ότι κάτι το έχουμε ξαναδει ή ξαναζήσει και, την ίδια στιγμή, ένα αίσθημα ατσάλινης σιγουριά πως τίποτα από όλα αυτά δεν έχει συμβεί στην πραγματικότητα. Αυτό δίνει στον εγκέφαλό μας να καταλάβει πως αυτή η αίσθηση έχει προκύψει από λάθος.

Για κάποιους ασθενείς με άνοια, όμως, αυτό το αίσθημα εμφανίζεται χωρίς την αναγνώριση του λάθους, που το συνοδεύει στους υπόλοιπους ανθρώπους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, αρκετοί άνθρωποι μπορεί να αρχίσουν να παραπονιούνται, για παράδειγμα, ότι η τηλεόραση παίζει μόνο επαναλήψεις ή να αρχίσουν να αρνιούνται να πάνε στον γιατρό επειδή είναι σίγουροι ότι το έχουν ήδη κάνει.

Ο όρος déjà vu πιθανώς επινοήθηκε από τον Γάλλο φιλόσοφο Émile Boirac σε μια επιστολή προς τον εκδότη της Revue Philosophique de la France et de l’Étranger το 1876. Ο Boirac υπέθεσε ότι ίσως υπολείμματα από προ πολλού ξεχασμένες αντιλήψεις προκαλούσαν αυτή την παράξενη αίσθηση. Υπάρχουν τώρα κάποιες εργαστηριακές αποδείξεις ότι οι αόριστες ομοιότητες μεταξύ μιας σκηνής και μιας άλλης μπορούν πράγματι να οδηγήσουν σε déjà vu. Η γνωσιακή ψυχολόγος Anne Cleary του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κολοράντο και οι συνεργάτες της ανέπτυξαν έναν τρόπο να το προκαλέσουν στο εργαστήριο, προβάλοντας στους συμμετέχοντες σκηνές που έχουν κάποιες ανεπαίσθητες ομοιότητες μεταξύ τους. Σε μια μελέτη του 2009, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η προβολή αυτών των ύπουλα όμοιων σκηνών ήταν πιο πιθανό να προκαλέσει déjà vu από ό,τι η προβολή ανόμοιων σκηνών – υποδηλώνοντας ότι ίσως υπάρχει κάποιο ερέθισμα το οποίο σχετίζεται με το περιβάλλον και το οποίο προκαλεί στον εγκέφαλο αυτή την ψευδαίσθηση ότι μια σκηνή είναι γνώριμη, ακόμη και όταν δεν την έχει ξαναδεί.

Ενώ η έρευνα της Cleary δείχνει ότι μια μικρή εξοικείωση μπορεί να οδηγήσει σε déjà vu, δεν είναι σαφές ότι η πραγματική εξοικείωση είναι απαραίτητη για να πυροδοτηθεί αυτή η αίσθηση.
Στις αυθόρμητες περιπτώσεις déjà vu, λέει η Cleary, είναι πολύ πιθανό το αίσθημα της οικειότητας να προκαλείται τυχαία. Κατά καιρούς, το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την ανίχνευση της οικειότητας – ο μέσος κροταφικός λοβός, ο οποίος βρίσκεται ακριβώς πίσω από τους κροτάφους μας και παίζει μεγάλο ρόλο στην κωδικοποίηση και ανάκληση αναμνήσεων – μπορεί να πυροδοτείται με υπερβολικό ενθουσιασμό χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Την υπόθεση αυτή των τυχαίων λανθασμένων πυροδοτήσεων ενισχύει περαιτέρω και το γεγονός ότι οι νέοι άνθρωποι βιώνουν στην πραγματικότητα περισσότερα déjà vu από ό,τι οι ηλικιωμένοι. Οι νεότεροι εγκέφαλοι είναι λίγο πιο ευερέθιστοι, επιρρεπείς στο να πυροδοτούνται πιο γρήγορα.

Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι μπορεί επίσης να είναι λιγότερο επιδέξιοι στον έλεγχο των γεγονότων όταν δημιουργούνται ψευδή αισθήματα οικειότητας, λέει ο Chris Moulin, γνωστικός νευροψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Grenoble Alpes της Γαλλίας, ο οποίος μελετά το déjà vu. Στους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, ο μετωπιαίος φλοιός, η περιοχή αυτή του εγκεφάλου που βρίσκεται πίσω από το μέτωπο και ελέγχει τα γεγονότα, μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να βάλει φρένο σε μια ψευδή αίσθηση οικειότητας.

Οι ηλικιωμένοι ενήλικες εξακολουθούν να αναγνωρίζουν μια τέτοια ψευδή εξοικείωση. Απλώς δεν μπορούν να έχουν, πλέον, τη βεβαιότητα ότι αυτό που βιώνουν είναι ψευδές.
Αυτό είναι ένα φυσιολογικό μέρος της γήρανσης, σε αντίθεση με τη σύγχυση του déjà vu με την πραγματικότητα που μπορεί να βιώνουν τα άτομα με άνοια. Γι’ αυτό απολαύστε τα déjà vu όσο προκύπτουν γιατί είναι δείγμα ότι ακόμα ο εγκέφαλός σας βρίσκεται πάνω στο άνθος της νιότη του!

 

Πηγή: tovima.gr  – Με πληροφορίες από το Scientific American.

Σημαντική μελέτη: Γιατί η διαλειμματική νηστεία έχει αποτελέσματα

Αποτελεσματική στην απώλεια βάρους μπορεί να είναι η διαλειμματική νηστεία, όμως για να υπάρξουν ουσιαστικές διαφορές στο σωματικό βάρος και τη σύσταση του σώματος, φαίνεται ότι χρειάζεται ταυτόχρονα και περιορισμός στις προσλαμβανόμενες θερμίδες της καθημερινής δίαιτας.

Όπως διαπιστώνεται όμως, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στα γλυκαιμικά «σκαμπανεβάσματα» που συμβαίνουν στη διάρκεια της ημέρας. Έτσι, άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα, με μειωμένο μεταβολισμό γλυκόζης, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την διαλειμματική νηστεία και σε ότι αφορά τον γλυκαιμικό έλεγχο.

Παρότι το πιο μελετημένο πρωτόκολο διαλειμματικής νηστείας είναι το 16:8, εντούτοις ευεργετική επίδραση στην απώλεια βάρους και τον γλυκαιμικό έλεγχο παρατηρείται ακόμη και σε «παράθυρα σίτισης» 10 ωρών, τα οποία μπορεί να είναι ευκολότερο να υιοθετηθούν και να διατηρηθούν μακροπρόθεσμα.

Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ανασκόπηση σειράς μελετών για τη διαλειμματική νηστεία, το Ραμαζάνι, αλλά και άλλες θρησκευτικές περιοριστικές νηστείες που πραγματοποιήθηκε από Έλληνες επιστήμονες από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο με πρώτη την ερευνήτρια Σοφία Τσίτσου και εποπτεύοντες την επίκουρη καθηγήτρια Διαιτολογίας και Ποιότητας Ζωής Αιμιλία Παπακωνσταντίνου και τον καθηγητή Παθολογίας του ΕΚΠΑ με ειδίκευση στον Διαβήτη, Γιώργο Δημητριάδη. Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients.

Απώλεια βάρους

Αυτή η ανασκόπηση αποκάλυψε τις ευεργετικές επιδράσεις της διαλειμματικής νηστείας στο σωματικό βάρος και τη σύσταση του σώματος σε υγιή άτομα. Η απώλεια βάρους βρέθηκε να είναι κλινικά σημαντική (πάνω από 5% του αρχικού σωματικού βάρους) όταν η διαλειμματική νηστεία συνδυάστηκε με θερμιδικό περιορισμό.

Όσον αφορά τον μεταβολισμό της γλυκόζης, τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Ωστόσο, φαίνεται ότι τα άτομα με διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης (δηλαδή, προδιαβήτης, ΣΔ2) μπορεί να επηρεαστούν θετικά από την έναρξη του «παραθύρου διατροφής» το πρωί (γύρω στις 08:00) όσον αφορά τον γλυκαιμικό έλεγχο. Επιπλέον, η διαλειμματική νηστεία μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένες γλυκαιμικές αποκρίσεις, ευαισθησία στην ινσουλίνη και γλυκαιμική διακύμανση καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας σε εθελοντές υπέρβαρους ή παχύσαρκους. 

Πώς «δουλεύει» η δίαιτα

Τρεις είναι οι κύριοι μηχανισμοί που συμβάλλουν στην απώλεια σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια της διαλειμματικής νηστείας.

Πρώτον, η αύξηση της περιόδου νηστείας σε 14-20 ώρες την ημέρα συμβάλλει σε ακούσια μείωση της ενεργειακής πρόσληψης κατά 20-30%. Αυτό θα οδηγήσει σε ήπια απώλεια σωματικού βάρους (1-4%) μετά από 1-12 εβδομάδες και κατά συνέπεια σε απώλεια μάζας υποδόριου και σπλαχνικού λίπους.

Επιπλέον, η παρατεταμένη νηστεία (πάνω από 12 ώρες την ημέρα) οδηγεί σε εξάντληση του ηπατικού γλυκογόνου και μεταβολική μετατροπή από τη σύνθεση λιπιδίων/χοληστερόλης και την αποθήκευση λίπους, στη χρήση του λίπους με την οξείδωση των ελεύθερων λιπαρών οξέων (NEFA) και τις κετόνες που παράγονται από τα ελεύθερα λιπαρά οξέα. Τα σώματα κετόνης έχει αποδειχθεί ότι καταστέλλουν την όρεξη και με αυτόν τον τρόπο μπορούν να συμβάλλουν σε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη. Σε τρεις μελέτες της ανασκόπησης, οι οποίες έδειξαν ότι η διαλειμματική νηστεία οδήγησε σε απώλεια σωματικού βάρους, αναφέρθηκε ακούσια μείωση της ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας σε άτομα με φυσιολογικό βάρος, υπέρβαρα και παχύσαρκα.

Νύχτα ή μέρα

Επιπλέον, μελέτες διαλειμματικής νηστείας σε ποντίκια κατά τη διάρκεια της νύχτας που είναι η ενεργής περίοδος των ζώων (τα τρωκτικά είναι νυκτόβια) έδειξαν ότι ο χρονικός περιορισμός τα προστάτευσε από παχυσαρκία προκαλούμενη από τη διατροφή.

Η μείωση της μάζας λίπους θα μπορούσε να εξηγηθεί από την αυξημένη δραστηριότητα της ενεργοποιημένης πρωτεΐνικής κινάσης (AMPK), του «αισθητήρα ενέργειας» των κυττάρων που προκαλείται από τη νηστεία, επειδή οι κινάσες της προάγουν την οξείδωση των ελεύθερων λιπαρών οξέων και αναστέλλουν την ακετυλο-CoA καρβοξυλάση (ACC), ένα από τα ένζυμα που εμπλέκονται στην αποθήκευση λίπους.

Η διαλειμματική νηστεία αποκάλυψε ευεργετικά αποτελέσματα και σε μοντέλα αρουραίων, καθώς προκάλεσε απώλεια σωματικού βάρους λόγω σημαντικής μείωσης του σπλαχνικού και υποδόριου λίπους.

Ποιες ώρες το διάλειμμα;

Συμπερασματικά, ακόμη και αν έχουν περιγραφεί ορισμένοι μηχανισμοί που οδηγούν σε απώλεια βάρους με τη διαλειμματική νηστεία, οι επιστήμονες τονίζουν πως «είναι σημαντικό να εντοπιστούν οι διαφορές στην έκφραση των γονιδίων του περιφερειακού και του κεντρικού κιρκάδιου ρολογιού με τα διάφορα πρωτόκολλα διαλειμματικής νηστείας με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον να εντοπίζεται στη διερεύνηση εάν υπάρχουν διαφορές στις οδούς μεταγωγής σήματος ανάλογα με την ώρα της ημέρας που περιορίζεται η σίτιση».

Πηγή: in.gr

close